Η ώρα της κρίσης για την Ιταλία: Θα υποβαθμίσει η Moody’s σε junk;

Από το «κόσκινο» τουλάχιστον πέντε μεγάλων οίκων αξιολόγησης περνά η Ιταλία τις τελευταίες εβδομάδες και μέχρι το τέλος του έτους με πιο επίφοβη τη σημερινή έκθεση από τη Moody’s. O αμερικανικός οίκος τοποθετεί την πιστοληπτική ικανότητα της τρίτης μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας μόλις ένα σκαλί πάνω από το junk (Baa3) και με αρνητικό outlook.

Παρότι οι traders ποντάρουν σε αμετάβλητη αξιολόγηση σήμερα το βράδυ, η υποβάθμιση ενός μέλους της G7 σε junk δεν θεωρείται απίθανη και θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα συμβολική. Πρόκειται άλλωστε για την πρώτη αξιολόγηση της Moody’s, αφότου η κυβέρνηση της Giorgia Meloni αποφάσισε να ακολουθήσει χαλαρότερη δημοσιονομική στάση, αποκλίνοντας από τους κανόνες που επιβάλλει η Ε.Ε.

Ο κρατικός προϋπολογισμός που εγκρίθηκε τον Σεπτέμβριο προβλέπει έλλειμμα μεγαλύτερο από το 3% του ΑΕΠ μέχρι το 2026, έναν χρόνο μετά από το προκαθορισμένο όριο. Επίσης, εγκρίθηκαν επιπλέον δαπάνες, συμπεριλαμβανομένων φοροαπαλλαγών και μέτρων με στόχο τη μείωση της υπογεννητικότητας.

Στο μεταξύ, το ποσοστό του ιταλικού χρέους προς το ΑΕΠ είναι το δεύτερο υψηλότερο στην Ευρωζώνη -μετά το ελληνικό- και ανερχόταν στο 141,7% στο τέλος του 2022, χωρίς να υπάρχει κάποια προοπτική για μείωση μέσα στα επόμενα χρόνια. Ενδεικτικά, η Fitch αναμένει ασθενή ανάπτυξη στο 1% το 2024 και στο 1,3% το 2023.

Πάντως, η χώρα βρίσκεται στον προθάλαμο του «junk» από τον Αύγουστο του 2022, όταν η Moody’s ανέδειξε τρία προβληματικά πεδία. Τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, τις προκλήσεις στην ενεργειακή ασφάλεια (σε αμφότερα η κυβέρνηση Meloni μπορεί να αποδείξει ότι υπήρξε κάποια πρόοδος) και βέβαια το δημοσιονομικό. Υπάρχει κίνδυνος «η δημοσιονομική ισχύς της Ιταλίας να αποδυναμωθεί περαιτέρω λόγω αναιμικής ανάπτυξης, υψηλότερου κόστους αναχρηματοδότησης και ενδεχομένως ασθενέστερης δημοσιονομικής πειθαρχίας».

Σύμφωνα με την Deutsche Bank, εάν η Moody’s υποβαθμίσει την πιστοληπτική αξιολόγηση της Ιταλίας, θα δημιουργηθεί η μεγαλύτερη απόκλιση μεταξύ οίκων από την περίπτωση της Ιρλανδίας, σχεδόν μία δεκαετία πριν. Πάντως, υπάρχουν περιπτώσεις, όπως στην Πορτογαλία και την Ισπανία, όπου η Moody’s έχει πάρει αυστηρότερη στάση σε σχέση με άλλους οίκους, ενώ την περασμένη εβδομάδα υποβάθμισε και τις προοπτικές των ΗΠΑ.