Δημαδάμα: Τα στερεότυπα ήταν εδώ, είναι εδώ και πρέπει να δώσουμε μάχες

Για ζητήματα έμφυλης βίας και ανισοτήτων παραχώρησε συνέντευξη στο Pagenews και στη δημοσιογράφο κ. Σοφία Χύτου η κ. Ζέφη Δημαδάμα, γενική γραμματέας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των Γυναικών, παρατηρούμε ότι τα τελευταία χρόνια και ειδικά μετά την πανδημία τα φαινόμενα αυτά έχουν αυξηθεί. Πόσες γυναίκες έχουν υποστηριχθεί από την πολιτεία; Ποια είναι η στρατηγική της κυβέρνησης;

Δυστυχώς η βία είναι κάτι που βλέπουμε δίπλα μας συνέχεια. Έχουμε βία ανηλίκων που είναι σε πολύ μεγάλη έξαρση. Έχουμε έμφυλη βία που σχετίζεται με το φύλο. Η 25^η Νοεμβρίου είναι η ημέρα που είναι αφιερωμένη στην καταπολέμηση και την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών. Και πρέπει και ως υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας και ως Γενική Γραμματεία Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων – πρώτη φορά παίρνουμε όλο το χαρτοφυλάκιο και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων – να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε αυτό το φαινόμενο.

Η κυβέρνηση έχει ως βασική στρατηγική το θέμα της βίας γενικότερα – ετοιμάζεται τώρα ένα νομοσχέδιο για τη βία στα παιδιά, στους ανήλικους, που πολύ γρήγορα θα αναπτυχθεί και θα δούμε πώς μπορούμε και τομεακά να αντιμετωπίσουμε αυτά τα ζητήματα. Η βία είναι πραγματικά σε όλη τη χώρα. Για να επικεντρώσουμε και στη δουλειά της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, και λόγω της ημέρας που είχαμε για τη βία κατά των γυναικών, δυστυχώς τα φαινόμενα της βίας κατά των γυναικών και μετά την πανδημία, που φωτίστηκαν πολύ εκείνη την περίοδο, παραμένουν. Και βλέπουμε στην έκθεση που ετοίμασε η γραμματεία μας ότι υπάρχουν πραγματικά βίαιες καταστάσεις και εντός σπιτιού, ενδοοικογενειακή βία, και στην εργασία, και σωματική και σεξουαλική και ψυχολογική και οικονομική. Έχουμε λοιπόν μια αύξηση τα τελευταία χρόνια στα περιστατικά. Το ευτυχές είναι ότι έχουμε αύξηση στις καταγγελίες. Υπερδιπλασιάστηκαν την τελευταία τριετία οι καταγγελίες που έχουμε για βία από γυναίκες και στη γραμμή SOS (15900, γραμμή καταγγελιών, ολόκληρο το 24ωρο, βοήθεια ψυχοκοινωνική, νομική, βοήθεια που μπορεί να δώσει μια διέξοδο). Και από τα στοιχεία της αστυνομίας βλέπουμε ότι οι γυναίκες μιλούν. Που σημαίνει ότι όλη η στρατηγική που γίνεται για να ανοίξουν τα στόματα, για να υπάρξουν καταγγελίες.

Τα στερεότυπα ήταν εδώ, είναι εδώ και πρέπει να δώσουμε μάχες. Όμως, ο ρόλος της επιμόρφωσης από τη μια μεριά, το να εκπαιδεύσουμε νέα παιδιά που είναι ήδη στη στρατηγική μας και έχουν ήδη ξεκινήσει πολλά προγράμματα επιμόρφωσης, όπως και δημοσίων υπαλλήλων, από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης, και δράσεις όπως είναι τα συμβουλευτικά μας κέντρα. Έχουμε σαράντα συμβουλευτικά κέντρα σε όλη την Ελλάδα και η γυναίκα που νοιώθει βία μπορεί να πάει εκεί για να ζητήσει βοήθεια, να πει το πρόβλημά της. Έχουμε ξενώνες, είκοσι ξενώνες που μας δίνουν τη δυνατότητα να φιλοξενήσουμε γυναίκες και παιδιά, που ανοίγουν την πόρτα, βγαίνουν και μπορεί να μην έχουν ούτε το πορτοφόλι τους ή άλλη αλλαξιά ρούχα. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό ότι υπάρχουν οι υποδομές. Υπάρχει απόλυτη ασφάλεια σε αυτά τα κέντρα. Έχουμε και δυνάμεις που προστατεύουν τις γυναίκες, ασφάλεια που προστατεύει τους ξενώνες, γιατί δυστυχώς έχουμε περιστατικά όπου ο δράστης αναζητεί πού είναι το θύμα. Άρα εμείς πρέπει να το διασφαλίσουμε. Δεν λέμε ποτέ πού είναι τα θύματα. Πρέπει να υπάρχει ασφάλεια, διακριτικότητα και κανένα στοιχείο που να δείχνει πού βρίσκεται ένας ξενώνας. Αντίθετα, τα συμβουλευτικά μας κέντρα λέμε πού είναι, είναι αναρτημένα και στο site μας. Η γυναίκα μπορεί να τα συμβουλευθεί, είναι δωρεάν η παροχή. Μπορεί να γίνει μεσομακροπρόθεσμη στρατηγική παρακολούθησης από κοινωνιολόγους, ψυχολόγους, και στήριξη για εργασία, γιατί μια γυναίκα μπορεί να έχει ανάγκη από εργασία. Δίνουμε συμβουλές, επιμορφώνουμε, προσπαθούμε να δείξουμε τις στρατηγικές και τα προγράμματα που «τρέχουν» για γυναίκες που έχουν υποστεί βία. Είναι μια ειδική κατηγορία και δίνουμε τη δυνατότητα να μπορέσουν να βρουν δουλειά για να φύγουν από τον κακοποιητή. Έχουμε περιπτώσεις, και πρέπει να το δούμε πιο επισταμένα, που οι γυναίκες, επειδή δεν έχουν πού να πάνε και πολλές φορές δεν έχουν τη στήριξη από την οικογένεια, γυρίζουν στον κακοποιητή, με αποτέλεσμα να έχουμε περιστατικά ακραίας βίας ξανά ή και γυναικοκτονίες. Και πρέπει να δούμε και με τη δικαιοσύνη και νομίζω πως, πια, έχουμε μια καλή συνεργασία του υπουργείου μας με το υπουργείο Δικαιοσύνης, για να υπάρξουν βαρύτερες ποινές, για να γίνονται πιο γρήγορα οι δίκες που αφορούν ενδοοικογενειακή βία, πάρα πολλά περιστατικά μέχρι να εξελιχθεί η δίκη, έχουμε γυναικοκτονία, έχουμε ακραία βία στις γυναίκες – θύματα. Για τον κίνδυνο της παραγραφής, έχουμε καταφέρει και έχουμε κάνει με όλους τους δικηγορικούς συλλόγους σε όλη την Ελλάδα μνημόνιο συνεργασίας, για να παρέχονται δωρεάν συμβουλές σε γυναίκες. Το νομικό κομμάτι είναι και ακριβό και δύσκολο ειδικά όταν υπάρχει ένα μεγάλο χρονικό διάστημα και πολλές γυναίκες δεν έχουν τη δυνατότητα να αντιληφθούν τι σημαίνει νομική υποστήριξη.

Το panic button ήταν ένα πιλοτικό πρόγραμμα που άρχισε τον Μάρτιο του 2023. Μέχρι σήμερα και η Αστυνομία και τα συμβουλευτικά μας κέντρα έχουν δώσει περίπου 750 panic button. Το panic button είναι μια εφαρμογή στο κινητό, δεν έχει κάποιο διακριτικό για το τι είναι, δεν παραπέμπει σε κάτι που έχει να κάνει με την ασφάλεια της γυναίκας. Επομένως, τη στιγμή που η γυναίκα θα αισθανθεί ότι κινδυνεύει απλά πατά το κουμπί. Πολλές φορές λέμε το «15900», αλλά, αν είναι ο κακοποιητής εκεί, το να σηκώσει η γυναίκα το τηλέφωνο μπορεί να εξοργίσει περισσότερο το θύμα. Πατάει λοιπόν το κουμπί και με πάνω από 700 γυναίκες που έχουν ήδη την εφαρμογή είχαμε 120 καταγεγραμμένα περιστατικά, οι γυναίκες πάτησαν το κουμπί και απέφυγαν πολύ χειρότερες καταστάσεις. Και αυτό νομίζω πως είναι ενθαρρυντικό για όλες τις γυναίκες, οι οποίες μπορούν να προσέλθουν σε αστυνομικό τμήμα ή σε συμβουλευτικό κέντρο και να ζητήσουν την εφαρμογή, γιατί ένα πάτημα ενός κουμπιού μπορεί να σώσει ζωές. Πλέον, από Θεσσαλονίκη – Αθήνα που ήταν το πιλοτικό πρόγραμμα ξεκινάμε και πιστεύουμε ότι θα γίνει πολύ γρήγορα, δηλαδή μέσα στον Δεκέμβρη, να είναι σε πολύ περισσότερες περιοχές στην Ελλάδα, σε όλες τις πρωτεύουσες των νομών με αποτέλεσμα να υπάρχει πολύ πιο γρήγορη και άμεση ανταπόκριση της Ελληνικής Αστυνομίας, για να μπορούμε να καλύπτουμε όλη την Ελλάδα.

Εμείς κάναμε πάρα πολλές επιμορφώσεις στην Ελληνική Αστυνομία σε ζητήματα έμφυλης βίας και σε ζητήματα που σχετίζονται με την ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα ώστε οι αστυνομικοί να είναι πιο εξοικειωμένοι. Έχουμε 74 τμήματα ενδοοικογενειακής βίας σε όλη την Ελλάδα, όπου υπάρχει εξειδικευμένο προσωπικό της Αστυνομίας να δώσει οδηγίες, να μιλήσει σχετικά με το τι μπορούν να κάνουν, για τα συμβουλευτικά κέντρα, το panic button, πώς μπορείτε να απευθυνθείτε για να έχετε όλες αυτές τις υπηρεσίες, κάτι το οποίο είναι πολύ χρήσιμο. Η ενημέρωση είναι το νούμερο1. Και βλέπουμε ότι, ενώ υπάρχουν δομές, και πρέπει να γίνουν και άλλα βήματα, και ο ίδιος ο πρωθυπουργός μίλησε με μια κακοποιημένη, ακριβώς για να σηματοδοτήσει ότι αυτό είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε σήμερα, άμεσα, πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη ενημέρωση. Και όλα τα μέσα τα ενημερωτικά που μας δίδονται είναι πάρα πολύ χρήσιμα για τις γυναίκες. Τα στοιχεία της έκθεσης μάς λένε ότι από τηλεόραση, social media, διαδίκτυο οι γυναίκες ψάχνουν πώς μπορούν να υποστηριχθούν.