Το σχέδιο της Ελλάδας για εξαγωγές ΑΠΕ στο Ισραήλ μέσω Κύπρου

Τη δυνατότητα να μετατραπεί η Ελλάδα σε εξαγωγέα πράσινης ενεργείας προς το Ισραήλ μεσώ της Κύπρου παρέχει η είσοδος του ΑΔΜΗΕ σε ρόλο project promoter για το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης των τριών χωρών.

Σύμφωνα με το Bloomberg, αυτή η κίνηση έρχεται σε μια στιγμή που η ενεργειακή ασφάλεια στη Μέση Ανατολή και την περιοχή της ανατολικής Μεσογείου έχει εισέλθει σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη φάση.

Η Κύπρος είναι το μόνο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν είναι συνδεδεμένο με το ευρωπαϊκό δίκτυο και το Ισραήλ θα επωφεληθεί προσθέτοντας περισσότερη ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές στο ενεργειακό του μείγμα.

«Το Ισραήλ θέλει να ενισχύσει την ενεργειακή του ασφάλεια και αυτός ο στόχος πιθανότατα θα ενισχυθεί με αυτό που συμβαίνει τώρα στη Μέση Ανατολή», δήλωσε σε συνέντευξή του στην Αθήνα ο Μανούσος Μανουσάκης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ.

Την εβδομάδα που πέρασε, πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη με πρωτοβουλία του υπουργείου Ενέργειας του Ισραήλ για το τμήμα Κύπρου – Ισραήλ με τη συμμετοχή του ΑΔΜΗΕ και των ομολόγων των δυο χωρών.

Μέχρι τώρα ως τεχνικός σύμβουλος, ο ΑΔΜΗΕ θα γίνει ο νέος φορέας υλοποίησης του έργου, αναλαμβάνοντας τη διαχείριση της EuroAsia Interconnector Ltd με έδρα την Κύπρο. Η ανάληψη εκ μέρους της ελληνικής εταιρίας του ρόλου του υποστηρικτή θα διασφαλίσει την τεχνική και οικονομική επάρκεια της ζεύξης μήκους 1.208 χιλιομέτρων (751 μιλίων) και θα θέσει τα θεμέλια για την έγκαιρη ολοκλήρωσή της.

Το Ισραήλ, με τη σειρά του, θα είναι σε θέση να ενισχύσει την ασφάλεια του εφοδιασμού αποκτώντας τη δυνατότητα να αυξήσει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο ενεργειακό του μείγμα.

Ο ΑΔΜΗΕ υπέγραψε με το ισραηλινό επενδυτικό ταμείο υποδομών Aluma για να συμμετάσχει στο μετοχικό κεφάλαιο του έργου με συμμετοχή έως και 33%, είπε ο κ. Μανουσάκης, ενώ το ακριβές περιεχόμενο της συμφωνίας δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί.

«Είναι λογικό να θέλουν να συμμετάσχουν και κυπριακές εταιρίες δεδομένου ότι ο αγωγός περνάει μέσω Κύπρου», πρόσθεσε. Η Ελλάδα έχει δει μεγάλη αύξηση στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές τα τελευταία 10 χρόνια. Συγκεκριμένα, η χώρα παρήγαγε 7.047 γιγαβατώρες από ηλιακή ενέργεια το 2022, από 1.694 GWh το 2012, σύμφωνα με στοιχεία της BNEF.

Επιπλέον, από το 2022, η Ελλάδα έχει σε αρκετές περιπτώσεις καλύψει το 100% των καταναλωτικών της αναγκών εξ ολοκλήρου από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για κάποιες ώρες, ενώ η κυβέρνηση σχεδιάζει να έχει υπεράκτια πάρκα στο Αιγαίο Πέλαγος που θα παράγουν 1,9 γιγαβάτ αιολικής ενέργειας έως το 2030. «Το δυναμικό εξαγωγής πράσινης ενέργειας είναι τεράστιο», είπε ο κ. Μανουσάκης.

Ο ΑΔΜΗΕ έχει συνάψει συμβόλαια με τη Nexans SA για το τμήμα των αγωγών της διασύνδεσης και με τη Siemens AG ως προτιμώμενο προμηθευτή για την κατασκευή σταθμών μετατροπέων, με συμφωνία για τη σύνδεση Κρήτης-Κύπρου που θα υπογραφεί στο κοντινό μέλλον.

Η Siemens είναι επίσης ο ανάδοχος των μετατροπέων στην Κρήτη για τη σύνδεση του νησιού με την ηπειρωτική Ελλάδα, κάτι που θα επιτρέψει τη λειτουργικότητα με τη διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, είπε ο κ. Μανουσάκης. 

Το έργο, με προϋπολογισμό 1,9 δισεκατομμυρίων ευρώ (2 δισεκατομμύρια δολάρια), εκτιμάται ότι θα διαρκέσει τέσσερα έως πέντε χρόνια για να ολοκληρωθεί, είπε ο κ. Μανουσάκης.

Η ΕΕ έχει χαρακτηρίσει τη σύνδεση ως έργο κοινού ενδιαφέροντος, το οποίο θα συμβάλει στην εξασφάλιση αδειοδότησης και χρηματοδότησης, και έχει χορηγήσει 657 εκατομμύρια ευρώ για το τμήμα Κύπρου-Κρήτης.

Για την περίπτωση Κύπρου – Ισραήλ, οι χώρες προετοιμάζουν μελέτες που είναι απαραίτητες για να καθορίσουν πώς θα κατανεμηθεί το κόστος μεταξύ των κρατών – εταίρων και θα ολοκληρωθούν από τις αντίστοιχες ρυθμιστικές αρχές τους, είπε ο κ. Μανουσάκης.