Ελλάδα: Χαμηλές προσδοκίες από το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας

Στην τελική ευθεία βρίσκονται οι προετοιμασίες για τη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την ερχόμενη Πέμπτη και τη διεξαγωγή του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας (ΑΣΣ).

Η συνάντηση των δύο ηγετών θα πραγματοποιηθεί το πρωί της Πέμπτης στο Μέγαρο Μαξίμου και θα παραστούν οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν και οι σύμβουλοι Εξωτερικών Υποθέσεων Άννα Μαρία Μπούρα και Τσαγατάι Κιλίτς, ενώ θα ακολουθήσει συνέντευξη Τύπου. Το πρωί της Πέμπτης θα πραγματοποιηθούν επίσης διμερείς συνομιλίες μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων υπουργών.

Εν τω μεταξύ, θα πραγματοποιηθεί συνεδρίαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Συμβουλίου με την παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ταγίπ Ερντογάν  και υπό τη μορφή γεύματος εργασίας στο Μέγαρο Μαξίμου και σύμφωνα με πληροφορίες, ενδέχεται στη συνέχεια να εκδοθεί κοινό ανακοινωθέν. Στο Ανώτατο Συμβούλιο θα συμμετάσχουν 11 υπουργοί από την Ελλάδα και οκτώ από την Τουρκία, οι οποίοι θα είναι αρμόδιοι για τα αντίστοιχα θέματα, ενώ η σύνθεση των δύο αντιπροσωπειών είναι ενδεικτική του πολύ μεγάλου εύρους των θεμάτων που θα συζητηθούν.

Μαζί τους θα είναι η Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδια για τις πολιτικές υποθέσεις, και ο Κώστας Φραγκογιάννης, υφυπουργός Εξωτερικών (Οικονομική Διπλωματία και Εξωτερικές Σχέσεις), αρμόδιος για τη “θετική ατζέντα”. Η “θετική ατζέντα”, η οποία ξεκίνησε το 2021 και πρόσφατα περιγράφηκε από τον υφυπουργό Φραγκογιάννη ως “μια γέφυρα επικοινωνίας που πρέπει να υπάρχει πάντα”, αποτελεί τη βάση για αυτή την προσπάθεια επαναπροσέγγισης.

Σε κάθε περίπτωση, οι προσδοκίες από ελληνικής πλευράς είναι συγκρατημένες, καθώς οι διαφωνίες μεταξύ των δύο χωρών είναι γνωστές. Ωστόσο, αυτό που επιδιώκεται μέσω της διαδικασίας συμφιλίωσης που λαμβάνει χώρα μετά από τέσσερα χρόνια τεταμένων σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είναι οι διαφωνίες αυτές να μην οδηγήσουν σε κρίση μεταξύ των δύο χωρών.

Σύμφωνα με το πρωθυπουργικό περιβάλλον, το πιο σημαντικό τώρα είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και η αποκατάσταση των σχέσεων καλής γειτονίας με την τουρκική ηγεσία. Η Σύνοδος Κορυφής της 7ης Δεκεμβρίου αναμένεται να αποτελέσει ορόσημο στην προσπάθεια αυτή και να καταδείξει την αμοιβαία βούληση για συνεργασία προς όφελος και των δύο χωρών και για εξομάλυνση των σχέσεων στο πνεύμα της αμοιβαίας καλής πίστης και της καλής γειτονίας.

Η προσπάθεια αυτή για την εγκαθίδρυση μιας ειρηνικής κατάστασης βήμα προς βήμα, επιδιώκεται βέβαια να επισφραγιστεί και με μια σειρά από συμφωνίες, οι οποίες δεν αφορούν θέματα που σχετίζονται με τον πολιτικό διάλογο, όπου υπάρχουν μεγάλες διαφορές και σαφείς κόκκινες γραμμές από την ελληνική πλευρά. 

Κομβικής σημασίας είναι το Μνημόνιο Κατανόησης για την ενισχυμένη συνεργασία των δύο χωρών στο μεταναστευτικό, με στόχο τον καλύτερο συντονισμό μεταξύ της ελληνικής και της τουρκικής ακτοφυλακής και τον περιορισμό, στο μέτρο του δυνατού, του αριθμού των σκαφών που εγκαταλείπουν τις τουρκικές ακτές.

Το μήνυμα του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι ότι θέλουμε να συνεργαστούμε με την Τουρκία ως χώρα διέλευσης και το κάνουμε τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και στο πλαίσιο της ΕΕ, δεδομένου ότι ο πυρήνας του μεταναστευτικού παραμένει ευρωτουρκικό ζήτημα.

Η Αθήνα ξεκαθάρισε ότι βλέπει τη συνεδρίαση του Συμβουλίου ως ένα ακόμη βήμα στη διαδικασία βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, η οποία έχει ξεκινήσει από τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στο Βίλνιους τον περασμένο Ιούλιο και εξελίσσεται σύμφωνα με έναν οδικό χάρτη που περιλαμβάνει πολιτικό διάλογο, μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και θετική ατζέντα. Οι συζητήσεις για τους τρεις αυτούς άξονες ξεκίνησαν τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο σε καλό κλίμα, όπως επιβεβαιώνουν και οι δύο πλευρές.

Οι χθεσινές δηλώσεις του Ερντογάν δείχνουν ότι υπάρχει ακόμη θετική διάθεση στην άλλη πλευρά, αλλά η Αθήνα παραμένει σε εγρήγορση και έτοιμη να αντιμετωπίσει κάθε ενδεχόμενο, σύμφωνα με κυβερνητικούς αξιωματούχους.