Πώς οι Χούθι υπονομεύουν την ευρωπαϊκή οικονομία

Αν ο πόλεμος περιορισθεί μόνο στη Γάζα, και αυτό μπορεί να ακούγεται ανάλγητο και κυνικό, αλλά δεν αποτελεί μείζονα απειλή για την παγκόσμια ειρήνη και τη διεθνή ασφάλεια. Παρά την ένταση, τη σκληρότητα και τις απώλειες αμάχων, η σύγκρουση αυτή είναι μια “κλειστή” περιφερειακή σύγκρουση. Ωστόσο, ο πραγματικός κίνδυνος κλιμάκωσης της σύγκρουσης εκτός αυτών των συνόρων θα μπορούσε να αλλάξει το γεωπολιτικό τοπίο της Μέσης Ανατολής και να έχει παράλληλες οικονομικές συνέπειες για μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας.

Σε οικονομικό επίπεδο, ο πόλεμος στη Γάζα από μόνος του δεν επηρεάζει αποφασιστικά την παγκόσμια οικονομία. Οι βομβαρδισμοί, οι αδιάκριτες επιθέσεις εναντίον άοπλων πολιτών και πολιτικών υποδομών, ο ανθρώπινος πόνος, η δυστυχία, ο εκτοπισμός, η πείνα και οι ασθένειες προκαλούν διεθνή συμπάθεια, αλλά δεν επηρεάζουν την οικονομική δραστηριότητα όσο οι μάχες παραμένουν στη Γάζα.

Αυτή η επισφαλής άτυπη ισορροπία συμφερόντων μπορεί να διαταραχθεί από τις ενέργειες μιας μικρής αλλά αποφασιστικής ομάδας, των Χούτι στην Υεμένη. Αυτή η σκληροπυρηνική ομάδα έχει εμφανιστεί αρκετά έντονα στον συνεχιζόμενο πόλεμο στο Ισραήλ και μπορεί να αποτελέσει μεγαλύτερη απειλή για τον πλανήτη από τη σύγκρουση στη Γάζα. Οι επιθέσεις των Χούθι διαταράσσουν το παγκόσμιο εμπόριο και θέτουν σε κίνδυνο τη ναυσιπλοΐα μέσω του στρατηγικού Μπαμπ ελ Μαντέμ (η τρίτη πιο σημαντική στενή ναυτιλιακή λωρίδα στον κόσμο για τη μεταφορά πετρελαίου μετά τα Στενά του Ορμούζ και τα Στενά της Μαλάκα), που βρίσκεται μεταξύ της Ερυθράς Θάλασσας και του Ινδικού Ωκεανού. Η ζημία για την ευρωπαϊκή οικονομία είναι σοβαρή, καθώς πάνω από 6 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου περνούν από εκεί καθημερινά, κυρίως για να κατευθυνθούν προς την Ευρώπη.

Η στάση των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα έχει τη δυνατότητα να εκτοξεύσει την τιμή του πετρελαίου και όλων των άλλων εμπορευμάτων στα ύψη. Οι επιθέσεις στη διεθνή ναυτιλία κλιμακώθηκαν με την απαγωγή του Galaxy Leader τον Νοέμβριο, η οποία οδήγησε σε επιθέσεις με ρουκέτες και μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον εμπορικών φορτηγών πλοίων και βαριά οπλισμένων σκαφών διαφόρων χωρών. Δεν υπάρχουν αναφορές για συνομιλίες με την Τεχεράνη, καθώς η Ουάσινγκτον σίγουρα δεν θέλει να διακινδυνεύσει να ωθήσει την αδελφότητα των Χούτι και τους αντιπροσώπους της, όπως η Χεζμπολάχ, σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο γύρω από τη Γάζα.

Ο κίνδυνος από τις επιθέσεις των Χούτι εξανάγκασε τρεις εταιρείες (MSC, Hapag Lloyd και Maersk), που  ελέγχουν μαζί το 40% του παγκόσμιου εμπορίου, να σταματήσουν την είσοδο των πλοίων τους στην Ερυθρά Θάλασσα θέλοντας να   προστατεύσουν κατά δήλωσή τους, τις ζωές των ναυτικών τους καθώς και την ασφάλεια των περιουσιακών τους στοιχείων. Μέχρι να είναι ασφαλές το πέρασμα της Ερυθράς Θάλασσας, τα πλοία των τριών εταιρειών δεν θα διέρχονται από τη Διώρυγα του Σουέζ με κατεύθυνση προς Ανατολάς και Δυτικά. Ήδη έχουν  αλλάξει τις διαδρομές των πλοίων τους ώστε να αποφεύγουν την Ερυθρά Θάλασσα δρομολογώντας τα να περάσουν μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας. Αυτή η εναλλακτική διαδρομή προς τον Ινδικό Ωκεανό προσθέτει 10 έως 14 ημέρες ταξιδιού στο ταξίδι ενός σκάφους και αυξάνει πολύ το κόστος του καυσίμου.

Εάν οι επιθέσεις των Χούτι κλιμακωθούν και η θαλάσσια κυκλοφορία στην Ερυθρά Θάλασσα αντιμετωπίσει σημαντικές διαταραχές, τόσο η παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια όσο και το εμπόριο ξηρού φορτίου θα υποστούν νέα πλήγματα. Η Ευρώπη, ειδικότερα, εξακολουθεί να ανακάμπτει από τις μεγάλες επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία. Η διασφάλιση της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας σε αυτή τη θαλάσσια οδό είναι επομένως ζωτικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια και την παγκόσμια οικονομία στο σύνολό της. Εν κατακλείδι, είναι παράδοξο και ειρωνικό το γεγονός ότι παρά το γεγονός ότι η παγκόσμια κοινότητα εντυπωσιάστηκε από το μέγεθος των δεινών και της καταστροφής που προκάλεσε η σύγκρουση στη Γάζα, δεν κατάφερε να βγει από την κρίση, ενώ αυτό πρέπει να επιτευχθεί από τις οικονομικές συνέπειες της επικίνδυνης ναυσιπλοΐας στο στενό Μπαμπ ελ Μαντέμπ.

Η γεωπολιτική είναι, τελικά, ένα ειρωνικό στρατηγικό πεδίο. Η αποτυχία της Ευρώπης να διαμορφώσει μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική που να προστατεύει τα στενά ευρωπαϊκά της συμφέροντα είναι πιθανό να οδηγήσει σε νέα πλήγματα στην οικονομία της, η οποία ήδη πλήττεται από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η Ευρώπη, με τον στρατηγικό της αυτοεγκλωβισμό, δεν μπορεί να γίνει ισχυρός πόλος στον νέο πολυπολικό κόσμο που διαμορφώνεται. Αντίθετα, έχει δορυφοροποιήσει την εξωτερική της πολιτική για να εξυπηρετήσει τα ετερόκλητα γεωπολιτικά της συμφέροντα, εις βάρος του κύρους της και της ευημερίας των λαών της. Στην ουκρανική κρίση και στη σύγκρουση στη Γάζα, αντί να παρακολουθεί την κατάσταση αμέτοχη, θα μπορούσε να διαμορφώσει μια πολιτική παρέμβασης και να διεκδικήσει το δικό της ρόλο στα παγκόσμια πράγματα.