Ο Μητσοτάκης και το στοίχημα του προοδευτικού Κέντρου

Στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο του έτους πριν από τρεις εβδομάδες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσίασε τα σχέδια της κυβέρνησης για την καθιέρωση της επιστολικής ψήφου στις ευρωεκλογές. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, πρόκειται για “πραγματικά αληθινή πρόοδο – μια ιστορική τομή στον εκσυγχρονισμό”.

Αποτελεί μια πρόγευση (έστω και αν δεν γίνεται επίσημα λόγος γι’ αυτήν) της προοπτικής να γίνουν τα ίδια βήματα και στην εγχώρια ψηφοφορία. Στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο του 2023, ο κ. Μητσοτάκης επέλεξε ένα ακόμη πιο ισχυρό μήνυμα εκσυγχρονισμού. Ήταν το νομοσχέδιο για τη λειτουργία μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων (παραρτήματα ξένων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων). Σύμφωνα με το σκεπτικό του πρωθυπουργού, πρόκειται για μια “πραγματικά ιστορική μεταρρύθμιση”. Είναι επίσης μια κίνηση που ανοίγει το δρόμο για την αναθεώρηση του άρθρου 16, από την οποία η κυβέρνηση δεν έχει κάνει βήμα πίσω.

Τα δύο μέτρα παρέμβασης που ψηφίστηκαν στις αρχές του νέου έτους δείχνουν ότι ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης έχει ανοίξει και επίσημα την “εργαλειοθήκη” για την ενίσχυση του πολιτικού προβάδισμα των κεντρώων κομμάτων και κυρίως του προοδευτικού μεσαίου χώρου. Από τη μία πλευρά, το νομοσχέδιο για την εξ αποστάσεως ψηφοφορία θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, ενώ από την άλλη, το νομοσχέδιο για τα πανεπιστήμια θα κατατεθεί μέσα στον Ιανουάριο, προκειμένου να “περάσουν” οι δύο πρωτοβουλίες με διευρυμένη πλειοψηφία μέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου, όπως αναμένει η Ηρώδου Αττικού.

Το πρωθυπουργικό γραφείο ανέλυσε τους πρόσφατους κλυδωνισμούς της δεξιάς πτέρυγας της ΝΔ για το μεταναστευτικό, αλλά θεωρεί ότι οι ρυθμίσεις για το μεταναστευτικό που προκάλεσαν τριβές έχουν εξηγηθεί επαρκώς, ότι η συγκεκριμένη ατζέντα και τα ευρύτερα θέματα που είναι πιο ευαίσθητα για τη δεξιά τάση της καλύπτονται επαρκώς.

Στο σκεπτικό του Μαξίμου, το αφήγημα της μεταρρυθμιστικής “τόλμης” κατά των στρεβλώσεων του παρελθόντος είναι αυτό που μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο πίεσης των πολιτικών αντιπάλων της ΝΔ και απομόνωσης των αντιπάλων της δεξιάς, καθιστώντας το κυβερνών κόμμα πολιτικό νικητή. ‘Ποιοι είναι οι ειλικρινείς προοδευτικοί και οι ειλικρινείς εκσυγχρονιστές, όχι στα λόγια αλλά στην πράξη’, αυτό είναι το χαρακτηριστικό μήνυμα του Μητσοτάκη, που συστήνεται σε ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, υπογραμμίζοντας τη διεκδίκηση του προοδευτικού κέντρου να είναι τα πάντα.

Είναι σαφές ότι ο κ. Μητσοτάκης επιστρέφει στο αφήγημα του “πολυδιάστατου εκσυγχρονισμού”, προσδιορίζοντας ως κορυφαίους τομείς προτεραιότητας την παιδεία, την υγεία, τη δικαιοσύνη και το κράτος. Βασικός στόχος από τις αρχές του 2024 και μετά, κατά την κυβερνητική ανάγνωση, είναι να ψηφιστούν και να εφαρμοστούν πολιτικές που δεν στέκονται σε “ταμπέλες” και “αγκυλώσεις” του παρελθόντος, αλλά είναι αποδεκτές από ένα ευρύτερο κοινό, οδηγώντας σε συγκεκριμένα αποτελέσματα. Με αυτόν τον τρόπο, ο κ. Μητσοτάκης επαναβεβαίωσε τον κεντροδεξιό προσανατολισμό του. 

Σε ό,τι αφορά το “Ελεύθερο Πανεπιστήμιο”, ο πρωθυπουργός είχε συνομιλία με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Η κυβέρνηση στο σύνολό της συνομιλεί για την απελευθέρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από το “αναχρονιστικό μονοπώλιο”, με τον πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη να τονίζει ιδιαίτερα την ανάγκη αποκατάστασης της “ιστορικής ανωμαλίας” στην εκπαίδευση.

Στην κατεύθυνση αυτή είχε συζήτηση μίας ώρας χθες με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο Κυριάκος Πιερρακάκης.

Ο υπουργός Παιδείας ενημέρωσε για τις προϋποθέσεις και το καθεστώς λειτουργίας των ξένων παραρτημάτων αλλά και για τις παρεμβάσεις στο δημόσιο πανεπιστήμιο.

Στην κριτική ότι γίνεται παιχνίδι με τα όρια του Συντάγματος, προτού αναθεωρηθεί το άρθρο 16 που απαγορεύει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και ενόψει προσφυγών που οι περισσότεροι (και οι κυβερνώντες) προεξοφλούν ότι θα υπάρξουν στο ΣτΕ, ο υπουργός μίλησε για «ασφαλή και μελετημένη κίνηση», επιμένοντας σε μια «δυναμική ερμηνεία» του Συντάγματος.