Το χρονοδιάγραμμα της κυβέρνησης για μη κρατικά ΑΕΙ

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε σήμερα πως έρχεται το νομοσχέδιο για τα μη κρατικά πανεπιστήμια. Σύμφωνα με το σχέδιο και το χρονοδιάγραμμα του υπουργείου Παιδείας, η εισαγωγή των φοιτητών στα µη κρατικά ιδρύµατα θα γίνεται µε κριτήρια που θα θέτει το ίδιο το πανεπιστήµιο.

Με τον σηµειολογικό τίτλο «Ελεύθερο πανεπιστήµιο» που φέρει το νοµοσχέδιο για τα μη κρατικά πανεπιστήμια το οποίο ετοιµάζεται να παρουσιάσει στην επόµενη συνεδρίαση του Υπουργικού Συµβουλίου, ο υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης, επιδιώκει να δώσει το καθαρό στίγµα µιας µεγάλης µεταρρύθµισης, που υλοποιεί µια βασική κυβερνητική προτεραιότητα και θα διαµορφώσει µια νέα πραγµατικότητα στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση της χώρας µας µε τις συνεργασίες του δηµόσιου πανεπιστηµίου µε κρατικά και ιδιωτικά πανεπιστήµια άλλων χωρών.

Η ίδρυση μη κρατικών ΑΕΙ, µε βάση διακρατικές συµφωνίες, µε την αξιοποίηση του Αρθρου 28 του Συντάγµατος, όπως έχει εξαγγείλει ο πρωθυπουργός ήδη από την ανάγνωση των προγραµµατικών δηλώσεων της κυβέρνησης, αναµένεται να φέρει στην Ελλάδακορυφαία ξένα ιδρύµατα που θέλουν να επενδύσουν στη χώρα µας, η οποία στόχος είναι να µετατραπεί σε διεθνή εκπαιδευτικό κόµβο. Σε συνδυασµό µε την εξωστρέφεια και τη διεθνοποίηση των δηµόσιων πανεπιστηµίων και τις συνεργασίες που θα συναφθούν, θα δοθεί η ευκαιρία σε χιλιάδες Ελληνόπουλα που σήµερα φεύγουν στο εξωτερικό να σπουδάζουν στην πατρίδα τους, αποκτώντας αναγνωρισµένο πτυχίο, και να παραµένουν εδώ για να εργαστούν, ενώ η Ελλάδα θα γίνει ελκυστικός εκπαιδευτικός προορισµός και για πολλούς ξένους φοιτητές που πηγαίνουν σε άλλες χώρες.

Οπως χαρακτηριστικά παρατήρησε ο Κυριάκος Πιερρακάκης σε πρόσφατη τοποθέτησή του, «πανεπιστηµιακά, είµαστε έθνος ανάδελφο από µια συνταγµατική διάταξη που έχει τις απαρχές της στο Σύνταγµα του 1968, στη χούντα, και που το Σύνταγµα του 1975 απλώς την επαναβεβαίωσε. Σηκώσαµε παντού γύρω µας τείχη από έναν ακατανόητο φόβο». Ο ίδιος τόνισε µε αποφασιστικό τρόπο ότι «προς τα εκεί πρέπει να πάµε και θα πάµε στην αρχή µε συνέργειες µε ξένα πανεπιστήµια. ∆εν µπορεί να γίνει αλλιώς». Ο υπουργός Παιδείας θεωρεί ως «ναυαρχίδα» το δηµόσιο πανεπιστήµιο και, όπως είπε, «χρειάζεται να ανατρέψουµε τη ροή των φοιτητών µας προς το εξωτερικό για λόγους εκπαιδευτικής ανάγκης, καθώς δεν µπορούν να σπουδάσουν εδώ το αντικείµενο που θέλουν, και να απελευθερώσουµε το δηµόσιο πανεπιστήµιο από την κρατική γραφειοκρατία. Πρέπει να σπάσουµε επιτέλους αυτά τα δεσµά και να καταργήσουµε το κρατικό µονοπώλιο. Αυτή, άλλωστε, είναι και η εντολή του ελληνικού λαού στις εκλογές του 2023 και αυτή θα υλοποιήσουµε». Τα κριτήρια ίδρυσης και λειτουργίας αποτελούν τον πυρήνα του νοµοσχεδίου.

Το υπουργείο Παιδείας βρίσκεται σε συνεργασία µε την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, η οποία θα είναι αρµόδια για την τήρηση των κριτηρίων. Σύµφωνα µε όλες τις πληροφορίες, πρόκειται για ένα πλέγµα προδιαγραφών ίδρυσης και λειτουργίας που θα θέτει υψηλά στάνταρ, µε την αποστροφή του Κυριάκου Πιερρακάκη να είναι χαρακτηριστική: «∆εν θέλουµε πανεπιστήµια του ενός ορόφου». Τα µη κρατικά πανεπιστήµια σε πρώτη φάση θα είναι παραρτήµατα ξένων πανεπιστηµίων, καθώς αυτή είναι η «φόρµουλα» που µπορεί τη δεδοµένη στιγµή να θεσπιστεί µε βάση την ερµηνεία του Συντάγµατος σε συνάρτηση µε το Ενωσιακό και το ∆ιεθνές ∆ίκαιο. Το πτυχίο του ιδιωτικού πανεπιστηµίου θα αναγνωρίζεται ως τίτλος σπουδών και για διορισµό στο ∆ηµόσιο, εφόσον το πανεπιστήµιο πληροί τα κριτήρια.

Οπως προβλέπεται σύµφωνα µε το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας, θα τεθούν συγκεκριµένες διαδικασίες επιλογής και εξέλιξης του ακαδηµαϊκού προσωπικού. Προϋπόθεση αδειοδότησης θα είναι η επάρκεια των υποδοµών τόσο για τη βασική λειτουργία (αίθουσες διδασκαλίας, εργαστήρια, βιβλιοθήκη) όσο και για τη φοιτητική µέριµνα (σίτιση, στέγαση, αθλητικές εγκαταστάσεις κ.λπ.), ενώ θα εξετάζεται η αναπτυξιακή στρατηγική του µη κρατικού πανεπιστηµίου και θα αξιολογούνται η βιωσιµότητα και η προοπτική του. Η ίδρυση και η λειτουργία παραρτηµάτων στη χώρα θα γίνονται από ξένα πανεπιστήµια, ως συνεργαζόµενα µε ελληνικούς ιδιωτικούς ή κρατικούς φορείς, ενώ θα αποκλείονται αυτοτελείς εγχώριες πρωτοβουλίες ίδρυσης µη κρατικών πανεπιστηµίων, χωρίς τη συνεργασία ξένου ΑΕΙ, µε διακρατική συµφωνία.

Η εισαγωγή των φοιτητών στα μη κρατικά ιδρύματα θα γίνεται µε κριτήρια που θα θέτει το ίδιο το πανεπιστήµιο. Ουσιαστικά, τα κριτήρια εισαγωγής στο ελληνικό παράρτηµα θα καθορίζονται από το µητρικό ίδρυµα. Επίσης, τα µη κρατικά πανεπιστήµια θα έχουν την ευχέρεια να καθορίζουν δίδακτρα, αλλά θα υπάρχει πρόβλεψη στον νόµο τόσο για προγράµµατα υποτροφιών όσο και για την εφαρµογή κοινωνικών κριτηρίων. Το νοµοσχέδιο θα έχει και έναν πυλώνα που θα αφορά στην αντιµετώπιση της γραφειοκρατίας των δηµόσιων πανεπιστηµίων και στην ενθάρρυνση της εξωστρέφειάς τους, ενώ οι ρυθµίσεις για την ενδυνάµωσή του θα είναι διαρκείς και στοχευµένες, ώστε τα ελληνικά Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα να είναι ενισχυµένα στη νέα εποχή.