Πώς Ελλάδα και Τουρκία προφυλάσσουν τις σχέσεις τους από τον πόλεμο στη Μ. Ανατολή

Το ελληνοτουρκικό συμβούλιο κορυφής που θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη στις 7 Δεκεμβρίου, παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ταγίπ Ερντογάν, προετοιμάζεται από την ελληνική πλευρά και έχει στόχο να διατηρήσει και να διαφυλάξει τις καλές συνθήκες και τη συμφιλίωση που υπάρχουν και στις δύο πλευρές του Αιγαίου, παρά την επιδείνωση της διεθνούς κατάστασης λόγω της αναζωπύρωσης στη Μέση Ανατολή.

“Φυσικά, δεν είναι εύκολο να βρούμε περιθώρια βελτίωσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, δεδομένων όλων όσων συμβαίνουν στη γειτονιά”, παραδέχθηκε πρόσφατα ο πρωθυπουργός στο συνέδριο του Economist. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος σε συνέντευξή του στο Politico δήλωσε ότι προσβλέπει στην καλυτέρευση των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, επιβεβαίωσε ακριβώς αυτή τη στάση, σημειώνοντας ότι έχει ήδη σημειωθεί “αλλαγή ύφους” τους τελευταίους μήνες. Παρά τις βαθιά ριζωμένες διαφωνίες μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας, ιδίως τη συνεχιζόμενη διαμάχη για τα ύδατα του Αιγαίου, ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε ότι ελπίζει ότι οι δύο χώρες μπορούν να συνεργαστούν. «Ήμουν πάντα ανοιχτός υποστηρικτής του ότι η Τουρκία πρέπει να υποστηριχθεί οικονομικά από την Ευρωπαϊκή Ένωση επειδή αυτή τη στιγμή φιλοξενεί εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες», τόνισε. «Υπάρχουν win-win τομείς που μπορούμε να δουλέψουμε μαζί».

Ωστόσο, στο πλαίσιο της διεθνούς διαδικασίας γύρω από τη σύγκρουση στο Ισραήλ, η Ελλάδα και η Τουρκία συνεχίζουν να προετοιμάζονται για τη Σύνοδο Κορυφής της Θεσσαλονίκης στη βάση τριών πυλώνων, με εντατικούς ρυθμούς και ταυτόχρονα με συγκρατημένη αισιοδοξία: τις συνομιλίες μεταξύ των Υπουργών Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη και του Tούρκου ομολόγου του Χακάν Φιντάν, τις συναντήσεις των αρμοδίων για τον πολιτικό διάλογο υφυπουργών Εξωτερικών,  Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου  και Μπουράκ Ακσαπάρ, τις διαπραγματεύσεις για τη λεγόμενη «θετική ατζέντα», τις οποίες χειρίζεται από ελληνικής πλευράς ο υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για την Οικονομική διπλωματία και Εξωστρέφεια, Κώστας Φραγκογιάννης.

“Ανεξάρτητα από τις διαφορετικές στοχεύσεις που έχει κάθε χώρα, τις διαφορετικές θεωρίες, βλέψεις, ευαισθησίες, παρ όλα αυτά, καμία από τις δύο χώρες – αλλά και καμία άλλη χώρα της Ανατολικής Μεσογείου – δεν θέλει να ζει μέσα σε μια συνθήκη αυξημένης ανασφάλειας, δεν θέλει να ζει σε μια περιοχή η οποία πραγματικά δοκιμάζεται από μία μεγάλη σύγκρουση που γίνεται στη Μέση Ανατολή», τόνισε η κ. Παπαδοπούλου και συμπλήρωσε πως «μέσα σε αυτό το πολύ ρευστό περιβάλλον, δεν νομίζω ότι υπάρχει καμία χώρα η οποία θα ήθελε να γίνει ακόμα πιο ρευστό το περιβάλλον. Αυτή τη στιγμή δυστυχώς, το διεθνές περιβάλλον είναι πάρα πολύ ρευστό, για πάρα πολλούς παράγοντες και κανείς δεν θέλει να το κάνει χειρότερο. Όλοι θέλουμε να διατηρήσουμε την ηρεμία, τη σταθερότητα, την ειρήνη στη χώρα μας, στην περιοχή μας και βεβαίως την ευημερία του ελληνικού λαού πάνω από όλα».

Η ελληνοτουρκική “θετική ατζέντα”, η οποία καλύπτει περισσότερους από 29 θεματικούς τομείς οικονομικού και εμπορικού ενδιαφέροντος, από το εμπόριο και την αγροτική ανάπτυξη έως τη ναυτιλία και τον τουρισμό, εξελίσσεται με ικανοποιητικούς ρυθμούς με στόχο την υπογραφή των σχετικών συμφωνιών στη Θεσσαλονίκη.

Παράλληλα, οι συνομιλίες για τα θέματα μετανάστευσης και προσφύγων συνεχίζονται σε καλό επίπεδο και οι δύο πλευρές εξέφρασαν την επιθυμία για καλύτερη συνεργασία. Κατά τον υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρη Καιρίδη,  έχει επιτευχθεί συνεννόηση με την Τουρκία για το μεταναστευτικό και ήδη υπάρχει σημαντική συνεχιζόμενη μείωση. Τα στοιχεία αυτά είναι σαφώς ενθαρρυντικά, αλλά η Τουρκία θα πρέπει να παραμείνει προσεκτική στην τήρηση των συμφωνιών.

Πάντως, οι τουρκικές αρχές ασφαλείας συνεργάζονται με πρωτοφανή τρόπο, διαχειριζόμενες τα χερσαία σύνορα στον Έβρο και το Αιγαίο Πέλαγος, κάτι που επίσης είναι δύσκολο και απαιτητικό. Οι δύο χώρες φέρονται να έχουν καταλήξει σε μια βασική συμφωνία για τη διακοπή της μετανάστευσης. Εάν επιτευχθεί αυτή η συμφωνία, θα αναβαθμίσει συνολικά τη συνεργασία σε αυτόν τον σημαντικό τομέα, ιδιαίτερα σε δύσκολους καιρούς λόγω της αναταραχής στη Μέση Ανατολή. Η συμφωνία προβλέπει την άμεση συνεργασία μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων αξιωματικών της ακτοφυλακής, με ορισμένους Έλληνες αξιωματικούς να σταθμεύουν στις τουρκικές ακτές και ορισμένους Τούρκους αξιωματικούς στις ελληνικές ακτές. Στόχος είναι η βελτιστοποίηση της συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών, η οποία θα λειτουργήσει αποτρεπτικά απέναντι στην εισροή μεταναστών.