Ελλάδα και Γερμανία σε αποκλίνουσα τροχιά οικονομικού κύκλου

Οι εποχές που αλλάζουν είναι ενδιαφέρουσες. Πώς οι οικονομικοί κύκλοι και οι γεωπολιτικές αλλαγές έχουν επιφέρει ριζικές αλλαγές και πώς η Γερμανία συγκρούεται τώρα με μια πραγματικότητα που η ίδια δημιούργησε.

Έχοντας πληρώσει το λογαριασμό για την ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία και έχοντας κληθεί να παρακάμψει τους αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες και να κάνει το δικό της πράσινο άλμα, η Γερμανία πιάστηκε στα πράσα από το Συνταγματικό Δικαστήριο – το ίδιο δικαστήριο που στην Ελλάδα το 2011 δώσαμε μάχη για το αν θα επιτρέψει τη συμμετοχή της Γερμανίας στο πρώτο μνημόνιο.

Το συνταγματικό “βέτο” σχετίζεται με το ιερό δισκοπότηρο των Πρασίνων στην τρικομματική κυβέρνηση συνασπισμού – την ενεργειακή μετάβαση – και περιλαμβάνει την ανακατανομή 60 δισεκατομμυρίων ευρώ σε δημόσια κονδύλια. Αρχικά προορίζονταν να χρησιμοποιηθούν για πολιτικές αντιμετώπισης των επιπτώσεων της πανδημίας, αλλά τελικά δεν απορροφήθηκαν και η κυβέρνηση Σολτς επέλεξε να τα ανακατευθύνει στο Ταμείο για την Κλιματική Αλλαγή (KTF).

Η απόφαση φαίνεται λογική, αλλά όχι όμως και για το Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο έκρινε ως αντισυνταγματική την αναδιάταξη των ποσών, στη χώρα όπου η δημοσιονομική πειθαρχία είναι “ιερή”.

Για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του φετινού χειμώνα, ο οποίος θα είναι ο πρώτος χωρίς φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο ή πυρηνικά εργοστάσια, οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με άνθρακα ανάβουν ο ένας μετά τον άλλο. Οι τρεις τελευταίοι σταθμοί έκλεισαν φέτος λόγω της πίεσης των Πρασίνων.

Επιπλέον, η κατάσταση θα μπορούσε να γίνει ακόμη χειρότερη αν επαληθευτούν οι προσδοκίες ότι η απόφαση αυτή θα αποτελέσει την “κινητήρια δύναμη” για το ξήλωμα κρατικών κονδυλίων συνολικού ύψους 770 δισεκατομμυρίων που προορίζονται για το Green Deal της Γερμανίας. Για κάποιον άγνωστο λόγο, τα ποσά αυτά δεν περιλαμβάνονται στον ετήσιο κρατικό προϋπολογισμό και κατανέμονται σε… 29 ειδικά ταμεία.

Και όλα αυτά συνέβησαν ενώ η οικονομία του ευρώ βρισκόταν ουσιαστικά σε ύφεση. Ως αποτέλεσμα, η ανάπτυξη στην ευρωζώνη προβλέπεται να είναι μηδενική (0,6%) το 2023.

Παράλληλα με τα παραπάνω, η Ελλάδα προβλέπεται να αναπτυχθεί κατά 2,3% φέτος. Ενώ το γερμανικό ΑΕΠ κατάφερε να ξεπεράσει το προ της πανδημίας επίπεδό του μόλις πριν από λίγους μήνες, το ελληνικό ΑΕΠ το έχει ήδη επιτύχει από το 2021, έξι μήνες νωρίτερα από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Ενώ η Γερμανία προβλέπει οικονομική στασιμότητα τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 2024, η Ελλάδα προβλέπει ανάπτυξη 3% το επόμενο έτος. Εξακολουθούν να έχουν σοβαρά προβλήματα ενεργειακής ασφάλειας.

Φυσικά, η Ελλάδα δεν έγινε ξαφνικά Γερμανία και η Γερμανία έγινε Ελλάδα: είναι η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου το 2022 και αναμένεται να ανέβει στην τρίτη θέση το 2023 παρά την ύφεση, ξεπερνώντας την Ιαπωνία, η οποία επίσης αντιμετωπίζει προβλήματα Η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο, με το ένα τρίτο του ΑΕΠ να προέρχεται από εξαγωγές Η Ελλάδα έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει μέχρι να μπορεί να πει κανείς ότι η οικονομία της, η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο, με το ένα τρίτο του ΑΕΠ της να προέρχεται από εξαγωγές, βασίζεται στις εξαγωγές και τις επενδύσεις και όχι στις καταναλωτικές δαπάνες και τον τουρισμό.

Ωστόσο, δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει το γεγονός ότι και οι δύο χώρες βρίσκονται σε πολύ διαφορετικά στάδια του οικονομικού κύκλου.