Δραματική κλιμάκωση στο μέτωπο Γάζας και Ουκρανίας

Ηδιατήρηση των πολεμικών συγκρούσεων στην Ουκρανία και η κλιμάκωση των αντίστοιχων στη Γάζα προσελκύουν τη μεγαλύτερη προσοχή, με κίνδυνο ορισμένοι άλλοι γεωπολιτικοί κίνδυνοι να αγνοούνται όπως επισημαίνουν οι αναλυτές.

Όπως αναφέρει σε έκθεσή της η International Rescue Committee (IRC), υπάρχουν 20 χώρες ανά την υφήλιο οι οποίες μπορούν να απειλήσουν τη γεωπολιτική σταθερότητα το 2024. Οι χώρες αυτές αντιπροσωπεύουν περίπου το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά περίπου το 70% των εκτοπισμένων ατόμων, μαζί με περίπου το 86% των παγκόσμιων ανθρωπιστικών αναγκών. Ο ΟΗΕ εκτίμησε τον Οκτώβριο ότι πάνω από 114 εκατομμύρια άνθρωποι εκτοπίστηκαν λόγω πολέμων και συγκρούσεων παγκοσμίως. Ο αριθμός αυτός είναι τώρα πιθανότατα υψηλότερος.

Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της IRC, Ντέιβιντ Μίλιμπαντ δήλωσε ότι για πολλούς από τους ανθρώπους που εξυπηρετεί η οργάνωσή του, η τρέχουσα είναι η «χειρότερη εποχή». Όπως σημείωσε «τα πρωτοσέλιδα σήμερα κυριαρχούνται δικαίως από την κρίση στη Γάζα. Υπάρχει καλός λόγος γι’ αυτό – αυτή τη στιγμή είναι το πιο επικίνδυνο μέρος στον κόσμο για να είσαι πολίτης. Όμως, η λίστα παρακολούθησης είναι μια ζωτικής σημασίας υπενθύμιση ότι και άλλα μέρη του κόσμου φλέγονται, για δομικούς λόγους που σχετίζονται με τις συγκρούσεις, το κλίμα και την οικονομία. Πρέπει να είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε περισσότερες από μία κρίσεις ταυτόχρονα».

Σουδάν

Το νούμερο ένα στη λίστα παρακολούθησης της IRC είναι το Σουδάν, όπου τον Απρίλιο του 2023 ξέσπασαν μάχες μεταξύ των δύο στρατιωτικών παρατάξεων της χώρας και οι ειρηνευτικές συνομιλίες με διεθνή διαμεσολάβηση στη Σαουδική Αραβία δεν έδωσαν λύση.

Η σύγκρουση έχει πλέον μετατραπεί σε αστικό πόλεμο μεγάλης κλίμακας που συγκεντρώνει ελάχιστη διεθνή προσοχή και ενέχει σοβαρό κίνδυνο περιφερειακής επέκτασης, αναφέρει η IRC, με 25 εκατομμύρια ανθρώπους σε επείγουσα ανθρωπιστική ανάγκη και 6 εκατομμύρια εκτοπισμένους.

Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και Ρουάντα

Οι χαοτικές εκλογές της στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό σηματοδότησαν την έναρξη ενός νέου εκλογικού κύκλου που θα συνεχιστεί μέχρι το 2024 σε ένα εύθραυστο σκηνικό. Η ψηφοφορία αμαυρώθηκε από μεγάλες καθυστερήσεις στα εκλογικά τμήματα, με ορισμένα να μην ανοίγουν όλη την ημέρα και παρατάθηκε μέχρι και την Πέμπτη 28/12 σε ορισμένες περιοχές της τεράστιας πλούσιας σε ορυκτά χώρας με 44 εκατομμύρια εγγεγραμμένους ψηφοφόρους.

Η πολιτική αναταραχή έρχεται εν μέσω συνεχιζόμενων ένοπλων συγκρούσεων στις ανατολικές περιοχές της χώρας και εκτεταμένης φτώχειας και προηγείται περαιτέρω περιφερειακών εκλογών στις

Η γειτονική Ρουάντα φέρεται να έχει αναπτύξει στρατεύματα στο ανατολικό Κονγκό για να παράσχει άμεση στρατιωτική υποστήριξη στους αντάρτες της M23, υποδαυλίζοντας τις εντάσεις μεταξύ του Κιγκάλι και της Κινσάσα και ωθώντας τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες να εκφράσει επανειλημμένα την ανησυχία του για τον κίνδυνο μιας άμεσης σύγκρουσης.

Ο συνδυασμός ενός κατακερματισμένου και δύσπιστου πολιτικού σκηνικού, μιας συνεχιζόμενης ένοπλης εξέγερσης και ακραίων κοινωνικοοικονομικών πιέσεων καθιστούν την περιοχή πρόσφορο έδαφος για συγκρούσεις το επόμενο έτος.

Μιανμάρ

Ο εμφύλιος πόλεμος στη Μιανμάρ βρίσκεται σε εξέλιξη από τότε που το στρατιωτικό πραξικόπημα του Φεβρουαρίου του 2021 και η επακόλουθη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων κατά του πραξικοπήματος προκάλεσαν την κλιμάκωση των μακροχρόνιων εξεγέρσεων από εθνοτικές ένοπλες ομάδες σε ολόκληρη τη χώρα.

Οι κυβερνητικές δυνάμεις έχουν κατηγορηθεί για αδιάκριτους βομβαρδισμούς και η IRC προειδοποιεί ότι η τακτική αυτή μπορεί να ενταθεί το 2024, καθώς οι εθνοτικές ένοπλες ομάδες και οι δυνάμεις αντίστασης έχουν σημειώσει σημαντικά κέρδη στο βόρειο τμήμα της χώρας.

Ο στρατός αντιμετωπίζει σήμερα προκλήσεις από μια συμμαχία τριών εθνοτικών ένοπλων ομάδων στο βόρειο κρατίδιο Σαν, μαζί με μια από τις μεγαλύτερες ένοπλες ομάδες της χώρας στη βορειοδυτική περιοχή Sagaing και μικρότερες δυνάμεις αντίστασης στο κρατίδιο Kayah, στο κρατίδιο Rakhine και κατά μήκος των ινδικών συνόρων στα δυτικά.

Περιοχή του Σαχέλ

Οι χώρες του Σαχέλ έχουν βιώσει μια σειρά από στρατιωτικά πραξικοπήματα τα τελευταία δύο χρόνια, εν μέρει ως απάντηση στην αυξημένη αστάθεια, καθώς οι κυβερνήσεις αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν τις ισλαμιστικές εξεγέρσεις που εξαπλώνονται σε όλη την περιοχή.

Το Σαχέλ περιλαμβάνει την ημίξηρη ζώνη της βόρειας και κεντρικής Αφρικής μεταξύ της ερήμου Σαχάρα και των περιοχών της σαβάνας και περιλαμβάνει την Μπουρκίνα Φάσο, το Καμερούν, το Τσαντ, την Γκάμπια, τη Γουινέα, τη Μαυριτανία, το Μάλι, τον Νίγηρα, τη Νιγηρία και τη Σενεγάλη. Το Μάλι, ο Νίγηρας, η Μπουρκίνα Φάσο, η Γουινέα και το Τσαντ έχουν υποστεί πραξικοπήματα και σοβαρή αστάθεια τα τελευταία τρία χρόνια.

Εκτός από τις παραπάνω χώρες και περιοχές η IRC εκφράζει επίσης σοβαρές ανησυχίες για ενδεχόμενες εκρήξεις ένοπλων συγκρούσεων στην Αϊτή, τη Γουατεμάλα, την Αιθιοπία και το Καμερούν, μαζί με τον καλά τεκμηριωμένο κίνδυνο μιας κινεζικής εισβολής στην Ταϊβάν με παγκόσμιες γεωπολιτικές επιπτώσεις.