Κίνα και ΕΕ στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αλλά χωρίς κυρίως πιάτο

Πραγματοποιήθηκε η πρώτη δια ζώσης σύνοδος κορυφής εδώ και τέσσερα χρόνια σε μια προσπάθεια της κινεζικής ηγεσίας να εντείνει τη διπλωματική δέσμευση λόγω της οικονομικής της ύφεσης.

Πιέζοντας το Πεκίνο για το μεγάλο έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο της ΕΕ με τη χώρα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ τόνισαν ότι η Ευρώπη δεν θα ανεχθεί τον «αθέμιτο ανταγωνισμό» από την Κίνα.

«Πρέπει να καταστήσουμε τις εμπορικές και οικονομικές μας σχέσεις πιο αμοιβαίες και ισορροπημένες», δήλωσε ο Μισέλ μετά τη συνάντηση της αντιπροσωπείας της ΕΕ. Στη συνάντηση συμμετείχε επίσης ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ, με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ και τον πρωθυπουργό Λι Τσιανγκ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕ, το μπλοκ έχει σήμερα εμπορικό έλλειμμα σχεδόν 400 δισ. ευρώ με την Κίνα, το οποίο υπάρχει λόγω των περιορισμών που υφίστανται οι επιχειρήσεις της ΕΕ που δραστηριοποιούνται εκεί.

Μιλώντας με την Πρόεδρο της Κομισιόν, ο Σαρλ Μισέλ δήλωσε επίσης ότι η ΕΕ θα περίμενε από την Κίνα να λάβει πιο συγκεκριμένα μέτρα για να αυξήσει την πρόσβαση στην αγορά για τις ξένες εταιρείες.

Διαφαινόμενη εμπορική ανισορροπία

Οι δύο πλευρές συζήτησαν τις βαθύτερες αιτίες της εμπορικής ανισορροπίας τους – από την έλλειψη πρόσβασης στην κινεζική αγορά και την προνομιακή μεταχείριση των κινεζικών επιχειρήσεων – έως τις πλεονάζουσες παραγωγικές δυνατότητες στην κινεζική παραγωγή, δήλωσε η φον ντερ Λάιεν.

«Από πολιτική άποψη, οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν θα μπορέσουν να ανεχθούν να υπονομεύεται η βιομηχανική μας βάση από τον αθέμιτο ανταγωνισμό», δήλωσε η ίδια.

Η Πρόεδρος της Κομισιόν δήλωσε επίσης ότι οι ηγέτες συζήτησαν για τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, τα καλλυντικά και τις γεωγραφικές ενδείξεις για τα τρόφιμα όσον αφορά την αποκατάσταση των εμπορικών ανισορροπιών.

Υπήρξε «πρόοδος» όσον αφορά την προθυμία της Κίνας να αποσαφηνίσει τους περιορισμούς στις διασυνοριακές ροές δεδομένων, οι οποίες έχουν επηρεάσει τις Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, δήλωσε η φον ντερ Λάιεν.

«Χαίρομαι που συμφωνήσαμε με τον πρόεδρο Σι ότι το εμπόριο πρέπει να είναι ισορροπημένο μεταξύ των δύο μας», πρόσθεσε.

Το Πεκίνο, εν τω μεταξύ, προειδοποίησε την ΕΕ ότι αναμένει σύνεση από τις Βρυξέλλες κατά την εισαγωγή «περιοριστικών» εμπορικών πολιτικών.

Ο Σι, από τη μεριά του, δήλωσε ότι η χώρα του είναι πρόθυμη να καταστήσει την ΕΕ βασικό οικονομικό και εμπορικό εταίρο και να συνεργαστεί στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης. Ωστόσο, είπε, οι δύο πλευρές δεν θα πρέπει να θεωρούν η μία την άλλη ως αντίπαλο ή να «εμπλέκονται σε αντιπαράθεση».

Ο Κινέζος πρόεδρος κάλεσε τις Βρυξέλλες να «εξαλείψουν κάθε είδους παρεμβάσεις» στις διμερείς σχέσεις, προσθέτοντας ότι και οι δύο πλευρές πρέπει να αναπτύξουν «σωστή αντίληψη» η μία για την άλλη και να ενθαρρύνουν την αμοιβαία κατανόηση και εμπιστοσύνη.

Ο Λι δήλωσε σε ξεχωριστή συνάντηση ότι η Κίνα αντιτίθεται στην «ευρεία πολιτικοποίηση και την τιτλοποίηση» των οικονομικών και εμπορικών ζητημάτων κατά παράβαση των βασικών κανόνων των οικονομιών της αγοράς, ανέφερε ο κρατικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας CCTV.

«Ελπίζουμε ότι η ΕΕ θα είναι συνετή όταν εισάγει περιοριστικές οικονομικές και εμπορικές πολιτικές και όταν χρησιμοποιεί μέτρα εμπορικών διορθωτικών μέτρων για να διατηρήσει τις εμπορικές και επενδυτικές αγορές της ανοικτές», ανέφερε ο Λι.

Το Πεκίνο «δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί υπεύθυνο» για την ανισορροπία στο εμπόριο, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Γουάνγκ Λουτόν, γενικός διευθυντής του ευρωπαϊκού τμήματος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών.

«Είμαστε πολύ πρόθυμοι να εισάγουμε περισσότερα [προϊόντα] από την Ευρώπη, ιδίως προηγμένες τεχνολογίες και προϊόντα υψηλής αξίας», δήλωσε ο Γουάνγκ.

Ωστόσο, οι συνομιλίες της Πέμπτης δεν έδωσαν κανένα σημάδι επίλυσης των εντάσεων που έχουν ξεσπάσει με την έρευνα της ΕΕ για τις κρατικές επιδοτήσεις πίσω από τα ηλεκτρικά οχήματα που κατασκευάζονται στην Κίνα.

Η Κίνα είχε αντιταχθεί στην έρευνα της ΕΕ κατά των επιδοτήσεων και τη στρατηγική «de-risking» του μπλοκ για τη μείωση της εξάρτησής του από τις κινεζικές εισαγωγές, ιδίως σε κρίσιμες πρώτες ύλες.

Υπογραμμίζοντας τις προκλήσεις του Πεκίνου για την προσέλκυση των ευρωπαϊκών χωρών, η Ιταλία – η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ένωσης – αποσύρθηκε αυτή την εβδομάδα από την πρωτοβουλία του Πεκίνου «Μια Ζώνη και ένας Δρόμος (BRI)».

Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες της Κίνας, η σύνοδος κορυφής αφορούσε σε μεγάλο βαθμό τη διαχείριση των διαφορών και την αποτροπή της καθόδου σε αντιπαράθεση.

«Η πλευρά της ΕΕ πέτυχε τον κύριο στόχο της, ο οποίος ήταν να μεταφέρει τη σοβαρότητα των ανησυχιών της για τις ανισορροπίες στις εμπορικές σχέσεις και την υποστήριξη της Κίνας προς τη Ρωσία», δήλωσε ο Νόα Μπάρκιν, ανώτερος επισκέπτης στο German Marshall Fund.

«Αλλά θα ήταν λάθος να περιμένουμε από τον Σι Τζινπίνγκ τις θεμελιώδεις οικονομικές και πολιτικές αλλαγές που επιδιώκει η ΕΕ», πρόσθεσε.

Μικρή πρόοδος στις σχέσεις με τη Ρωσία

Πέρα από τα εμπορικά ζητήματα, δεν υπήρξε επίσης καμία ένδειξη ότι η ΕΕ είχε σημειώσει πρόοδο στο να πείσει την Κίνα να χρησιμοποιήσει την επιρροή της στη Ρωσία ώστε τελικά να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία και να σταματήσει τη Μόσχα από το να παρακάμπτει τις δυτικές κυρώσεις.

Αξιωματούχοι της ΕΕ είχαν δηλώσει κατά την προετοιμασία της συνόδου κορυφής ότι μεγάλη έμφαση θα δοθεί στο να παροτρύνουν τον Κινέζο Πρόεδρο να σταματήσει τις κινεζικές ιδιωτικές εταιρείες να εξάγουν στη Ρωσία είδη διπλής χρήσης ευρωπαϊκής κατασκευής, τα οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει στη στρατιωτική της εκστρατεία στην Ουκρανία.

Ο ίδιος μάλιστα ο Κινέζος Πρόεδρος δεν έθιξε το ζήτημα των ιδιωτικών κινεζικών επανεξαγωγών στη Ρωσία, αλλά προέτρεψε την Κίνα να «συμμετάσχει εποικοδομητικά» στο ειρηνευτικό σχέδιο της Ουκρανίας.

Η Κίνα είχε υποδεχθεί τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν στο Πεκίνο τον Οκτώβριο, με τον Σι να χαιρετίζει τη «βαθιά φιλία» τους.

Επίσης, η Κίνα δεν συμμετείχε στον τελευταίο γύρο των συμβούλων εθνικής ασφάλειας στη Μάλτα τον Οκτώβριο, αλλά θεωρείται κρίσιμος παίκτης για την επιτυχία της πρωτοβουλίας.

«Θα θέλαμε η Κίνα να είναι πιο διεκδικητική», δήλωσε ο Μισέλ, καλώντας το Πεκίνο «να είναι πολύ σαφές ότι υποστηρίζει τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ και καταδικάζει αυτόν τον πόλεμο που προκάλεσε η Ρωσία εναντίον της Ουκρανίας».

«Ήμασταν ξεκάθαροι από την αρχή του πολέμου ότι το πώς θα τοποθετηθεί η Κίνα απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα προς την Ουκρανία (…) θα καθορίσει και τη σχέση μας», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν.

Η ΕΕ «ανησυχεί» για τις εντάσεις στα Στενά

Ενώ η ημερήσια διάταξη της συνάντησης δεν περιείχε καμία αναφορά στην Ταϊβάν ή στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι ηγέτες της ΕΕ έθεσαν και τα δύο ζητήματα, σύμφωνα με αξιωματούχο της ΕΕ.

Ο Μισέλ δήλωσε ότι η ΕΕ «ανησυχεί» για τις αυξανόμενες εντάσεις γύρω από την αυτοδιοικούμενη Ταϊβάν, την οποία η Κίνα έχει ορκιστεί να καταλάβει μια μέρα, και την αμφισβητούμενη Νότια Σινική Θάλασσα, όπου το Πεκίνο συμμετέχει σε στρατιωτική ανάπτυξη.

«Είμαστε αντίθετοι σε κάθε μονομερή προσπάθεια αλλαγής του status quo με τη βία», δήλωσε ο Μισέ.

«Η ΕΕ διατηρεί την πολιτική της ‘Μίας Κίνας» και πιστεύω ότι η Κίνα έχει πλήρη επίγνωση των σοβαρών συνεπειών οποιασδήποτε κλιμάκωσης σε αυτή την περιοχή», πρόσθεσε.

«Πιστεύω ότι η Κίνα έχει πλήρη επίγνωση των σοβαρών συνεπειών οποιασδήποτε κλιμάκωσης στην περιοχή αυτή», συμπλήρωσε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο τέλος.

Πηγή:Από Alexandra Brzozowski | EURACTIV.com | Μεταφρασμένο από Μαριάνθη Πελεκανάκη