Μεταναστευτικό: Πώς η Ευρώπη θωρακίζει τα εξωτερικά σύνορά της

Οι Βρυξέλλες “ξύπνησαν” με πανηγυρική διάθεση μετά από δύο ημέρες εντατικών διαπραγματεύσεων μεταξύ των εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι οποίες διήρκεσαν μέχρι το πρωί της Τετάρτης.

Η πολυαναμενόμενη πολιτική συμφωνία για ένα νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο έρχεται την ώρα που η Ευρώπη βλέπει το μεταναστευτικό ζήτημα να στέλνει περισσότερους ψηφοφόρους στα ακροδεξιά κόμματα και μόλις έξι μήνες πριν από τις ευρωεκλογές.

Τι προβλέπει η «δίκαιη και ρεαλιστική προσέγγιση», όπως τη χαρακτήρισε η πρόεδρος της Κομισιόν, του νέου Συμφώνου, που συνοδεύθηκε, από την πρώτη στιγμή που παρουσιάστηκε το 2020, από σφοδρές και τοξικές πολλές φορές αντιπαραθέσεις μεταξύ των κρατών μελών για το Μεταναστευτικό;

Ο Μαργαρίτης Σχοινάς έκανε λόγο για δύο καινοτομίες που αφορούν άμεσα την Ελλάδα.

Η μία είναι οι “διαδικασίες ελέγχου των εξωτερικών συνόρων” και η άλλη η “υποχρεωτική αλληλεγγύη”.

Ο Μαργαρίτης Σχοινάς εξήγησε ότι στην πρώτη, διενεργούνται έλεγχοι εκτός συνόρων για όλους όσοι φθάνουν και αναλόγως είτε προχωρούν στο σύστημα ασύλου είτε επιστρέφονται στη χώρα καταγωγής τους ή στη χώρα διέλευσης μέσω των κέντρων προεπιβίβασης στο σημείο εισόδου. Ουσιαστικά, όσοι φτάνουν φιλοξενούνται σε αυτά τα κέντρα, τα οποία για τους επικριτές μοιάζουν με φυλακές, και οι αιτήσεις ασύλου εξετάζονται εντός 12 εβδομάδων. Ειδικότερα, για τις αιτήσεις ασύλου που έχουν λίγες πιθανότητες επιτυχίας, ιδίως όταν λιγότερο από το 20% των υπηκόων της ίδιας χώρας προέλευσης λαμβάνουν άσυλο εντός της Ένωσης, ενεργοποιούνται ειδικές διαδικασίες στα σύνορα και ο χρόνος επεξεργασίας είναι 12 εβδομάδες, υπό την προϋπόθεση κατάλληλων προϋποθέσεων αποδοχής. Ο καθορισμός των λεγόμενων “ασφαλών χωρών” θα συνεχίσει να ακολουθεί τα ισχύοντα κριτήρια. Επιπλέον, η νέα συμφωνία δεν θα επηρεάσει τη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας, η οποία θα παραμείνει σε ισχύ.

Αναφορικά με το σύστημα υποχρεωτικής αλληλεγγύης, όποιο κράτος-μέλος «αιτείται αλληλεγγύη το Σύμφωνο θα του παρέχει το μείγμα αλληλεγγύης που είμαστε σίγουροι ότι σε κάθε περίπτωση θα καλύπτει τις ανάγκες», είπε ο Μαργαρίτης Σχοινάς, ξεκαθαρίζοντας ότι σε περίπτωση μη συμμόρφωσης θα υπάρχουν «κυρωτικές διαδικασίες, που μπορεί να φθάσουν σε δικαστήρια και κυρώσεις».

Στο πλαίσιο του νέου μηχανισμού αλληλεγγύης, τα κράτη μέλη που δεν βρίσκονται στην “πρώτη γραμμή” έχουν τη δυνατότητα να δεχτούν ορισμένο αριθμό μεταναστών ή να μοιραστούν το βάρος καταβάλλοντας συνεισφορά στο Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης της ΕΕ (δυνητικά 20 000 ανά άτομο).

Το μέτρο αυτό επεκτείνεται σε τρίτες χώρες, οι οποίες θεωρούνται “ασφαλείς” βάσει κριτηρίων που η Επιτροπή θεωρεί αυστηρά και με ορισμένες εγγυήσεις, παρά το γεγονός ότι η συμφωνία αφορά τη διαχείριση της μετανάστευσης εντός της ΕΕ.