Απέραντο εργοτάξιο γίνεται πάλι η Αττική: Τα κορυφαία έργα και τα εμπόδια

Τα μεγάλα έργα επέστρεψαν στην Αττική μετά από μία δεκαπενταετία στασιμότητας. Μετά τον κατασκευαστικό οργασμό των Ολυμπιακών Αγώνων, η πρωτεύουσα διάγει σήμερα μια νέα «άνοιξη», με έργα αξίας άνω των 10 δισ. ευρώ. Το μεγαλύτερο δημόσιο έργο της χώρας, η Γραμμή 4 του μετρό έχει ξεκινήσει, αντιμετωπίζει όμως και εμπόδια. Εμβληματικές αναπλάσεις, όπως του Βοτανικού, κτηριακά έργα και μεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις με μεγαλύτερη το Ελληνικό, αλλάζουν την εικόνα της πόλης και δημιουργούν άμεσες ανάγκες για νέες σύγχρονες υποδομές που θα δώσουν ανάσες στην Αθήνα.

Η κατασκευή της νέας Γραμμής 4 του μετρό, από Άλσος Βεΐκου ως Γουδή, με 15 σταθμούς έχει ξεκινήσει. Οι καθυστερήσεις και οι συνήθεις παθογένειες ταλαιπωρούν ήδη το έργο, συμβατικού τιμήματος 1,2 δισ. ευρώ, που παρουσιάζει μια χρονική υστέρηση ενός έτους. Η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας να κάνει μερικώς δεκτή την αίτηση ακυρώσεως του Ιδρύματος Νικόλας Πατέρας και του ιδίου του επιχειρηματία, για την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου, κυρίως του σταθμού «Ευαγγελισμός», αναπόφευκτα αποτελεί μία νέα πηγή καθυστερήσεων.

Παρότι φαίνεται πως οι μεγάλες περιπέτειες αποφεύχθηκαν, καθώς το ανώτατο δικαστήριο απέρριψε την αίτηση ακυρώσεως της υπουργικής απόφασης του 2018, που αδειοδοτούσε περιβαλλοντικά το σύνολο των σταθμών του έργου, η πορεία δεν θα είναι ανέφελη. Το δικαστήριο αποφάνθηκε πως η επέμβαση επί του πρασίνου στο Πάρκο Ριζάρη, όπου κατασκευάζεται ο σταθμός «Ευαγγελισμός», προϋποθέτει την κατάρτιση ειδικής μελέτης για την προστασία του (ΤΕΠΕΜ), η οποία και δεν υπήρχε. Άρα η διοίκηση οφείλει να την καταρτίσει, δίχως αυτό να σημαίνει ότι και πάλι δεν μπορεί να υπάρξει προσφυγή κατά της τεχνικής περιβαλλοντικής μελέτης.

Οι επεκτάσεις της Αττικής Οδού Η αποσυμφόρηση του Λεκανοπεδίου από το κυκλοφοριακό βάρος είναι το μεγάλο στοίχημα. Οι νέες επεκτάσεις της Αττικής Οδού, όπου η μέση ημερήσια κυκλοφορία προσεγγίζει τα 250.000 οχήματα, θεωρούνται απαραίτητες για να μην γίνει η πόλη απροσπέλαστη, όμως έχουν μπλέξει σε δικαστικές ατραπούς και στην έλλειψη πόρων. Συνολικά, η επένδυση για της επεκτάσεις που έχουν τεθεί σε προτεραιότητα φτάνει το 1 δισ. ευρώ.

Ο διαγωνισμός για την επέκταση της λεωφόρου Κύμης ως την εθνική οδό στον κόμβο Καλυφτάκη, μήκους 3,8 χλμ. και προϋπολογισμού 352 εκατ. ευρώ, με προσωρινή ανάδοχο την κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ – Άκτωρ – Ιντρακάτ, βρίσκεται στο ΣτΕ, μετά από προσφυγή του Δήμου Ηρακλείου. Μετά την τελευταία αναβολή, η εκδίκαση έχει ορισθεί για τις 22 Φεβρουαρίου 2024 και η απόφαση αναμένεται ένα μήνα αργότερα.

Μετά από ψιθύρους για αδυναμία χρηματοδότησης του έργου, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών διαβεβαίωσε ότι δεν υπάρχει καμία ανησυχία. Αντιθέτως, έχοντας εντάξει το έργο στο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης, αναζητά ευρωπαϊκούς πόρους. Διευκρίνισε πως πρόκειται για μία πρακτική που ακολουθείται στην πλειοψηφία των διαγωνισμών, υπό την προϋπόθεση ότι δεν μπορεί να εκκινήσει η υλοποίηση του έργου προτού εξασφαλιστούν οι πόροι από συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.

Για να ξεπεραστούν τα ζητήματα χρηματοδότησης, θεσμοθετήθηκαν πριν ενάμιση χρόνο οι πρότυπες προτάσεις. Το νέο εργαλείο για την υλοποίηση έργων με τη συμβολή του ιδιωτικού τομέα θεωρήθηκε μάλιστα ότι «κουμπώνει» απόλυτα στα έργα των επεκτάσεων της Αττικής Οδού, δεν φαίνεται όμως τελικά να δίνει λύσεις. Η πρώτη πρότυπη πρόταση που κατατέθηκε από την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Άκτωρ Παραχωρήσεις – Άβαξ αφορά στην σύνδεση του δυτικού τμήματος της Αττικής Οδού στην περιοχή του Αγίου Λουκά (Θριάσιο Πεδίο) με την περιοχή βόρεια των Οινοφύτων που καταλήγει ο ΠΑΘΕ. Ο νέος αυτοκινητόδρομος σχεδιάζεται να έχει μήκος 40 χλμ. και να εξυπηρετεί τις Βιομηχανικές Περιοχές Οινοφύτων, Ασπροπύργου, Ελευσίνας, Θριάσιου πεδίου και του Εμπορευματικού Λιμένα Πειραιά.

«Λύσεις όπως αυτή μπορούν να εφαρμοστούν γρήγορα και να έχουν ουσιαστικά αποτελέσματα στο κυκλοφοριακό του λεκανοπεδίου», ανέφερε πρόσφατα ο εντεταλμένος σύμβουλος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, κ. Πέτρος Σουρέτης. Παρόλα αυτά, φαίνεται πως το προβλεπόμενο στην πρόταση ύψος της συμμετοχής του Δημοσίου μπλοκάρει τα πράγματα, καθώς οι πόροι είναι εξαιρετικά περιορισμένοι.

Αστικός περίπατος δίπλα στη θάλασσα Με την πρώτη φάση των έργων του Ελληνικού να βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, τα νότια προάστια της Αθήνας έχουν μπει για τα καλά στον χορό των οικιστικών πρότζεκτ. Την ερχόμενη Παρασκευή αναμένεται η έναρξη των εργασιών για την κατασκευή από την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ- Hard Rock του ολοκληρωμένου τουριστικού συγκροτήματος με καζίνο (IRC) εντός του Ελληνικού.

Η οικοδομική άδεια για το μεγαλύτερο κτηριακό έργο που ξεκινά στη χώρα εκδόθηκε τις προηγούμενες ημέρες. Η επένδυση υπολογίζεται σε πάνω από 1 δισ. ευρώ, με τα 700 εκατ. ευρώ περίπου να αφορούν στις κατασκευαστικές εργασίες. Ορίζοντας ολοκλήρωσης του έργου είναι το 2026. Εντωμεταξύ, το PPF του ΤΑΙΠΕΔ προχωρά με το έργο του ποδηλατόδρομου και πεζόδρομου στην Αθηναϊκή Ριβιέρα. Μέσα στις επόμενες ημέρες και ως το τέλος του έτους, θα δημοπρατηθεί το μέρος του έργου που αντιστοιχεί στο τμήμα από το Φάληρο μέχρι τη Βούλα. Το έργο, προϋπολογισμού 24,71 εκατ. ευρώ, θα ενοποιήσει την αστική ακτογραμμή της Αττικής, με πεζόδρομο και ποδηλατόδρομο μήκους 13,5 χλμ. Χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Ολικό «λίφτινγκ» στον Ελαιώνα Στον Ελαιώνα θα γίνει τα επόμενα χρόνια ένα αστικό rebranding. Η αντίστροφη μέτρηση για να μπει τάξη στο χάος της άναρχης δόμησης, των εγκαταλελειμμένων βιοτεχνιών και των ρυπογόνων επιχειρήσεων ξεκίνησε σε δύο άξονες. Ο πρώτος αφορά στην εμβληματική Διπλή Ανάπλαση, που περιλαμβάνει το νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού. Μια συνολική επένδυση 267 εκατ. ευρώ δημόσιων, ευρωπαϊκών, εθνικών και ιδιωτικών πόρων, που αναμένεται να κινητοποιήσει και 470 εκατ. άμεσων ιδιωτικών επενδύσεων στην περιοχή.

Μέσα στο τελευταίο δίμηνο του έτους δρομολογήθηκαν οι πρώτοι διαγωνισμοί για την ανάπλαση του Βοτανικού, ειδικότερα για τη δημιουργία του μεγαλύτερου πάρκου της Αθήνας, έκτασης 215 στρεμμάτων, στον Ελαιώνα. Ο δημοπράτηση του έργο για τη διαμόρφωση πρασίνου και κοινόχρηστων χώρων στην περιοχή ΙΙ της Διπλής Ανάπλασης και του Ναυτικού Οχυρού, ύψους 37,2 εκατ. ευρώ, έχει ορισθεί για τις 9 Ιανουαρίου.

Πρόκειται για την πρώτη από τις δύο μεγάλες παρεμβάσεις που θα πλαισιώσουν τη νέα αρένα του Παναθηναϊκού, ανάδοχος της οποίας είναι το σχήμα ΤΕΡΝΑ – Άκτωρ – Μυτιληναίος. Θα ακολουθήσει ο διαγωνισμός για τις υποδομές του Βοτανικού (δρόμοι, πεζοδρόμια, ποδηλατόδρομοι, δίκτυα ενέργειας, ύδρευσης, αποχέτευσης, κλπ.), προϋπολογισμούς 38 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Επενδυτικό σχέδιο ύψους 152 εκατ. ευρώ βάζει μπροστά στην περιοχή και η Dimand, η οποία υπέγραψε μέσω της θυγατρικής της IQ ATHENS, δανειακή σύμβαση με την Alpha Bank, με τη συμμετοχή του Ταμείου Ανάκαμψης στο 40% της επένδυσης. Ο σχεδιασμός αφορά στην ανέγερση και ανακαίνιση συνολικά 10 κτηρίων, με κύρια χρήση γραφείων και μικρών εμπορικών χώρων, σε ακίνητο που ανήκε στην Αθηναϊκή Χαρτοποιία.

Ένα έργο που μπορεί να μην είναι…βιτρίνας, αλλά θα οδηγήσει στην περιβαλλοντική εξυγίανση και απορρύπανση ελεύθερων χώρων στην περιοχή, αφορά στη μετεγκατάσταση του άτυπου μεταφορικού κέντρου της Αττικής, που εδώ και δεκαετίες βρίσκεται στον Ελαιώνα. Περίπου 390 διαμεταφορείς στεγάζονται ατάκτως στην περιοχή, ακόμα και χωρίς νόμιμη άδεια. H συντριπτική πλειοψηφία εξαρτάται από τις διετείς παρατάσεις λειτουργίας που εκδίδονται με υπουργικές αποφάσεις. Με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης ύψους 21 εκατ. ευρώ ως κίνητρο μετεγκατάστασης οι μεταφορικές επιχειρήσεις θα μεταφερθούν στη Φυλή ως τα τέλη του 2025.

Ανάσα στο κυκλοφοριακό του Κηφισού Η μετεγκατάσταση αυτή, που θα γίνει στο σχεδιαζόμενο Logistics Park της Φυλής, θα απαλλάξει από 6.500 φορτηγά κεντρικούς οδικούς άξονες της Αθήνας και φυσικά τον Κηφισό, όπου επικρατούν συνθήκες ασφυξίας. Το έργο της δημιουργίας του μεγάλου εμπορευματικού κέντρου σε έκταση 447 στρ. στην περιοχή «Σπηλιές» του Δήμου Φυλής, ωριμάζει αυτή την περίοδο από την ειδική μονάδα του ΤΑΙΠΕΔ.

Πριν λίγες ημέρες το Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) του ΥΠΕΝ γνωμοδότησε θετικά σχετικά με την προέγκριση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ), για τη δημιουργία του Επιχειρηματικού Πάρκου Δήμου Φυλής.

Με το πράσινο φως του Συμβουλίου, ολοκληρώνονται οι προβλεπόμενες ενέργειες ωρίμανσης, ώστε μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2024, το PPF πρόκειται να προκηρύξει τον διαγωνισμό για το έργο που εκτιμάται ότι θα φτάσει στα 250 εκατ. ευρώ. Αναμένεται η Υπουργική Απόφαση που θα επισφραγίσει την πολεοδόμηση του Επιχειρηματικού Πάρκου.

Εκτιμάται ότι εντός του πρώτου εξαμήνου του 2024 θα αναδειχθεί ο επενδυτής που, πέραν των περίπου 80 στρ. που θα απαιτηθούν για την εγκατάσταση των πρακτορείων διαμεταφοράς, θα έχει τη δυνατότητα στην υπόλοιπη έκταση να αναπτύξει δραστηριότητες μεταφορών, διαμετακόμισης, εμπορικές, μεικτών χρήσεων, καθώς και αποθήκες ύψους ως 23 μέτρα. Η οικονομική δραστηριότητα στην πλήρη ανάπτυξή της εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσει στο 1 δισ. ευρώ.

Η σύνδεση του ακινήτου τόσο με το σιδηροδρομικό δίκτυο όσο και με την Αττική Οδό και την Περιφερειακή του Αιγάλεω θεωρείται ότι δημιουργεί έναν ελκυστικό επενδυτικό πόλο. Σε συνδυασμό, δε, με το μεγάλο εμπορευματικό κέντρο που θα αναπτύξει στο Θριάσιο Ι η κοινοπραξία ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ-Goldair, ξεκινώντας τις εργασίες εντός του 2024, δημιουργείται το μεγαλύτερο hub για logistics της χώρας. Ο κατασκευαστής του πρότζεκτ αναμένεται μέσα στο πρώτο τρίμηνο του νέου έτους, μέσα από προσκλητήριο που απευθύνει ο παραχωρησιούχους στους μεγάλους ομίλους της χώρας. Η επένδυση θα προσεγγίσει τα 220 εκατ. ευρώ.