Πώς η Λευκωσία βγάζει το Κυπριακό από το αδιέξοδο

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, έχει επανειλημμένα εκφράσει την πρόθεσή του να άρει το αδιέξοδο και να επαναλάβει τη διαδικασία διαλόγου για το Κυπριακό με κάθε ευκαιρία. Ωστόσο, η Τουρκία και τα ψευδοκράτη συνεχίζουν να ζητούν την αναγνώριση των κατεχομένων, επιμένοντας στη λύση των δύο κρατών και στη θέση για “αναγνώριση μιας νέας πραγματικότητας στο νησί”.

Ο διορισμός της νέας «προσωπικής απεσταλμένης» του γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών, Μαρία Ανχελα Ολκίν Κουεγιάρ, που αναμένεται να ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου, δημιουργεί μία κινητικότητα. Με το καλό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις να μην επηρεάζει στο ελάχιστο το Κυπριακό.

Το ζήτημα της κυριαρχίας αναμένεται να αποτελέσει τον καταλύτη για τις εξελίξεις και στα πλαίσια των προετοιμασιών εξετάζονται διάφορα σενάρια που θα επέτρεπαν το “ξεκλείδωμα” των συνομιλιών. Το ερώτημα είναι ποια βήματα μπορούν να γίνουν αποδεκτά από τη Λευκωσία και να δοθεί το πράσινο φως, στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, χωρίς υποχώρηση από τη θέση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας.

Είναι κομβικής σημασίας για τη Λευκωσία το ότι τα Ηνωμένα Έθνη θα κάνουν τα απαραίτητα ουσιαστικά βήματα μέσω του διορισμού της νέας ειδικής απεσταλμένης. Αυτή πρόκειται να κριθεί από τη μεθοδολογία που θα ακολουθήσει, από τις κινήσεις που θα κάνει στην Κύπρο και από το πόσο καιρό θα παραμείνει στο νησί, όπως σημειώνεται σε αναλύσεις των κυπριακών ΜΜΕ. Οι κινήσεις της νέας απεσταλμένης του ΟΗΕ αναμένεται να δείξουν κατά πόσο υπάρχει βούληση εκ μέρους των Ηνωμένων Εθνών για εκτόνωση της κατάστασης και άρση του αδιεξόδου.

Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ βρέθηκε και πάλι την Κυριακή στην Κωνσταντινούπολη για να συναντηθεί με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο κ. Τατάρ δήλωσε στην εφημερίδα “Κιπρίς” ότι οι συνομιλίες επαναβεβαίωσαν ότι τα κατεχόμενα και η Άγκυρα δεν θα υποχωρήσουν από τη γνωστή θέση τους για δύο “ισότιμα και κυρίαρχα κράτη”. Ο κ. Τατάρ τόνισε πως αυτό αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την έναρξη των διαπραγματεύσεων και διευκρίνισε ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν προσκάλεσε τον κ. Χριστοδουλίδη στην Άγκυρα.

Στη συνάντηση Τατάρ – Ερντογάν παρόντες ήταν επίσης ο τούρκος αντιπρόεδρος Τζεντέτ Γιλμάζ και ο κατοχικός «πρωθυπουργός» Ουνάλ Ουστέλ, ενώ δεν ακολούθησαν δηλώσεις, με κύριο θέμα στην ατζέντα της συνάντησης να είναι η οικονομία και η ροή κονδυλίων στα κατεχόμενα.

Σε δήλωσή του που μεταδόθηκε από το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης ζήτησε την αναγνώριση των κατεχομένων εδαφών, υποστηρίζοντας πως “το βόρειο και το νότιο τμήμα του νησιού θα πρέπει να συνυπάρχουν ως ξεχωριστά ανεξάρτητα κράτη” και πως η ρωσική πλευρά θα πρέπει “να επανεξετάσει την προσέγγισή της σε αυτό το θέμα σύμφωνα με τα δικά της συμφέροντα”.

Και είναι σαφές ότι τα συμφέροντα της Μόσχας δεν είναι με την πλευρά μιας ευρωπαϊκής λύσης που προϋποθέτει την ενσωμάτωση του βόρειου και του νότιου τμήματος της Κύπρου σε ένα είδος ομοσπονδίας υπό την καθοδήγηση της ΕΕ και την πλήρη αποχώρηση της Τουρκίας από την περιοχή. Καλεί επίσης τη Μόσχα να επανεξετάσει τη στάση της απέναντι στην Κύπρο στη σκιά της κατάστασης στην Ουκρανία. Ο Τατάρ προειδοποιεί, τέλος, τη Ρωσία ότι η Μόσχα θα χάσει την επιρροή της στην περιοχή εάν η Κύπρος ενταχθεί ενωμένη στην ΕΕ.