Η πολιτιστική συνταγογράφηση ως εφαλτήριο για την πολιτιστική πρόνοια

Μπορεί άραγε ο πολιτισμός να αποτελέσει μέσο θεραπευτικής αγωγής για την ψυχή; Η πανδημία και ο εγκλεισμός ανέδειξε ακόμη περισσότερο ζητήματα που άπτονται της ψυχικής υγείας. Κατέστη συνεπώς απαραίτητη η λήψη μέτρων και η υλοποίηση πολιτικών τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο, προκειμένου τα άτομα που πάσχουν από κάποια ψυχική διαταραχή να μπορέσουν να την αντιμετωπίσουν και να μη νιώθουν στιγματισμένοι ή μόνοι.

Στον αγώνα για ένα κράτος εμπράκτως δίπλα σε κάθε πολίτη προστέθηκε το πιλοτικό πρόγραμμα πολιτιστικής συνταγογράφησης. Ήδη από τον Απρίλιο του 2023, τα Υπουργεία Πολιτισμού και Υγείας, σε συνεργασία με το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, Νευροεπιστημών και Ιατρικής Ακρίβειας “Κώστας Στεφανής” υλοποιούν το συγκεκριμένο πρόγραμμα το οποίο εστιάζει στη μελέτη των ευεργετικών αποτελεσμάτων που μπορεί να έχει ο πολιτισμός σε συνανθρώπους μας που αντιμετωπίζουν ψυχικά νοσήματα, δίνοντας μια νέα διάσταση στη φροντίδα της ψυχικής υγείας. Πρόκειται για μια δράση η οποία δρα προληπτικά και συμπληρωματικά στο ευρύτερο πλαίσιο θεραπευτικής αγωγής που συμβάλλει στην ολιστική θωράκιση της δημόσιας υγείας. Κατά το διάστημα της εφαρμογής του προγράμματος, οι εποπτευόμενοι καλλιτεχνικοί οργανισμοί του Υπουργείου Πολιτισμού, όπως το Εθνικό Θέατρο, η Εθνική Πινακοθήκη, το ΚΘΒΕ, ο Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης (MΟΜus), θα κληθούν να καταθέσουν τις προτάσεις τους για καλλιτεχνικές δράσεις τρίμηνης διάρκειας, στις οποίες οι ωφελούμενοι θα μπορούν να συμμετέχουν και στη συνέχεια να συζητούν για το δρώμενο εκφράζοντας και καταγράφοντας τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους.

Στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, των NFTs, του meta και του home office, καταδεικνύεται ακόμη πιο εμφατική η ανάγκη των ανθρώπων για την αλληλεπίδραση με μελωδίες, υφές, διαστάσεις και ερεθίσματα. Ως ΟΝΝΕΔ πιστεύουμε ότι η ανάπτυξη και η ένταξη καινοτόμων πολιτιστικών προγραμμάτων στη καθημερινή ζωή θα μπορούσε να συνεισφέρει σημαντικά στην εθνική προσπάθεια, που επιτελείται μεθοδικά τα τελευταία χρόνια για τη θωράκιση της ψυχικής υγείας. Η πρωτοβουλία της πολιτιστικής συνταγογράφησης θα μπορούσε να αποτελέσει την αρχή για την αξιοποίηση της τέχνης και τη δημιουργία συμμετοχικών δράσεων, με στόχο την πρόληψη αλλά και την αντιμετώπιση ψυχικών ασθενειών, καθώς πλέον έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για την εφαρμογή αυτής της ολιστικής προσέγγισης με γνώμονα την κοινωνική ευημερία.

*Γράφει η Δωριλένια Λιαγουροπούλου, Τομεάρχης Πολιτισμού του Πολιτικού Συμβουλίου της ΟΝΝΕΔ