Η Ευρώπη σε σταυροδρόμι αποφάσεων

Δεν είναι ασύνηθες να συγκεντρώνονται πολλά ανεπίλυτα ζητήματα στην τελευταία συνεδρίαση του έτους, αλλά στην τριήμερη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που αρχίζει σήμερα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται να βρουν περιθώρια για δύσκολους συμβιβασμούς και να λάβουν αποφάσεις για ορισμένα βασικά ζητήματα για το μέλλον της Ευρώπης.

Δεδομένου ότι οι δύο πόλεμοι στην Ουκρανία και τη Γάζα βρίσκονται σε κρίσιμο στάδιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αντιμετωπίσει σοβαρά διλήμματα και εσωτερικές διαιρέσεις και αντιπαραθέσεις, ενώ μετά από έξι μήνες θα διεξαχθούν οι ευρωπαϊκές εκλογές και οι κομματικοί μηχανισμοί και οι ιδεολογικές οικογένειες δοκιμάζονται ήδη για μια σκληρή πολιτική μάχη.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες φθάνουν σήμερα στις Βρυξέλλες για να συναντηθούν πρώτα με τους ηγέτες των Δυτικών Βαλκανίων, προσπαθώντας να διατηρήσουν ζωντανή τη διαδικασία διεύρυνσης.

Στο Συμβούλιο της Ευρώπης την Πέμπτη και την Παρασκευή, 27 ηγέτες θα κληθούν να διαπραγματευτούν και να λάβουν αποφάσεις για την Ουκρανία, το μεταναστευτικό ζήτημα, τη στάση της Ένωσης στο παλαιστινιακό ζήτημα και τις σχέσεις της με την Κίνα, αλλά είναι βέβαιο ότι θα πραγματοποιηθούν άτυπες συζητήσεις για την αναθεώρηση του συμφώνου σταθερότητας.

Οι σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και της Ουκρανίας είναι το πιο άμεσο και δυσεπίλυτο πρόβλημα για τρεις λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι η οικονομική βοήθεια στο Κίεβο, η Επιτροπή απαιτεί επιπλέον 50 δισεκατομμύρια ευρώ, κάτι που δεν προβλεπόταν στον πολυετή προϋπολογισμό της Ένωσης για την περίοδο 2021-2027. Ο δεύτερος λόγος είναι το αίτημα του Κιέβου και της Κομισιόν για άμεση έναρξη της διαδικασίας ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ, και ο τρίτος λόγος είναι η καθυστέρηση στην παροχή ζωτικού πολεμικού υλικού στο Κίεβο, ενώ η αντεπίθεση των ουκρανικών δυνάμεων στο μέτωπο είναι ουσιαστικά παγωμένη. Ο Βίκτορ Όρμπαν αντιτίθεται σθεναρά στην ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ, καθώς και στην πίεση της Ένωσης με την άνευ όρων χρηματοδότηση του Κιέβου με νέα ευρωπαϊκά κονδύλια που επιδιώκει κεκλεισμένων των θυρών για να ξεπαγώσει 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ ευρωπαϊκών κονδυλίων που έχουν μπλοκαριστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή λόγω της παραβίασης του κράτους δικαίου και της διαφάνειας στην κατανομή των δημοσίων έργων.

Ωστόσο, προβλέπεται επίσης μια δύσκολη συζήτηση σχετικά με την αναθεώρηση της συμφωνίας για τη μετανάστευση και το άσυλο, ιδίως τα πρόσθετα 160 δισεκατομμύρια ευρώ που ζήτησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την κάλυψη των αυξανόμενων αναγκών για διαχείριση της μετανάστευσης και ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα. Οι” φειδωλές ” χώρες της Βόρειας Ευρώπης ζητούν την ανακατανομή των υφιστάμενων κονδυλίων και όχι τη νέα χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού προϋπολογισμού. Το θέμα ήταν ένα από τα θέματα που συζήτησαν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ολλανδός Πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε την Παρασκευή στη Χάγη.

Όσον αφορά τη μετανάστευση, οι χώρες του Βίσεγκραντ συνεχίζουν να μπλοκάρουν τα σχέδια που συμφωνήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με κάποια ελπίδα για αλλαγή κυβέρνησης στην Πολωνία, αναλαμβάνοντας την πρωθυπουργία της Βαρσοβίας την Τετάρτη, λίγες ώρες πριν πετάξει στο Συμβούλιο στις Βρυξέλλες.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συζητήσει επίσης την αναβίωση των σχέσεων με την Τουρκία, με την Επιτροπή να προτείνει μια σειρά μέτρων για την ενίσχυση της Τελωνειακής Ένωσης και την αναβίωση της Διακυβερνητικής συνάντησης με την τουρκική κυβέρνηση, η οποία ανεστάλη μετά τις προκλητικές ενέργειες της Άγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο και την Κύπρο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε ότι η αναζωπύρωση των Ευρωτουρκικών σχέσεων δεν θα υπόκειται μόνο στην αποχή της Τουρκίας από τις γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ, αλλά και στην αποφυγή δημιουργίας νέων τετελεσμένων στα Βαρώσια και στις ουδέτερες ζώνες, και θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον αν θα προσκληθεί και τελικά θα παραστεί στη σύνοδο κορυφής ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και αν η Τουρκία θα συμμορφωθεί με τους όρους που θέτει η Κομισιόν.