Washington Post: Ρωσικό πετρέλαιο ακόμη και στο Πεντάγωνο

Η Washington Post σε ρεπορτάζ με την υπογραφή των δημοσιογράφων Evan Halper, Dalton Bennett και Jonathan O’Connell, υποστηρίζει ότι τεράστιες ποσότητες πετρελαίου που προέρχονταν από τη Ρωσία συνέχισαν να ρέουν στο διυλιστήριο της Motor Oil Hellas στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ το ρωσικό πετρέλαιο έκανε μια νέα διαδρομή, εκατοντάδες μίλια μακριά από την οδό ενέργειας μέσω μιας εγκατάστασης αποθήκευσης πετρελαίου στην Τουρκία, ένα ταξίδι που έκρυψε το αποτύπωμα της Ρωσίας καθώς η ιδιοκτησία των προϊόντων άλλαξε χέρια πολλές φορές πριν φτάσουν στην Ελλάδα.

Επιφανειακά, η προμήθεια μαζούτ του διυλιστηρίου από τον ναυτιλιακό τερματικό σταθμό Dortyol στην Τουρκία φαινόταν να επιβεβαιώνει τις δηλώσεις του Λευκού Οίκου και των Ευρωπαίων ηγετών ότι τα εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο λειτουργούσαν όπως είχε προγραμματιστεί, στερώντας στον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν έσοδα τα οποία χρειάζεται για τη χρηματοδότηση της στρατιωτικής εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Οι ποσότητες μαζούτ που αποστέλλονται από το Dortyol στη Motor Oil Hellas και η βιομηχανική πρακτική της ανάμειξης προϊόντων διαφορετικής προέλευσης καθώς αποθηκεύονται, εξασφαλίζουν μεγάλη ποσότητα προϊόντων από τη Ρωσία στο μείγμα, σύμφωνα με ειδικούς του κλάδου με βαθιά γνώση των ροών πετρελαίου και τους κανόνες των κυρώσεων που εξέτασαν τα δεδομένα αποστολής και εμπορίου κατόπιν αιτήματος της Washington Post.

«Δεν βλέπω κανένα άλλο πιθανό συμπέρασμα από το ότι τα ρωσικά καύσιμα πηγαίνουν στην Motor Oil Hellas», δήλωσε ο Robert Auers, σχεδιαστής διυλιστηρίω και αναλυτής της αγοράς διυλισμένων καυσίμων στην ερευνητική εταιρεία RBN Energy, ο οποίος εξέτασε τα ευρήματα της αμερικανικής εφημερίδας.

Η Washington Post χρησιμοποίησε ναυτιλιακά και άλλα αρχεία για να παρακολουθεί τη ροή του μαζούτ, μια κατηγορία υλικών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή προϊόντων που αγοράζει το Πεντάγωνο για πλοία και αεροπλάνα.

Το Project on Government Oversight, ένας μη κερδοσκοπικός όμιλος εποπτείας με έδρα την Ουάσιγκτον, έφερε στην επιφάνεια μερικά από αυτά τα αρχεία ναυτιλίας ενώ ετοίμαζε μια έκθεση με πληροφορίες από την Data Desk, μια εταιρεία συμβούλων που ερευνά εταιρείες ορυκτών καυσίμων.

Τα τελευταία δύο χρόνια, η Dortyol έλαβε 5,4 εκατομμύρια βαρέλια μαζούτ δια θαλάσσης, όλα εκτός -από 1,9 εκατομμύρια- από τη Ρωσία, σύμφωνα με τα ναυτιλιακά αρχεία και τα εμπορικά στοιχεία από τη Refinitiv, μια εταιρεία χρηματοοικονομικών δεδομένων που ειδικεύεται στις αγορές εμπορευμάτων.

Από τότε που τέθηκαν σε ισχύ οι κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον Φεβρουάριο, οι ρωσικές αποστολές στο Dortyol ανήλθαν συνολικά σε 2,7 εκατομμύρια βαρέλια, ή περισσότερο από το 69% του μαζούτ που αποστέλλεται δια θαλάσσης στο Dortyol κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Επίσης, από τον Φεβρουάριο, η εφημερίδα διαπίστωσε ότι η Dortyol έχει αποστείλει συνολικά 7 εκατομμύρια βαρέλια μαζούτ, εκ των οποίων τα 4,2 εκατομμύρια βαρέλια πήγαν στην Motor Oil Hellas. Αυτές οι αποστολές αντιπροσώπευαν τουλάχιστον το 56% του συνόλου του μαζούτ που λάμβανε το ελληνικό διυλιστήριο με πλοίο.

Η ακριβής ποσότητα μαζούτ ρωσικής προέλευσης στα προϊόντα που αγοράζει το Πεντάγωνο δεν ήταν δυνατό να προσδιοριστεί. Αυτά τα προϊόντα «εξευγενίζονται» χρησιμοποιώντας πολλαπλά συστατικά που δεν μπορούν όλα να εντοπιστούν μέσω της παραγωγής.

Επίσης, δεν μπόρεσε να προσδιοριστεί εάν, σε κάποιο σημείο κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του, το μαζούτ από τη Ρωσία επισημάνθηκε εκ νέου ως προερχόμενο από άλλη χώρα. Τα έγγραφα που περιγράφουν την προέλευση μιας αποστολής πετρελαίου, γνωστά ως πιστοποιητικά προέλευσης, δεν αποτελούν δημόσια αρχεία.

To συμβόλαιο του Πενταγώνου με την ελληνική εταιρεία

Το Πεντάγωνο έχει υπογράψει νέα συμβόλαια αξίας σχεδόν 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων με το ελληνικό διυλιστήριο από τότε που τέθηκε σε ισχύ η απαγόρευση των ΗΠΑ τον Μάρτιο του περασμένου έτους, σύμφωνα με τα ομοσπονδιακά στοιχεία για τις (κρατικές) συμβάσεις.

Σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα, από τον Φεβρουάριο, περισσότερα από 1 εκατομμύριο βαρέλια καυσίμων αεροσκαφών της Motor Oil Hellas έχουν επίσης πάει σε κυβερνητικούς και εταιρικούς αγοραστές στην Ιταλία, τη Γαλλία, την Ισπανία και τη Βρετανία, σύμφωνα με ναυτιλιακά αρχεία.

Ο Joe Yoswa, εκπρόσωπος της Υπηρεσίας Άμυνας Logistics του Πενταγώνου, που διαχειρίζεται τις αγορές καυσίμων για τον αμερικανικό στρατό, αναφέρει σε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ότι η υπηρεσία δεν γνωρίζει για καύσιμα από τη Ρωσία που διοχετεύονται στον Έλληνα προμηθευτή της. Ο οργανισμός αναφέρει ότι οι εργολάβοι του, συμπεριλαμβανομένης της Motor Oil Hellas, «είναι υπεύθυνοι για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς σχετικά με τις συναλλαγές με τη Ρωσία και τις ρωσικές εταιρείες» και «πρέπει να πιστοποιήσουν τη συμμόρφωσή τους με αυτούς τους νόμους και κανονισμούς ως μέρος της διαδικασίας εξαγοράς».

«Υπάρχουν τόσα πολλά που μπορεί να κάνει το Πεντάγωνο για να ελέγξει προμηθευτές», έγραψε ο Yoswa. Τα προϊόντα που εισέρχονται στα καύσιμα που αγοράζει από τη Motor Oil Hellas «υπόκεινται σε αλλαγές σε συνεχή βάση και μπορεί να διαφέρουν από τη μια παράδοση στην άλλη», έγραψε. Η ανίχνευση της προέλευσής του «για μια συγκεκριμένη παράδοση ραφιναρισμένου προϊόντος θα ήταν δύσκολη ή αδύνατη», έγραψε.

Η Motor Oil Hellas σε ανακοίνωσή της ανέφερε ότι η εταιρεία «δεν αγοράζει, επεξεργάζεται ή εμπορεύεται ρωσικό πετρέλαιο ή προϊόντα. «Όλες οι εισαγωγές της είναι πιστοποιημένες μη εγκεκριμένης προέλευσης (non sactioned).» Η εταιρεία δεν απάντησε σε συγκεκριμένες ερωτήσεις σχετικά με τη φύση αυτής της πιστοποίησης ή εάν λαμβάνει μέτρα για να διασφαλίσει ότι είναι ακριβής, σύμφωνα με το δημοσίευμα.

Επίσης, Τούρκοι κρατικοί αξιωματούχοι και εκπρόσωποι της τουρκικής εταιρείας πετρελαίου η οποία ανέλαβε την κυριότητα πολλών από τις αποστολές μαζούτ προς την Dortyol, δεν απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με την προέλευση του καυσίμου.

Αξιωματούχοι της Global Terminal Services, στην οποία ανήκουν οι εγκαταστάσεις του τερματικού σταθμού Dortyol, δήλωσαν σε ένα email ότι είναι απλώς ένας «μεσάζων» για την αποθήκευση προϊόντων και σε καμία περίπτωση δεν τους ανήκουν τα προϊόντα που αποθηκεύουν. Είπαν ότι δεν δέχονται αποστολές από πλοία υπό ρωσική σημαία και πως «συμμορφώνονται πλήρως με τους ισχύοντες τοπικούς και διεθνείς κανόνες και κανονισμούς», συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης μιας «στιβαρής διαδικασίας συμμόρφωσης» σχετικά με τα καθεστώτα κυρώσεων.

Σύμφωνα με τους κανόνες κυρώσεων, οι τουρκικές εγκαταστάσεις επιτρέπεται να δέχονται ρωσικά καύσιμα, σε αντίθεση με το ελληνικό διυλιστήριο.

Σύμφωνα με τα εμπορικά αρχεία που εξέτασε η Washington Post, σε τουλάχιστον πέντε αποστολές φέτος από τη Ρωσία στο Dortyol, το μαζούτ φαίνεται πως ανήκε αρχικά στον ρωσικό πετρελαϊκό κολοσσό Rosneft. Μετά τη φόρτωσή του σε δεξαμενόπλοιο στη Μαύρη Θάλασσα, το φορτίο αγοράστηκε σε κάθε περίπτωση από μια εταιρεία με έδρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η κυριότητα του μαζούτ μεταβιβάστηκε αργότερα σε οντότητες που ελέγχονται από την τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίου και το προϊόν παραδόθηκε στην Dortyol.

Εκπρόσωπος της Rosneft είπε ότι η εταιρεία δεν παρακολουθεί τον προορισμό των καυσίμων που πουλά, αλλά είναι σε «αυστηρή συμμόρφωση με τα γενικά αποδεκτά διεθνή πρότυπα». Η εταιρεία των ΗΑΕ, Fossil Trading FZC, δεν απάντησε σε αιτήματα για σχολιασμό.

Σύμφωνα με τις οδηγίες από την Ε.Ε. για το εμπάργκο, οι αγοραστές «θα πρέπει να επιδεικνύουν τη δέουσα επιμέλεια για την αξιολόγηση της προέλευσης του πετρελαίου και θα πρέπει να βασίζονται στην τεκμηρίωση που έχουν στη διάθεσή τους για να προσδιορίσουν την προέλευση του η οποία μπορεί να περιλαμβάνει πιστοποιητικά προέλευσης».

Οι ρυθμιστικές Αρχές τόσο των ΗΠΑ όσο και της Ε.Ε. έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει τις εταιρείες ότι τα πιστοποιητικά προέλευσης μπορεί να είναι πλαστά. Πολλές αρχές και εταιρείες έχουν τη δικαιοδοσία να τα συντάξουν και δεν υπάρχει κεντρικό σύστημα που να επιβεβαιώνει την αυθεντικότητά τους.

Στη βιομηχανία πετρελαίου, η Τουρκία έχει γίνει γνωστή ως ένα μέρος όπου τέτοια πιστοποιητικά είναι απίθανο να αμφισβητηθούν, δήλωσε ο George Voloshin, ειδικός στο οικονομικό έγκλημα της Ένωσης Πιστοποιημένων Ειδικών για την Καταπολέμηση του Ξεπλύματος Χρήματος.

«Δεν προσπαθούν ενεργά να το σταματήσουν αυτό», είπε ο Voloshin. «Δεν έχουν κίνητρο. Είναι ένα πολύ επικερδές εμπόριο που φέρνει χρήματα στην Τουρκία, η οποία έχει καλές σχέσεις με τη Ρωσία. (…) Έτσι ακολουθούν μια πολύ ελαφριά ρυθμιστική προσέγγιση, προτιμώντας να εμπιστεύονται τα έγγραφα που τους δίνονται χωρίς αμφισβήτηση».