Η σημασία της πολιτισμικής πολιτικής,με αφορμή το πάγιο αίτημα επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα

Με αφορμή την έκταση που πήρε η ματαίωση, από πλευράς Μ.Βρετανίας, της συνάντησης με τον Πρωθυπουργό, της οποίας αντικείμενο ήταν το πάγιο αίτημα της Ελλάδας για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα στη χώρα μας, ενδιαφέρον θα είχε η διατύπωση κάποιων διαπιστώσεων -προβληματισμών για τη σχέση της νέας γενιάς με τον πολιτισμό και τη σημασία αναθέρμανσης αυτής της σχέσης.

Έχουμε την τύχη να ζούμε σε μια χώρα που έδωσε τα φώτα του πολιτισμού σε όλη την υφήλιο. Κι ενώ κουβαλάμε στο DNA μας αυτό τον πολιτισμό και αναμφησβήτητα είμαστε περήφανοι γι αυτό, λίγοι ουσιαστικά τον γνωρίζουν και ακόμα λιγότεροι, δυστυχώς και οι νέοι, δείχνουν ενδιαφέρον να τον μελετήσουν και να τον αναπτύξουν σε βάθος. Μιλώντας για πολιτισμό εννούμε αφ ενός την διάσωση, διατήρηση και διάδοση της πολιτιστικής κληρονομιάς ώστε να αναπτυχθεί τοπικά και να προβληθεί ευρύτερα η ιδιαιτερότητα της πολιτιστικής ταυτότητας κάθε τόπου και, αφ ετέρου την καλλιτεχνική δημιουργία, την ενίσχυση της καλλιτεχνικής δραστηριότητας,  η δημιουργία πολιτιστικών αγαθών και τη συμμετοχή στις διαδικασίες παραγωγής και απόλαυσης από τον ντόπιο ή μη ντόπιο πληθυσμό.

Έρευνες του Υπουργείου Πολιτισμού και του ΕΚΠΑ έχουν επανειλλημένα δείξει ότι οι νέοι απέχουν από τα πολιτιστικά δρώμενα, τις επισκέψεις σε αρχαιολογικούς, πολιτιστικούς χώρους, βιβλιοθήκες. Η σχέση τους με τη λογοτεχνία την μουσική και κινηματογραφική παραγωγή επίσης είναι απρόθυμη. Έδαφος κερδίζει ολοένα και περισσότερο ο κόσμος του διαδικτύου και οι οθόνες των υπολογιστών. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ευθύνονται για πολυδιάσπαση, καθώς ελάχιστα δευτερόλεπτα παραμένει κανεις σε ένα θέμα αφού υπάρχει συνεχόμενη ροή εικόνας και ήχου. Η απρόθυμη σχέση των νέων με τον πολιτισμό έχει να κάνει και με οικονομικούς λόγους, αφού η επίσκεψη σε χώρους πολιτισμού έχει αντίτιμο (εισητήριο) στο οποίο δεν μπορούν όλοι να ανταπεξέλθουν.  Στα σχολεία έχει γίνει στροφή στην τεχνολογία και τη μονοδιάστατη γνώση και εξειδίκευση στην εκπαίδευση. Ο τεχνικός πολιτισμός αναπτύσεται ενώ παραμελείται η πνευματική διάσταση.

Βλέποντάς το από τη ματιά ενός νέου, θα έλεγα ότι φυσικά και δεν είμαστε αδιάφοροι. Υπάρχει απλά λανθασμένη προσέγγιση από τους ενήλικες. Η συστηματική καλλιέργεια της πολιτισμικής παιδείας από νωρίς  και ο σωστός τρόπος μύησης των παιδιών από μικρή ηλικία στον πολιτισμό και την τέχνη, είναι το κλειδί.

Τεράστια σημασία έχει η εφαρμογή μιας πολιτικής για τον πολιτισμό τέτοιας ώστε να έρθουν οι νέοι πιο κοντά στα πολιτιστικά αγαθά και προϊόντα, να σχεδιαστούν δράσεις και προγράμματα που θα φέρουν κοντά σε δημιουργικές ομάδες τους νέους. Να επινοηθούν νέοι τρόποι προσέγγισης , νέα γλώσσα στα θεάματα, πιο οικεία, αξιοποίηση και χρήση νέων τεχνολογιών και προβολής του πολιτισμού, ακόμα και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που  θα μπορούσαν να γίνουν εργαλεία επικοινωνίας των χώρων πολιτισμού με τη νεολαία.

Η περίπτωση του Δήμου Περιστερίου

Η πολιτιστική πολιτική  που ασκούν επιμέρους οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι κομβικής σημασίας. Ο Δήμος Περιστερίου συγκαταλέγεται στους Δήμους που έχουν θέσει σε προτεραιότητα τον πολιτισμό και μάλιστα στη σωστή του βάση, καθώς εκπληρώνει κατ αρχήν το αίτημα της πολιτιστικής ισότητας και της ίσης πρόσβασης αφού όλες οι εκδηλώσεις , όλο το χρόνο είναι δωρεάν, και όπως αναφέρει και ο Δήμαρχος της πόλης κ. Ανδρέας Παχατουρίδης,  «Στον πολιτισμό δεν βάζουμε εισητήριο».

Στο πλαίσιο των πολιτιστικών δραστηριοτήτων λειτουργεί το θέατρο «Πολιτών», το θέατρο Φοίνικα, το θέατρο στο Άλσος της Πόλης, ο κινηματογράφος Σινε Πέραν, το θέατρο στην Ξυλοτεχνεία το οποίο μετατρέπεται σε έναν τεράστιο πολυχώρο πολιτισμού. Η κοινωφελής Δημόσια Επιχείρηση λειτουργεί τα δημιουργικά εργαστήρια Φωτογραφίας, Χειροτεχνίας, Αγγειοπλαστικής, Φωτογραφίας, Κινηματογράφου, Αγιογραφίας, Ζωγραφικής, Θεάτρου και Χορού. Η οργάνωση εκθέσεων και οι παρουσιάσεις βιβλίων είναι πολύ συχνές, όπως και η διοργάνωση συναυλιών ή κινηματογραφικών προβολών για μικρούς και μεγάλους. Οι πολιτιστικές πρωτοβουλίες συλλόγων , συγγραφέων, καλλιτεχνών βρίσκουν πεδίο έκφρασης μέσα στην πόλη.

Η οργάνωση όλων αυτών των πολιτιστικών γεγονότων έχει τεράστια σημασία, διότι αναπτύσεται η πολιτιστική παιδεία και  καλλιέργεια του κοινού. Για τη νεολαία της πόλης μας, ο πολιτισμός και η εύκολη πρόσβαση σε προϊόντα πολιτισμού είναι κάτι που προσφέρεται απλόχερα επί πολλά χρόνια  και υποσυνείδητα αυτό έχουν φτάσει πιά να το θεωρούν αυτονόητο και δεδομένο.

Αναμφισβήτητα στο προσκήνιο πλέον για τους νέους βρίσκονται μορφές τέχνης και πολιτισμού , όπως η φωτογραφία, τα graffiti, τα τατουάζ και η μόδα. Οι νέοι διακρίνονται για την έντονη φαντασία, τον αυθορμητισμό και τη διάθεσή τους για δημιουργία. Η  περαιτέρω ενίσχυση της σχέσης τους με τον πολιτισμό μπορεί να γίνει με το να τους παροτρύνουμε να αναλάβουν πρωτοβουλίες , να αξιοποιηθούν και να προβληθούν οι ντόπιοι καλλιτέχνες , να διοργανωθούν φεστιβάλ για όλες τις μορφές έκφρασης και τέχνης και κυρίως, μέσα από την οικογένεια και το σχολείο να βρεθούν τρόποι προσέγγισης στην τέχνη και τον πολιτισμό που να είναι στα «μέτρα» τους.

Γιατί όπως έγραψε και ο βρετανός ιστορικός A. Toynbee, “Ο πολιτισμός είναι μια κίνηση, όχι μια κατάσταση. Είναι ένα ταξίδι, όχι ένα λιμάνι»

*Του Νίκου Βυτινιώτη, Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Περιστερίου, Φοιτ. Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης ΕΚΠΑ