Κινεζική οικονομία: Ο ασθενής «κόκκινος δράκος» και γιατί το 2024 μπορεί να είναι ακόμη χειρότερο

Η κινεζική οικονομία αναμενόταν να ανακάμψει γρήγορα το 2023 και να επανέλθει στο ρόλο της ως η αδιαμφισβήτητη ατμομηχανή της παγκόσμιας ανάπτυξης. Αντ’ αυτού, επιβραδύνθηκε και μάλιστα σε τέτοιο σημείο, ώστε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), να τη χαρακτηρίζει πλέον «τροχοπέδη» για την παγκόσμια παραγωγή.

Σύμφωνα με το CNN, η Κίνα βρίσκεται ενδεχομένως μπροστά σε μια περίοδο οικονομικής στασιμότητας, η οποία δεν αποκλείεται να διαρκέσει και δεκαετίες.

Χωρίς σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην αγορά, η χώρα θα μπορούσε να κολλήσει σε αυτό που οι οικονομολόγοι αποκαλούν «παγίδα μεσαίου εισοδήματος», όπως εκτιμούν διεθνείς οικονομολόγοι.

Για δεκαετίες, από τότε που η Κίνα ανοίχτηκε εκ νέου στον κόσμο το 1978, ήταν μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες μεγάλες οικονομίες της Γης. Από το 1991 έως το 2011, αυξήθηκε κατά 10,5% ετησίως. Μετά το 2012, όταν ο Σι Τζινπίνγκ έγινε πρόεδρος, η επέκταση επιβραδύνθηκε, αλλά εξακολουθούσε να είναι κατά μέσο όρο 6,7% τη δεκαετία έως το 2021.

Το ΔΝΤ έχει επίσης γίνει πιο δυσοίωνο όσον αφορά τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της κινεζικής οικονομίας. Τον Νοέμβριο, δήλωσε ότι αναμένει ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της Κίνας θα φθάσει το 5,4% το 2023 και θα μειωθεί σταδιακά στο 3,5% το 2028 εν μέσω αντιξοοτήτων που κυμαίνονται από την αδύναμη παραγωγικότητα έως τη γήρανση του πληθυσμού.

Η κινεζική οικονομία, η οποία μαστίζεται από μια σειρά προκλήσεων, δεν έφτασε σε αυτή τη θέση εν μία νυκτί. Η προηγούμενη κυβέρνηση του προέδρου Χου Τζιντάο είχε κατακλύσει την οικονομία με ρευστότητα το 2009 κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης για να ενισχύσει την ανάπτυξη.

Στον αντίποδα, η κυβέρνηση του Σι ήταν απρόθυμη να περιορίσει τον δανεισμό μετά την ανάληψη της εξουσίας το 2012, γεγονός που προκάλεσε τη συσσώρευση διαρθρωτικών προβλημάτων.

Αυτό που έκανε τα πράγματα χειρότερα ήταν η πεισματική υιοθέτηση από το Πεκίνο της πολιτικής της «μηδενικής Covid», με τα αυστηρά λουκέτα και τη σαρωτική καταστολή των ιδιωτικών επιχειρήσεων, η οποία έπληξε βαθιά την εμπιστοσύνη και έπληξε το πιο ζωντανό τμήμα της οικονομίας.

Οι συνέπειες αυτών των πολιτικών φαίνονται στην επιβράδυνση του τρέχοντος έτους. Οι τιμές καταναλωτή ήταν αδύναμες για το μεγαλύτερο μέρος του 2023 λόγω της υποτονικής ζήτησης και υπάρχει κίνδυνος αποπληθωριστικού σπιράλ.

Παράλληλα, η κρίση στην αγορά ακινήτων έχει βαθύνει. Η πτώση των πωλήσεων κατοικιών έχει ωθήσει ορισμένους υγιείς κατασκευαστές, όπως η Country Garden, στο χείλος της κατάρρευσης. Η κρίση έχει επεκταθεί στον τεράστιο σκιώδη τραπεζικό τομέα, προκαλώντας αθετήσεις πληρωμών και πυροδοτώντας διαμαρτυρίες σε όλη τη χώρα.

Οι τοπικές κυβερνήσεις παλεύουν με οικονομικές δυσκολίες μετά από τρία χρόνια δαπανών Covid και μειωμένων πωλήσεων γης. Ορισμένες πόλεις δεν μπορούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους και αναγκάστηκαν να περικόψουν βασικές υπηρεσίες ή να μειώσουν τις ιατρικές παροχές για τους ηλικιωμένους.

Η ανεργία των νέων έχει γίνει τόσο σοβαρή που η κυβέρνηση σταμάτησε να δημοσιεύει τα στοιχεία.

Οι ξένες εταιρείες έχουν γίνει επιφυλακτικές απέναντι στον αυξανόμενο έλεγχο του Πεκίνου και αποσύρονται από τη χώρα. Το τρίτο τρίμηνο, μια μέτρηση που αφορά στις άμεσες ξένες επενδύσεις στην Κίνα κατέστη αρνητική για πρώτη φορά από το 1998.

Μια έρευνα του Σεπτεμβρίου από το Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο στη Σαγκάη έδειξε ότι μόνο το 52% των ερωτηθέντων ήταν αισιόδοξο για τις πενταετείς επιχειρηματικές του προοπτικές, το χαμηλότερο επίπεδο από τότε που ξεκίνησε η έρευνα το 1999.