Τα νέα τιμολόγια ρεύματος έρχονται στη ζωή μας με τον ερχομό του νέου έτους, καθώς θα ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου 2024. Οι καταναλωτές θα πρέπει να επιλέξουν ένα ανάμεσα σε τέσσερα χρώματα, αφού τα νέα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος χωρίζονται σε: Μπλε σταθερά, πράσινο ειδικά, κίτρινο κυμαινόμενα και πορτοκαλί δυναμικά.
Καθένα από τα τέσσερα διαφορετικά χρώματα (μπλε, πορτοκαλί, πράσινο και κίτρινο) στα τιμολόγια θα πουλάει και σε διαφορετική τιμή την κιλοβατώρα.
Όσοι καταναλωτές δεν επιλέξουν τιμολόγιο έως 31/12/2023, εντάσσονται αυτόματα στο ειδικό, πράσινο τιμολόγιο.
Αναλυτικά τα νέα χρωματιστά τιμολόγια ρεύματος
Όπως έχει αναφέρει το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το μπλε θα είναι το σταθερό τιμολόγιο, το πορτοκαλί το δυναμικό, το πράσινο το ειδικό και το κίτρινο το κυμαινόμενο.
α) Το σταθερό θα έχει μπλε σήμανση και σταθερή τιμή προμήθειας ανά κιλοβατώρα που δεν θα αλλάζει για όλη την περίοδο της σύμβασης.
β) Το ειδικό κοινό τιμολόγιο, με πράσινη σήμανση, στο οποίο ο προμηθευτής θα ανακοινώνει την τιμή χρέωσης έως την πρώτη μέρα του μήνα εφαρμογής, δηλαδή οι καταναλωτές θα γνωρίζουν κάθε 1η του μηνός την τιμή που θα χρεώνονται.
γ) Το κίτρινο τιμολόγιο, στο οποίο περιλαμβάνονται τα τιμολόγια με κυμαινόμενη χρέωση προμήθειας, η τιμή μεταβάλλεται σύμφωνα με τις διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ρήτρα αναπροσαρμογής) και ανακοινώνεται στους καταναλωτές στο τέλος κάθε μήνα (ex post τιμολόγια).
δ) Το δυναμικό τιμολόγιο, με πορτοκαλί σήμανση, όπου και πάλι η τιμή μεταβάλλεται, αλλά προϋπόθεση για να προσφερθούν είναι η ύπαρξη «έξυπνου» μετρητή.
ΔΕΗ: Με χρέωση 17,5 λεπτά η «μπλε» κιλοβατώρα για έναν χρόνο
Με μία κίνηση που εκτιμάται ότι θα ακολουθήσει και ο ανταγωνισμός, η ΔΕΗ μείωσε την τιμή της κιλοβατώρας του μπλε τιμολογίου με κόστος 17,5 λεπτά ανά κιλοβατώρα -μια τιμή που είναι πολύ κοντά στο πράσινο τιμολόγιο που για τον Ιανουάριο προσφέρεται από την Επιχείρηση με 15,9 λεπτά.
Ανεξάρτητα δηλαδή από το πόσο θα διαρκέσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, ή πως μπορεί να εξελιχθεί η κρίση στην Μέση Ανατολή και πώς θα διαμορφωθεί η τιμή του φυσικού αερίου στο διεθνή κόμβο συναλλαγών TTF τους επόμενους 12 μήνες, οι καταναλωτές θα έχουν «κλειδώσει» την ίδια χρέωση μέρα -νύχτα.
Δύο στοιχεία θα πρέπει να συνυπολογιστούν στην νέα επιλογή με μηνιαίο πάγιο 5 ευρώ, η οποία μπορεί να τεθεί άμεσα σε εφαρμογή και παρέχεται μέσω δύο προγραμμάτων (myHomeEnter και αντίστοιχα myHome OnLine) με ελάχιστες μεταξύ τους διαφορές χρέωσης:
- Πρώτον, η έκπτωση 2% που προσφέρει η ΔΕΗ με πάγια εντολή (για το myHomeEnter), η οποία διαμορφώνει την τιμή στα 17,5 λεπτά και
- Δεύτερον η «τσιμπημένη» νυχτερινή χρέωση των 16,9 λεπτών και 16,6 λεπτών αντίστοιχα για όσους έχουν νυχτερινό τιμολόγιο, η οποία είναι ακριβότερη από το πράσινο αλλά και κίτρινο τιμολόγιο της επιχείρησης που διαμορφώνεται στα 12,9 λεπτά.
Σε ποια περίπτωση δεν είναι συμφέροντα τα νέα προγράμματα της ΔΕΗ; Στην περίπτωση που παρατηρηθεί ραγδαία αποκλιμάκωση των τιμών κάτω από τα 17,5 λεπτά, κάτι που δεν μπορεί να αποκλειστεί καθώς η πορεία των διεθνών τιμών ακολουθεί μέχρι στιγμής φθίνουσα πορεία με τους καταναλωτές να αναλαμβάνουν το ρίσκο.
Όσοι πάντως επιλέξουν το σταθερό της ΔΕΗ και μετανιώσουν στο ενδιάμεσο, θέλοντας να μεταβούν σε ένα κυμαινόμενο τιμολόγιο, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι θα καταβάλλουν τέλος πρόωρης αποχώρησης. Σε αυτή την περίπτωση το κόστος είναι κλιμακούμενο και διαμορφώνεται στα 100 ευρώ εφόσον η αποχώρηση γίνει από τον πρώτο μήνα εφαρμογής του τιμολογίου μέχρι και το πρώτο τρίμηνο. Στα 65 ευρώ από τον τέταρτο μήνα έως τον έκτο και στα 30 ευρώ από τον έβδομο έως και τον ένατο μήνα. Για τους δύο τελευταίους μήνες του δωδεκαμήνου το τέλος αποχώρησης είναι μηδενικό.
10 ερωτήσεις – απαντήσεις για νέα τιμολόγια
1. Γιατί έχουμε τόσο πολλά τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος; Γιατί οι πάροχοι έχουν το δικαίωμα να έχουν όσα τιμολόγια θέλουν. Επίσης, γιατί η φύση του συστήματος αγορών ηλεκτρικής ενέργειας που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σύνθετη. Υπάρχει μία αγορά χονδρικής που η τιμή είναι κυμαινόμενη (αλλάζει διαρκώς, ανά ημέρα και ώρα). Υπάρχουν οι πάροχοι λιανικής, που αγοράζουν στη χονδρική και πωλούν στη λιανική, με πολλές διαφορετικές, εμπορικές πολιτικές. Επιπλέον, γιατί οι ανάγκες και οι επιθυμίες των καταναλωτών είναι πολύ διαφορετικές, ανάλογα με το προφίλ κάθε καταναλωτή (νοικοκυριό, επιχείρηση, ενεργοβόροι καταναλωτές κ.λπ.).
2. Τι είδους τιμολόγια υπάρχουν;
Καταρχάς, υπάρχουν τριών ειδών τιμολόγια (σταθερά, κυμαινόμενα και δυναμικά) και ο καταναλωτής (είτε πρόκειται για νοικοκυριό είτε για επιχείρηση) επιλέγει αυτό που κρίνει ότι είναι το πιο συμφέρον για εκείνον. Πιο συγκεκριμένα:
- Σταθερά είναι τα τιμολόγια ορισμένου χρόνου, με σταθερή τιμή χρέωσης για όλη την περίοδο της σύμβασης.
- Κυμαινόμενα, είναι τα τιμολόγια, τα οποία είναι συνδεδεμένα με την τιμή της χονδρεμπορικής στο Χρηματιστήριο ενέργειας. Αυτά, διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες: i. με καθορισμό τιμής εκ των προτέρων της περιόδου κατανάλωσης και ii. με καθορισμό τιμής εκ των υστέρων.
- Δυναμικά, τα οποία αφορούν στη δυνατότητα δυναμικής τιμολόγησης, με διαφορετικές τιμές -ακόμα και μέσα στη διάρκεια της ημέρας- με βάση τις τιμές της αγοράς. Προϋπόθεση για την επιλογή αυτών των τιμολογίων συνιστά η λειτουργία έξυπνου τηλεμετρούμενου μετρητή στην παροχή των καταναλωτών.
Για τη διευκόλυνση του καταναλωτή, τα τιμολόγια συνδέθηκαν με ένα χρώμα. Με το μπλε τα σταθερά, με το κίτρινο τα κυμαινόμενα και με το πορτοκαλί τα δυναμικά.
Σε αυτά τα τιμολόγια προσθέτουμε ειδικό τιμολόγιο, πράσινου χρώματος, που το ειδικό χαρακτηριστικό του είναι πως η δομή του θα είναι απλή και κοινή, επιτρέποντας τη συγκρισιμότητα, για όλους τους παρόχους. Σε αυτό θα μεταπέσουν όλοι οι καταναλωτές, την 1η Ιανουαρίου του 2024, οι οποίοι δεν θα έχουν επιλέξει -μέσα στο 2023- κάποιο συγκεκριμένο είδος τιμολογίου για τη μετάβασή τους την 1.1.2024. Ωστόσο, με μία απλή δήλωση στον πάροχό τους έως 31/01/2024, μπορούν να παραμείνουν στο προηγούμενο τιμολόγιο. Επίσης, για όποιες αλλαγές τιμολογίων γίνουν στη συνέχεια ακολουθείται η συνήθης διαδικασία. Σημειώνεται πως το ειδικό, πράσινο τιμολόγιο, που θα διατίθεται από κάθε πάροχο, θα είναι ομοιόμορφο για όλους τους παρόχους.
3. Για ποιο λόγο εισάγεται αυτό το ειδικό, πράσινο τιμολόγιο;
Το βασικό πλεονέκτημα του πράσινου τιμολογίου είναι πως διευκολύνει, για πρώτη φορά, τη σύγκριση των τιμών μεταξύ παρόχων και τη διαφανή και απλοποιημένη πληροφόρηση των καταναλωτών για τις τιμές των παρόχων. Την 1η ημέρα κάθε μήνα, η τιμή χρέωσης θα ανακοινώνεται στην ιστοσελίδα του εκάστοτε παρόχου και θα κοινοποιείται στην ΡΑΑΕΥ. Ο καταναλωτής θα γνωρίζει, στις αρχές του μήνα, τί πληρώνει στον πάροχο ηλεκτρικού ρεύματος, την τιμή χρέωσης του μήνα, και το κυριότερο, τί τιμές προσφέρουν, όλοι οι υπόλοιποι πάροχοι.
4. Στο πράσινο τιμολόγιο η τιμή μέσα στο μήνα θα αλλάζει;
Όχι, ο καταναλωτής θα βλέπει μία τιμή κάθε 1η του μήνα, η οποία θα είναι «κλειδωμένη» για όλη τη διάρκεια του μήνα.
5. Μπορεί ο καταναλωτής να επιλέξει κάποιο άλλο τιμολόγιο από αυτό που έχει;
Ναι, ο καταναλωτής έχει τη δυνατότητα οποτεδήποτε το επιθυμεί να επιλέξει οποιοδήποτε προσφερόμενο τιμολόγιο, υπογράφοντας νέα σύμβαση με τον πάροχο της επιλογής του. Μόνη εξαίρεση αποτελούν τα σταθερά τιμολόγια, που από τη φύση τους έχουν μακροχρόνιες συμβάσεις. Η αλλαγή παρόχου ή τιμολογίου προμήθειας, δηλαδή, γίνεται οποτεδήποτε και δεν συνεπάγεται δικαίωμα αποζημίωσης του παρόχου λόγω της πρόωρης αποχώρησης του πελάτη, εκτός των περιπτώσεων διακοπής σύμβασης τιμολογίου σταθερής τιμής.
6. Γιατί έχουμε διαφορετικά χρώματα στα τιμολόγια;
Για να διευκολυνθεί ο καταναλωτής, να κατανοήσει τη φύση των πολλών, διαφορετικών τιμολογίων, ώστε να μπορεί να συγκρίνει, καλύτερα, τα τιμολόγια μεταξύ των παρόχων.
7. Δεν είναι το σύστημα αυτό πολύ «μπερδεμένο»;
Ναι, το Ευρωπαϊκό σύστημα ενέργειας είναι πολυσύνθετο και για τον καταναλωτή είναι λογικό ότι δεν υπάρχει χρόνος και διάθεση να ασχολείται, διαρκώς, με τον ποιον πάροχο θα επιλέξει. Γι’ αυτό και εισάγεται το «πράσινο» τιμολόγιο, στο οποίο χωρίς να ασχολείται, ιδιαιτέρως, ξέρει τα δύο πιο θεμελιώδη που τον ενδιαφέρουν: Πρώτον, ποια είναι η τιμή του μήνα και δεύτερον ποιος είναι ο πιο φθηνός του μήνα.
8. Θα πρέπει να αλλάζω κάθε μήνα πάροχο για να βρω τον φθηνότερο;
Έχετε το δικαίωμα να το κάνετε. Στο πράσινο τιμολόγιο, παρακολουθείτε ποιος πάροχος είναι ο φθηνότερος κάθε μήνα και αν δεν είστε ευχαριστημένος κάποιον μήνα ή μετά από κάποιους μήνες με τις τιμές που δίνουν οι πάροχοι, μπορείτε πάντα να αλλάξετε. Είναι λογικό ο καταναλωτής να μην μπαίνει στη διαδικασία, διότι είναι ταλαιπωρία, να αλλάξει πάροχο για μία διαφορά της τάξεως του 1-2 ευρώ το μήνα. Είναι, επίσης, λογικό ότι αν βλέπει πως κάποιος είναι συστηματικά ακριβός, τον αφήνει και πάει σε κάποιον που είναι συστηματικά πιο φθηνός.
9. Γιατί εγώ που έχω σταθερό μπλε τιμολόγιο σε συγκεκριμένο πάροχο, δεν μπορώ να κάνω σύγκριση τιμών με τους υπόλοιπους παρόχους;
Σε αντίθεση με το ένα ειδικό (πράσινο) τιμολόγιο ανά πάροχο, στις υπόλοιπες κατηγορίες τιμολογίων, οι πάροχοι μπορούν να παρέχουν περισσότερα του ενός τιμολόγια σε κάθε κατηγορία, συνδεδεμένα, πολλές φορές, είτε με υπηρεσίες είτε και με άλλα προϊόντα είτε με συνδυασμό αυτών. Επιπλέον, το ύψος του παγίου μπορεί να διαφέρει, σημαντικά, ανά πάροχο, γεγονός που μειώνει το βαθμό συγκρισιμότητας των προσφερόμενων τιμών ενέργειας. Για τους λόγους αυτούς, η καθιέρωση του πράσινου τιμολογίου, καθιστά πιο άμεση, εύκολη και διαφανή τη σύγκριση των τιμολογίων των διαφορετικών παρόχων.
10. Θα είναι διαθέσιμο κάποιο εργαλείο επαλήθευσης και σύγκρισης τιμών;
Στους λογαριασμούς ρεύματος (ηλεκτρονικούς και έντυπους) και στα άλλα μηνύματα και e-mails που θα αποστέλλουν οι πάροχοι στους καταναλωτές, θα υπάρχει πλέον και ο κωδικός QR (θα σκανάρεται και θα διαβάζεται μέσω έξυπνου κινητού) και link, τα οποία θα παραπέμπουν στον ιστότοπο δημοσίευσης του εργαλείου σύγκρισης τιμών της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ). Εκεί, οι καταναλωτές θα μπορούν να ενημερώνονται, κάθε μήνα για την τιμή του ειδικού, κοινού τιμολογίου του παρόχου τους και να τη συγκρίνουν με το σύνολο των προσφερόμενων τιμολογίων.