Διπλωματικοί κύκλοι στην Αθήνα ερμήνευσαν τη νέα μετριοπαθή στάση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ως μια προσπάθεια επαναπροσέγγισης της Δύσης μετά τις πρόσφατες διαφωνίες σε βασικά εξωτερικά ζητήματα, όπως ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία και ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς.
Τα τελευταία χρόνια, οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας δεν ήταν εύκολες και συχνά βρίσκονταν στην κορυφή της Ευρωπαϊκής ατζέντας μετά από πιέσεις της Αθήνας.
Η Άγκυρα έχει αμφισβητήσεις ουκ ολίγες φορές την κυριαρχία των ελληνικών νησιών στο Αιγαίο και Τούρκοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν απειλήσει ακόμη και με πόλεμο «τη νύχτα». Τον Μάιο του 2022, ο Ερντογάν δήλωσε ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης «δεν υπάρχει» γι’ αυτόν.
Σε συμπεράσματα των Συνόδων Κορυφής της ΕΕ, οι Ευρωπαίοι ηγέτες προειδοποίησαν την Τουρκία να αποκλιμακώσει και να επιστρέψει στον διάλογο.
Όμως η ένταση μεταξύ των δύο χωρών τελικά αποκλιμακώθηκε δραστικά το φετινό καλοκαίρι, μετά τον θρίαμβο Ερντογάν και Μητσοτάκη στις εθνικές εκλογές, οι οποίες σχεδόν συνέπεσαν.
Εκμεταλλευόμενες την ασφαλή κυβερνητική τους πλειοψηφία, οι δύο χώρες επιδιώκουν τώρα μια προσέγγιση για να γυρίσουν σελίδα και να τερματίσουν τις ατελείωτες αμυντικές δαπάνες, οι οποίες επιβαρύνουν σημαντικά τους προϋπολογισμούς τους.
Στο πλαίσιο αυτό, την Πέμπτη, ο Ερντογάν επισκέφθηκε την Αθήνα και προχώρησε στην υπογραφή απο κοινού με τον Έλληνα πρωθυπουργό μιας «Διακήρυξης Φιλίας και Καλής Γειτονίας», η οποία αποτελεί ορόσημο.
Σύμφωνα με τη διακήρυξη αυτή, οι δύο πλευρές θα προσπαθήσουν να διευθετήσουν φιλικά κάθε διαφορά που προκύπτει μεταξύ τους, με απευθείας διαβουλεύσεις ή με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Υπογράφηκε και μια σειρά άλλων συμφωνιών «ήπιας πολιτικής». Μεταξύ αυτών των συμφωνηθέντων, ήταν και η χορήγηση βίζας εξπρές σε Τούρκους πολίτες για επτά ημέρες για να επισκεφθούν 10 ελληνικά νησιά.
Η σκληρή πολιτική αναμένεται να αντικατασταθεί και τη θέση της να πάρει ο διάλογος σε επόμενο στάδιο, σύμφωνα με τα όσα προβλέπουν οι υπογραφούσες συμφωνίες.
Από την άλλη, οι επικριτές στην Αθήνα ισχυρίζονται ότι οι χθεσινές συμφωνίες θα αποτελέσουν τη βάση ενός επερχόμενου διαλόγου για την αντιμετώπιση ευαίσθητων πολιτικών θεμάτων, όπως η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο – τα δύο θέματα που η Αθήνα αναγνωρίζει ως μόνα «εκκρεμή» μεταξύ των δύο χωρών.
Από την πλευρά της, η Τουρκία επιθυμεί να θέσει στην ημερήσια διάταξη και άλλα ζητήματα, όπως η αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών που γειτνιάζουν με την παράκτια Τουρκία και η μουσουλμανική μειονότητα στη βορειοανατολική Ελλάδα, την οποία η Τουρκία χαρακτηρίζει «τουρκική».
Ο Ερντογάν έδειξε ένα άλλο πρόσωποΕλληνικά μέσα ενημέρωσης επικαλούμενα διπλωματικούς κύκλους γράφουν πως δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος έδειξε ένα εντελώς διαφορετικό πρόσωπο στις συναντήσεις της Πέμπτης.
Οι διπλωματικοί κύκλοι εκτίμησαν ότι μέσω της Ελλάδας ο Ερντογάν θέλησε να στείλει ένα μήνυμα στην Ευρώπη και όχι μόνο και πως η Τουρκία υιοθετεί πλέον μια πιο μετριοπαθή στάση.
Η ΕΕ περιμένει από τις χώρες που διαπραγματεύονται την ένταξή τους στο μπλοκ να ευθυγραμμιστούν πλήρως με τις επιλογές της εξωτερικής της πολιτικής, κάτι που δεν κάνει σαφώς η Τουρκία.
Δεν έχει προσχωρήσει στις κυρώσεις της Ευρώπης κατά της Ρωσίας μετά την επιθετικότητα της τελευταίας κατά της Ουκρανίας, ενώ δεν έχει κρατήσει και τις κατάλληλες αποστάσεις από τη γραμμή της ΕΕ στον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς, με τον Ερντογάν να δηλώνει ότι η Χαμάς δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση.
Στα τέλη Νοεμβρίου, κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς, ο Ερντογάν προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, υποστηρίζοντας ότι η Γερμανία δεν μπορεί να επικρίνει το Ισραήλ λόγω του Ολοκαυτώματος.
«Μιλάω ελεύθερα γιατί δεν χρωστάμε τίποτα στο Ισραήλ», είχε δηλώσει ο Ερντογάν.
Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ βλέπουν την Τουρκία ως βασικό παράγοντα στην περιοχή, ιδίως όσον αφορά τη μετανάστευση.
Η Τουρκία φιλοξενεί εδώ και χρόνια εκατομμύρια πρόσφυγες από τη Συρία και γι’αυτό λαμβάνει οικονομική στήριξη από την ΕΕ, κρατώντας έναν σοβαρό πρόβλημα μακριά από τις πρωτεύουσες της ΕΕ.
Το σχόλιο σας