Μεταναστευτικό: Αποτιμώντας τη συμφωνία – ορόσημο για την Ε.Ε.

Η νέα συμφωνία της ΕΕ για τη μετανάστευση δίνει την εντύπωση ότι αποσκοπεί στην ενίσχυση της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου σε μια εποχή που οι εστίες παγκόσμιων συγκρούσεων αυξάνονται και δημιουργούν νέες εστίες προέλευσης μεταναστών.

Η ΕΕ φαίνεται να κατανοεί ότι η μετανάστευση αποτελεί πλέον ένα πολύ σοβαρό ζήτημα που απασχολεί όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, τόσο σε πολιτικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.

Το ζήτημα αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για τα εξωτερικά συνοριακά κράτη της ΕΕ, την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία.

Η νέα συμφωνία περικλείει αναμφίβολα ορισμένες πτυχές που κινούνται σε θετική κατεύθυνση και μπορούν βάσιμα να θεωρηθούν ως ιδιαίτερα ευνοικές.

Πρόκειται, πιο συγκεκριμένα, για την πλήρως καθορισμένη διαδικασία επανεξέτασης της χορήγησης ή απόρριψης ασύλου και τη μείωση του χρόνου χορήγησης ασύλου, καθώς όσοι δεν έχουν δικαίωμα ασύλου αποκλείονται αυτομάτως από τη διαδικασία και επιστρέφονται στη χώρα καταγωγής τους.

Πρόκειται επίσης για την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων, και συνεπώς της Frontex στην Ελλάδα, στοιχείο που αποτελεί μια θετική διάσταση στην αντιμετώπιση του εν λόγω ζητήματος, ιδιαίτερα στην αποτροπή.

Θετική είναι, ακόμη, η εισαγωγή του μέτρου της “υποχρεωτικής αλληλεγγύης”  από άλλα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας μετεγκατάστασης μεταναστών εάν ένα κράτος μέλος δέχεται πιέσεις από τις μεταναστευτικές ροές.

Ωστόσο, είναι αναμφίβολο πως αναφύονται συγκεκριμένα ερωτηματικά αναφορικά με τις χώρες εισόδου και πρώτης εισδοχής, όπως συμβαίνει με τις περιπτώσεις της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Πιο ειδικά. το σχετικό κείμενο  αναφέρεται στις διαδικασίες ελέγχου στα εξωτερικά σύνορα, αλλά περιλαμβάνει ή αποκλείει τις περιπτώσεις όπου οι μετανάστες εντοπίζονται στο έδαφος της χώρας εισόδου;

Οι σχετικοί κανόνες προβλέπουν τη μετεγκατάσταση ορισμένου αριθμού αιτούντων άσυλο, την καταβολή εισφορών για κάθε αιτούντα που αρνείται να μετεγκατασταθεί και τη χρηματοδότηση της επιχειρησιακής υποστήριξης

Ακόμη, αν κάποια χώρα δεν δέχεται οποιονδήποτε αριθμό μεταναστών και συμφωνεί σε οικονομική στήριξη σε αντάλλαγμα, οι χώρες στα εξωτερικά της σύνορα μετατρέπονται αυτομάτως σε τόπους συγκέντρωσης μεταναστών. Εάν υπάρξει μεγάλη εισροή μεταναστών σε μια χώρα – σύνορο της ΕΕ, όπως είναι η Ελλάδα, υπάρχει υπόσχεση επιχειρησιακής υποστήριξης από άλλες χώρες και πώς διασφαλίζεται η αποτροπή;

Δεν φαίνεται, ακόμη, να υπάρχει καμία ρύθμιση που να αντιμετωπίζει αυτό το ζήτημα, το οποίο αφορά τους μετανάστες που βρίσκονται ήδη στη χώρα εισόδου. Ποιες διατάξεις ισχύουν σε περίπτωση που μη ευρωπαϊκές χώρες οργανώνουν τη μετανάστευση και εξαναγκάζουν μεγάλο αριθμό μεταναστών στις χώρες εισόδου τους;