Τα πολυεπίπεδα οφέλη από τα μη κρατικά ΑΕΙ

Η χθεσινή ανακοίνωση της Κυβέρνησης για την άδεια λειτουργίας μη κερδοσκοπικών, μη κρατικών πανεπιστημίων δημιούργησε συγκρατημένη αισιοδοξία ότι ο τομέας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μπορεί να γίνει πιο διαφοροποιημένος, προσφέροντας νέες επιλογές στους φοιτητές και δημιουργώντας ένα περιβάλλον που ευνοεί την καινοτομία και την έρευνα.

Η διεθνοποίηση των οικονομιών και του εμπορίου, σε συνδυασμό με τις ραγδαίες εξελίξεις στην ψηφιακή τεχνολογία και την τεχνητή νοημοσύνη, αλλάζει δραματικά την εκπαιδευτική διαδικασία και δημιουργεί ταχύτατα ένα ενιαίο (όχι μόνο ευρωπαϊκό, αλλά στην πραγματικότητα παγκόσμιο) μπλοκ τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Είναι πλέον κοινά αποδεκτό από τους φορείς των επιχειρήσεων και της εκπαίδευσης ότι μία από τις βασικές προϋποθέσεις για την εθνική ευημερία, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ευημερία είναι η διεθνής ανταγωνιστικότητα, η ποιότητα και το άνοιγμα των εκπαιδευτικών συστημάτων και η ανταπόκρισή τους στις ανάγκες της οικονομίας και της αγοράς εργασίας.

Αυτό αποτελεί απόδειξη της θαρραλέας πρωτοβουλίας του Υπουργού Παιδείας Κυριάκου Πιερρακάκη και της Κυβέρνησης Μητσοτάκη. Η εγχώρια ζήτηση για πανεπιστημιακή εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι υψηλότερη από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Η πλειονότητα αυτών των φοιτητών σπουδάζει στο εξωτερικό: περισσότεροι από 40.000 Έλληνες φοιτητές, και μάλιστα οι πιο εύποροι, σπουδάζουν στο εξωτερικό. Οι λιγότερο εύπορες οικογένειες στέλνουν τα παιδιά τους στο πανεπιστήμιο από τις οικονομίες τους.

Τα πανεπιστήμια που είναι συνδεδεμένα με ξένα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα και προσφέρουν πτυχία αναγνωρισμένα από το νόμο και αναγνωρισμένα ως επαγγελματικά έχουν, όπως προαναφέρθηκε, απορροφήσει ένα σημαντικό μέρος της ζήτησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας κατά τη διάρκεια των ετών. Περισσότεροι από 30.000 Έλληνες φοιτητές είναι σήμερα εγγεγραμμένοι σε αυτά τα πανεπιστήμια, επιλέγοντας έναν συνεχώς αυξανόμενο αριθμό ειδικοτήτων που απορροφώνται πολύ καλύτερα από την αγορά εργασίας από ό,τι η πλειονότητα των δημόσιων πανεπιστημίων.

Από την άλλη πλευρά, ο αριθμός των φοιτητών στα δημόσια πανεπιστήμια, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, είναι περίπου 800.000. Ο αριθμός αυτός είναι εντελώς πλασματικός. Σήμερα, τα ελληνικά πανεπιστήμια έχουν φοιτητές εγγεγραμμένους από την περίοδο πριν από τη δικτατορία και κανείς δεν ενδιαφέρεται να τους διαγράψει, έστω και για στατιστικούς λόγους.

Εάν η κυβέρνηση δεν υποχωρήσει μπροστά στις αναμενόμενες αντιδράσεις και πραγματοποιήσει τις εξαγγελίες της καταργείται – μερικώς τουλάχιστον και εντός των ορίων που αναμφίβολα επιτρέπει το Σύνταγμα – το αναχρονιστικό κρατικό μονοπώλιο στην ανώτατη εκπαίδευση. Θα επιτραπεί, ειδικότερα, η εγκατάσταση και λειτουργία στο έδαφος της Ελλάδας παραρτημάτων πανεπιστημίων άλλων χωρών της Ε.Ε. ή και τρίτων χωρών υπό τις αυστηρές – ίσως και στο όριο της υπερβολής – προϋποθέσεις που παρουσίασε σήμερα ο Υπουργός Παιδείας.

Ο ανταγωνισμός στην τριτοβάθμια εκπαίδευση επιτρέπει τη δημιουργία ενός νέου δυναμικού τομέα στην ελληνική οικονομία: τις υπηρεσίες εκπαίδευσης και έρευνας. Η Ελλάδα είναι σε θέση να γίνει περιφερειακό κέντρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για χιλιάδες ξένους φοιτητές.

Η εξαγγελία της Κυβέρνησης Μητσοτάκη, αν δεν ματαιωθεί στην πορεία, θα έχει άμεσα θετικά εκπαιδευτικά, κοινωνικά και οικονομικά αποτελέσματα και θα ανοίξει το δρόμο για την πλήρη κατάργηση του αμαρτωλού κρατικού μονοπωλίου στην ανώτατη εκπαίδευση. Αυτή θα είναι και η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση που έχει γίνει μέχρι σήμερα από την ανεξαρτησία.