Η μάχη για τα Γλυπτά, η διαμεσολάβηση Κάμερον και οι σχέσεις Σούνακ – Ερντογάν

Η διπλωματική θύελλα που προκάλεσε η ακύρωση της συνάντησης του Ρίσι Σούνακ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στη βρετανική πρωτεύουσα αναμένεται να κυριαρχήσει στην προγραμματισμένη συνάντηση του πρωθυπουργού με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαtοπούλου.

Είναι ενδεικτικό ότι λίγες ώρες μετά το “φάουλ” του Ηνωμένου Βασιλείου, ο πρώην πρωθυπουργός Brexit και  νυν υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Κάμερον συναντήθηκε με τον Έλληνα ομόλογό του Γιώργο Γεραπετρίτη στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες σε μια προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η συνάντηση πραγματοποιήθηκε κατόπιν αιτήματος του υπουργού Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου και κατά τη διάρκεια της συνάντησης ο κ. Γεραπετρίτης επεσήμανε στον κ. Κάμερον τη διαφωνία επί της αρχής στο θέμα της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα, αλλά οι δύο υπουργοί συμφώνησαν στην ανάγκη να προστατευθούν οι διμερείς σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένου Βασιλείου και να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων.

Η διπλωματική κρίση μεταξύ Αθήνας και Λονδίνου ερμηνεύτηκε ποικιλοτρόπως από το πολιτικό προσωπικό του Μεγάρου Μαξίμου μετά τη συνέντευξη του πρωθυπουργού στο BBC για τα γλυπτά του Παρθενώνα. Κι αυτό γιατί το 2024 είναι εκλογική χρονιά στο Ηνωμένο Βασίλειο, με τους Εργατικούς να προηγούνται με περισσότερες από 20 μονάδες στις δημοσκοπήσεις και τον ίδιο τον Βρετανό πρωθυπουργό να πιέζεται από το ίδιο του το κόμμα για πρόωρες εκλογές.

Ωστόσο, άλλοι συνομιλητές του Κυριάκου Μητσοτάκη επιχειρούν να ερμηνεύσουν την εξέλιξη αυτή υπό το πρίσμα των στενών διπλωματικών σχέσεων που έχει συνάψει πρόσφατα ο Ρίσι Σούνακ με την κυβέρνηση της Άγκυρας και του κοινού βηματισμού μετά το Brexit. Αναφέρουν ως παράδειγμα τις αμυντικές συμφωνίες που υπέγραψαν πρόσφατα οι δύο χώρες και τις παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις με τον Ταγίπ Ερντογάν για την προμήθεια μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter.

Ήταν στις αρχές του 2022 όταν και το μακροχρόνιο ζήτημα της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα από το Λονδίνο στην Αθήνα, που αποτελεί αγκάθι στις ελληνοβρετανικές σχέσεις, έδειχνε να μπαίνει σε έναν δρόμο «αλλαγής κλίματος», με τους Times του Λονδίνου να δημοσιεύουν άρθρο περί μίας ενδεχόμενης επανένωσης, με λέξεις όπως «ένωση» και «υποχρεωτική» και τίτλο «Τα Γλυπτά ανήκουν στην Αθήνα. Πρέπει τώρα να γυρίσουν».

Η αλλαγή στάσης μετά από 50 χρόνια δεν πέρασε απαρατήρητη, ενώ την ίδια χρονιά ακολούθησαν πολλά ακόμα άρθρα, όπως στην Telegraph και τον Guardian με απόψεις είτε υπέρ είτε κατά της επανένωσης των Γλυπτών.

Ο Τζόναθαν Ουίλλιαμς, αναπληρωτής διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου, αναφέρθηκε στη συνέχεια στη “Συμμαχία του Παρθενώνα”, προσθέτοντας ότι ήθελε να “αλλάξει την ένταση του διαλόγου”. Για πρώτη φορά έγινε πρόταση από την ελληνική πλευρά προς το Βρετανικό Μουσείο να δανείσει και άλλα σπουδαία ελληνικά αρχαιολογικά έργα, όπως “Η μάσκα του Αγαμέμνονα” και “Ο μικρός ιππέας της Αρτέμιδος”.

Τότε ήταν που η πρόταση για “συμφωνία” ακούστηκε για πρώτη φορά δημόσια από το στόμα του Τζορτζ Όσμπορν, προέδρου του Βρετανικού Μουσείου, και λίγο αργότερα έγινε γνωστό ότι πίσω από αυτήν βρισκόταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Νίκος Δένδιας και ο Γιώργος Γεραπετρίτης.