Η καλλιτεχνική αποτύπωση των πολέμων αποτελεί αδιαμφισβήτητα ένα μέσο διαμαρτυρίας και αλληλεγγύης. Η Guernica γεννήθηκε στο εργαστήρι του Πικάσο, στο Παρίσι και αποτέλεσε την προσωπική του – και ύστερα συλλογική- αντίδραση στον βομβαρδισμο της πόλης Γκουέρνικα, μια περιοχή στην πόλη των Βάσκων στην βόρεια Ισπανία η οποία και βομβαρδίστηκε από τους Γερμανούς Ναζί και Ιταλούς Φασίστες στην περίοδο του Ισπανικού Εμφυλίου.
Αρχικά, ο Πικάσο είχε επεξεργαστεί να προσθέσει χρώμα στο έργο, υπό την μορφή κόκκινων δακρύων στις μορφές του, όμως δεν το υλοποίησε ποτέ. Η μονοχρωματικότητα αποτελεί κύριο χαρακτηριστικό του έργου. Παρατηρώντας, πιο προσεκτικά τον πίνακα, θα συνειδητοποιήσουμε πως οι main characters είναι γυναίκες. Η μία κρατάει στο χέρι στιβαρά το καντήλι (συμβολισμός για την ελπίδα) και η μία από αυτές, κρατάει στα σπλάχνα της το νεκρό παιδί της. Το σημείο αυτό, είναι σοκαριστικό και απόλυτα φρικτό… Δυστυχώς ξαναβλέποντας το μου έρχονται εικόνες από την Λωρίδα της Γάζας με μανάδες και πατεράδες να κρατάνε τα σάβανα των παιδιών και βρεφών τους.
Δεν είναι ευρύτερα γνωστό πως ο επίσημος Γερμανικός Οδηγός για το Παρίσι είχε υποτιμήσει το έργο, με την κριτική ότι απεικονίζει κομμάτια- σχέδια τα οποία οποιοσδήποτε θα μπορούσε να είχε ζωγραφίσει, ακόμη και ένα παιδί. Μάλιστα, δεν θεωρούταν πάντοτε αξιοζήλευτο έργο, καθώς έχει κατηγορηθεί ως ότι αποτελούσε ευχαρίστηση μόνο για τη εκλεπτυσμένη μπουρζουαζία, ακόμη και πως δεν αποτύπωνε με κανέναν τρόπο την καταπίεση και την εξαθλίωση…
Λέγεται επίσης, πως είχε πλησιάσει ένας Γερμανός της Gestapo τον Πάμπλο Πικάσο και ακολούθησε η εξής στιχομυθία:
Εσείς το κάνατε αυτό; Όχι, εσείς το κάνατε!