Ο διάδρομος Νότου – Βορρά που προωθεί η ελληνική κυβέρνηση και συζήτησε χθες ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Γερμανό καγκελάριο Ολάφ Σολτς δεν είναι απλά και μόνο ένα ευρύ σχέδιο μεταφοράς πράσινης ενέργειας από τη Μ. Ανατολή και την Αίγυπτο προς τη Γερμανία.
Εάν υλοποιηθεί, θα αποτελέσει ένα γεωπολιτικό “όπλο” για τις χώρες διέλευσης και δεν θα βρούμε κάτι παρόμοιο πουθενά στην Ευρώπη. Ίσως εκτός από ένα άλλο φαραωνικό έργο, την υποθαλάσσια διασύνδεση Ηνωμένου Βασιλείου-Μαρόκου ύψους 8 δισεκατομμυρίων ευρώ, η οποία θα μετέφερε φθηνή, φιλική προς το περιβάλλον αφρικανική ενέργεια εκτός της Μάγχης.
Για τις χώρες διέλευσης, η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα διέλευσης στην Ευρώπη και ο διάδρομος Νότου – Βορρά του Αιγαίου (Greek Aegean) θα αποτελέσει μια παγκοσμίως σημαντική ενεργειακή λεωφόρο, προσφέροντας στρατηγική προστιθέμενη αξία για τη χώρα. Το γεγονός ότι μέχρι το 2050 η Ελλάδα θα είναι ο δρόμος μεταφοράς των όγκων που η γερμανική βιομηχανία επιθυμεί να πρασινίσει, επίσης διεκδικεί ρόλο. Είναι σημαντικό να πεισθεί το γερμανικό κοινό ότι το σχέδιο του έργου Green Aegean είναι βιώσιμο και ότι το έργο είναι οικονομικά εφικτό.
Ακριβή στοιχεία δεν έχουν δημοσιευθεί. Ωστόσο, ένα τέτοιο πολύπλοκο έργο, μήκους περίπου 1.400 χιλιομέτρων και σε μεγάλο βαθμό υποθαλάσσιο, θα συνεχιζόταν χερσαία μέσω της Αδριατικής Θάλασσας, μέσω της Σλοβενίας και της Αυστρίας στη νότια Γερμανία και θα μπορούσε να μεταφέρει έως και 9 πράσινα GW από την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία και φυσικά, την Ελλάδα.
Ούτε όμως οι υποθαλάσσιες διασυνδέσεις από τη Βρετανία και τη Σκωτία προς τη Γερμανία είναι χαμηλής δαπάνης. Ούτε και υπάρχει κάποια άλλη εναλλακτική πρόταση από το Νότο, πέραν της ελληνικής, καθώς η διαδρομή Ιταλία – Β. Ευρώπη σκοντάφτει στον ορεινό όγκο των Άλπεων.
Σημαντικό είναι ότι, αν το Βερολίνο επιθυμεί πραγματικά ενεργειακή ασφάλεια και μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, πρέπει να αποδεχθεί ότι οι λύσεις θα έχουν κόστος. Οι Γερμανοί γνωρίζουν ότι η υπεράκτια αιολική ενέργεια στη Βόρεια Θάλασσα και τη Βαλτική Θάλασσα από μόνη της δεν είναι αρκετή για την επίτευξη της οικονομίας με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα που οραματίζονται το 2045. Αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό- χρειάζονται περαιτέρω ποσότητες. Το πρόβλημα αυτό είναι ήδη εμφανές από το γεγονός ότι από τον Οκτώβριο, πολλοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα έπρεπε να λειτουργήσουν για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του φετινού χειμώνα, ο οποίος έρχεται για πρώτη φορά χωρίς φθηνό ρωσικό αέριο.
Τα συμφέροντά μας είναι ευθυγραμμισμένα με τη Γερμανία. Ένα αμφίδρομο καλώδιο θα βοηθούσε και τις δύο πλευρές, καθώς η Γερμανία χρειάζεται πολλή ενέργεια το χειμώνα και εμείς το καλοκαίρι. Ωστόσο, προκειμένου να επενδύσουν το πολιτικό κεφάλαιο και τα χρήματα, οι Γερμανοί πρέπει να πειστούν ότι το έργο είναι οικονομικά βιώσιμο και ότι θα επιβληθούν ελκυστικοί “δασμοί” στις εισαγωγές πράσινης ενέργειας. Αυτή η μάχη τού να διασκεδαστούν οι γερμανικές ανησυχίες δίνεται αυτή τη στιγμή σε υψηλό πολιτικό επίπεδο από την ελληνική κυβέρνηση.
Επισημαίνεται ότι η επιδίωξη της Ελλάδας να γίνει εξαγωγέας πράσινης ενέργειας προς την Ευρώπη ήταν ένα στοίχημα όλων των κυβερνήσεων από την εποχή των Μνημονίων. Το σχέδιο τέθηκε για πρώτη φορά στο τραπέζι το 2011 από την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου και συνδέθηκε ακόμη και με την ελάφρυνση του χρέους, αλλά εγκαταλείφθηκε χωρίς πολιτική στήριξη εν μέσω της μνημονιακής δίνης.
Το θέμα των εξαγωγών είναι σχεδόν ζήτημα ζωής και θανάτου για την Ελλάδα και την πράσινη μετάβαση της χώρας μας. Η χώρα μοιάζει σήμερα με ένα ενεργειακό μπουκάλι και το στόμιο του μπουκαλιού είναι πολύ στενό για να χωρέσει όλες τις ποσότητες που σκοπεύουμε να παραγάγουμε και τις μεγάλες ποσότητες ενέργειας που σκοπεύουμε να εξαγάγουμε ή/και να συμβάλουμε στην εξαγωγή τους σε συνεργασία με άλλες χώρες.
Αν δεν φτάσουμε στα μεγάλα κέντρα κατανάλωσης του Βορρά, δεν πρόκειται ποτέ να γίνουμε εξαγωγικό hub για τον απλούστατο λόγο ότι όλη αυτή η ενέργεια θα εγκλωβίζεται εδώ
Το πρόβλημα αυτό μπορεί να λυθεί μόνο με έναν νέο διάδρομο, όπως το Green Aegean. Αυτός ο διάδρομος είναι μονόδρομος για να αδράξει η Ελλάδα την ευκαιρία, παρά τις δυσκολίες, να συμμετάσχει σε αυτό το σημαντικό από οικονομική και γεωπολιτική άποψη παιχνίδι.