Ε.Ε.: Απούσα από τον πόλεμο στην Γάζα;

Η απουσία μιας “ενιαίας γραμμής” της ΕΕ εμφανίστηκε και πάλι με την κρίση της Γάζας, υπονομεύοντας την αξιοπιστία της ως ισχυρού παράγοντα εξωτερικής πολιτικής και υπονομεύοντας την πρόοδο που σημειώθηκε μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Ο Επίτροπος Διεύρυνσης Όλιβερ Βάρχελι αποφάσισε μονομερώς να αναστείλει την αναπτυξιακή βοήθεια ύψους 691 εκατ. ευρώ προς την Παλαιστίνη, στην οποία η Επιτροπή απάντησε “αμήχανα” ότι θα επανεξετάσει το “πακέτο” αλλά δεν θα το αναστείλει. Η “αμηχανία” επιδεινώθηκε από την αιφνιδιαστική επίσκεψη της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο Ισραήλ. Η μονόπλευρη φιλοϊσραηλινή στάση της προέδρου της Επιτροπής προκάλεσε “οργή” σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.

Μόνο ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, και ο Ύπατος Εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική, Ζοζέπ Μπορέλ, εκπροσωπούν την ΕΕ σε αυτά τα θέματα. Η “κακοφωνία” των πρώτων ημερών επιδεινώθηκε από τις πολυήμερες διαβουλεύσεις και την πεντάωρη συζήτηση στο τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για το αν θα πρέπει να “παγώσουν” ή να “ανασταλούν” οι αεροπορικές επιδρομές στη Γάζα, προκειμένου να διευκολυνθούν οι αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας.

Τελικά, οι  χώρες μέλη κατέληξαν στον πιο «ουδέτερο» διπλωματικά όρο των «παύσεων» –δεδομένου ότι ο ενικός αριθμός παρέπεμπε στον απορριπτέο πλειοψηφικά όρο της εκεχειρίας–, ενώ συμφώνησαν, ύστερα από σχετικές πιέσεις του Ισπανού σοσιαλιστή πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ, στη διοργάνωση διάσκεψης για την ειρήνη. Δεν είχε στεγνώσει ακόμη το μελάνι της συμφωνίας αυτής και η ενιαία «γραμμή» της Ε.Ε. ουσιαστικά «τριχοτομήθηκε» στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, όταν οκτώ χώρες μέλη ψήφισαν υπέρ, δεκαπέντε απείχαν και τέσσερις ψήφισαν εναντίον της τροπολογίας της Ιορδανίας για ανακωχή και σεβασμό στο δημόσιο διεθνές δίκαιο και ειδικότερα, στο διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο.

Αυτή η έλλειψη συντονισμού και συνοχής έρχεται σε αντίθεση με τη φιλοδοξία της ΕΕ για μια κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας, η οποία έχει καθοριστεί από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ του 1993, υπενθυμίζει ο Pierre Wimont, πρώην ειδικός απεσταλμένος της γαλλικής πρωτοβουλίας για την Ειρηνευτική Διάσκεψη στη Μέση Ανατολή και πρώτος γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) από το 2010έως και το 2015.

Από τότε, υποστηρίζει ο Pierre Wimont, η Ε.Ε. έχει διαμορφώσει ένα ευμέγεθες θεσμικό πλαίσιο έτσι ώστε να προσδώσει μορφή στην εξωτερική πολιτική της μέσα από τη δημιουργία ιδιαίτερης θέσης για τον ύπατο εκπρόσωπο από το 2009, την ίδρυση της ΕΥΕΔ, καθώς και πολύ πρόσφατα με τον φιλόδοξο στόχο της Φον ντερ Λάιεν για μια «Γεωπολιτική Κομισιόν».