Τα οφέλη της επενδυτικής βαθμίδας στην Ελλάδα

Την 1η Δεκεμβρίου 2023, ακριβώς 20 ημέρες πριν … ο οίκος αξιολόγησης Fitch έγινε ο δεύτερος από τους τρεις μεγάλους οίκους αξιολόγησης που επέστρεψε στη χώρα μας την επενδυτική βαθμίδα, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα την επιστροφή μας στο κλαμπ των “νοικοκύρηδων”. Το γεγονός αυτό χαιρετίστηκε από την κυβέρνηση και τους εμπειρογνώμονες και πολλά έχουν γραφτεί για τα θετικά που θα φέρει η επενδυτική βαθμίδα στην ελληνική οικονομία. Τα οφέλη αυτής της εξέλιξης για την ελληνική οικονομία δεν θα μπορούσαν να ποσοτικοποιηθούν με τρόπο που να μπορούν να κατανοήσουν ακόμη και οι πιο άπειροι ή οι τελευταίοι δύσπιστοι Θωμάδες.

Αυτό συνέβαινε μέχρι χθες, όταν δημοσιεύθηκε η ενδιάμεση έκθεση νομισματικής πολιτικής της Τράπεζας της Ελλάδος. Στην έκθεση, οι οικονομολόγοι της κεντρικής τράπεζας επιχειρούν να ποσοτικοποιήσουν τα “οφέλη” της επενδυτικής βαθμίδας.

Η έκθεση αναφέρει ότι το κύριο όφελος (εκτός από τη μείωση της αβεβαιότητας και τη βελτίωση του οικονομικού κλίματος) είναι η μείωση του κόστους δανεισμού του Δημοσίου, η οποία μεταφράζεται άμεσα σε χαμηλότερο κόστος χρηματοδότησης για το σύνολο της οικονομίας μέσω των τραπεζών.

Πράγματι, τα οφέλη δεν είναι παροδικά αλλά μόνιμα. Η επενδυτική βαθμίδα χαρακτηρίζεται ως ένα μόνιμο θετικό σοκ που μειώνει το κόστος δανεισμού του χρηματοπιστωτικού τομέα κατά εκατό μονάδες βάσης. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έκθεσης, όταν το κόστος χρηματοδότησης των τραπεζών μειώνεται, αρχίζουν επίσης να μειώνουν τα επιτόκια δανεισμού τους, αυξάνοντας ταυτόχρονα την προσφορά πιστώσεων στην πραγματική οικονομία.

Ως αποτέλεσμα, τα νοικοκυριά αυξάνουν την κατανάλωση και τις επενδυτικές τους δαπάνες για κατοικίες, ενώ οι επιχειρήσεις αυξάνουν τις κεφαλαιουχικές τους επενδύσεις. Έτσι, η αξία των κατοικιών και του επιχειρηματικού κεφαλαίου αυξάνεται. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, τα περιουσιακά αυτά στοιχεία λειτουργούν ως εγγύηση για δάνεια, γεγονός που μειώνει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ενισχύει τα κεφάλαια και τους ισολογισμούς των τραπεζών και αυξάνει και πάλι τα διαθέσιμα κεφάλαια για δανεισμό.

Όπως είναι κατανοητό, ένα βελτιωμένο τραπεζικό “χαρτοφυλάκιο” αυξάνει την πιστοληπτική ικανότητα της ίδιας της τράπεζας και εν γένει ενισχύει τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ενώ ταυτόχρονα αυξάνει την ανθεκτικότητά του σε εξωτερικούς παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την οικονομική δραστηριότητα.

Ως αποτέλεσμα, τα επιτόκια με τα οποία οι καταθέτες εμπιστεύονται τις τράπεζες θα μειωθούν και τα επιτόκια δανεισμού θα υποχωρήσουν και πάλι. Δευτερευόντως, αυτό οδηγεί σε αναπροσαρμογή της αξίας των εξασφαλίσεων, μείωση των εξασφαλίσεων και αύξηση της προσφοράς πιστώσεων στην πραγματική οικονομία, ενισχύοντας την οικονομική δραστηριότητα.

Η ίδια η ΤτΕ επισημαίνει ότι τα στοιχεία που δίνει η ΤτΕ θα μπορούσαν να είναι σημαντικά υψηλότερα, καθώς οι υπολογισμοί της δεν λαμβάνουν υπόψη παραμέτρους όπως η μείωση της αβεβαιότητας και η προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Δεδομένων αυτών των παραγόντων, είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί η ΤτΕ ζητά τη διατήρηση της δημοσιονομικής σταθερότητας και την εντατικοποίηση των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών.

Είναι ακριβώς αυτές οι δύο δυνάμεις που θα ενθαρρύνουν πρόσθετες αναβαθμίσεις από τους οίκους αξιολόγησης, οι οποίες με τη σειρά τους θα ωφελήσουν περαιτέρω την οικονομία.