Ηλεκτρικά οχήματα: Άγχος την δυσκολία στην μεταφορά τους

Η δυσκολία κατάσβεσης μιας πυρκαγιάς σε ένα πλοίο που μεταφέρει ηλεκτρικά ή υβριδικά οχήματα έχει αρχίσει να αποτελεί, δικαίως, έναν από τους σημαντικούς λόγους ανησυχίας μεταξύ των ναυτιλιακών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της μεταφοράς οχημάτων μέσω των αντίστοιχων οχηματαγωγών πλοίων (car carriers). Το παράδειγμα του Fremantle Highway, το οποίο καιγόταν επί μέρες έξω από τις ακτές της Ολλανδίας, πριν από μερικούς μήνες, είναι χαρακτηριστικό. Όπως ανέφεραν ειδικοί, η φωτιά προκλήθηκε λόγω της υπερθέρμανσης των μπαταριών λιθίου ενός από τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που μεταφέρονταν, ενώ επεκτάθηκε ταχύτατα και στα υπόλοιπα, με αποτέλεσμα να μην είναι εφικτή η κατάσβεσή της.

Στην προκειμένη περίπτωση, η ανάφλεξη φαίνεται να οφείλεται στο ότι τα στοιχεία της μπαταρίας του αυτοκινήτου είχαν αναπτύξει μεγάλη θερμοκρασία, με αποτέλεσμα όταν επιχειρήθηκε η εκφόρτωση του αυτοκινήτου και μετακινήθηκε σε εξωτερικό χώρο να προκύψει η ανάφλεξη και η πυρκαγιά, που κόστισε και τη ζωή ενός μέλους του πληρώματος. Οι μπαταρίες λιθίου των ηλεκτρικών αυτοκινήτων περιέχουν ένα εύφλεκτο υγρό και μπορούν να αναφλεγούν αν είναι υπερφορτισμένες, αν υπάρχει κατασκευαστικό ελάττωμα ή υφίστανται υψηλές θερμοκρασίες.

Σύμφωνα πάντως με εμπειρογνώμονες, οι πυρκαγιές που οφείλονται στις μπαταρίες των ηλεκτρικών ή των υβριδικών οχημάτων δεν είναι συχνότερες απ’ ό,τι οι αντίστοιχες που προκύπτουν σε αυτοκίνητα με συμβατικούς κινητήρες και ως εκ τούτου δεν θα πρέπει να υπάρχει λόγος ανησυχίας. Από την άλλη πλευρά, όμως, αυτό που είναι εμφανές είναι ότι αν ξεσπάσει πυρκαγιά σε πλοίο που μεταφέρει ηλεκτρικά οχήματα, η έντασή της και η ταχύτητα εξάπλωσής της (πιθανώς και με εκρήξεις) είναι ταχύτερη και μπορεί να απειλήσει πολύ περισσότερο ανθρώπινες ζωές.

Επιπλέον, κι αυτό ίσως είναι και το σημαντικότερο στοιχείο, τα δεδομένα αυτά ισχύουν σήμερα, που τα ηλεκτρικά οχήματα αποτελούν μόλις το 4% της παγκόσμιας παραγωγής. Το ποσοστό αυτό προβλέπεται ότι θα αυξηθεί σε 30%-40% έως το 2030, δηλαδή σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, κάτι που σημαίνει ότι οι στατιστικές πιθανότητες είναι ότι θα αυξηθούν τα περιστατικά πυρκαγιών σε πλοία τα επόμενα χρόνια. Ήδη αυτό φαίνεται να συμβαίνει στα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Τα τελευταία χρόνια στα πλοία αυτά έχουν αυξηθεί κατακόρυφα οι μεταφορές μπαταριών σε κοντέινερ και, όπως σημειώνει σχετική έκθεση της GARD, ενός από τους μεγαλύτερους φορείς ναυτιλιακής αλληλασφάλισης, υπάρχει άμεσος συσχετισμός ανάμεσα στην αύξηση των πυρκαγιών στα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και στην εξέλιξη αυτήν.

Σημειωτέον ότι το Fremantle Highway δεν ήταν το μοναδικό περιστατικό των τελευταίων ετών. Τον Ιούνιο του 2020 το πλοίο Höegh Xiamen καταστράφηκε από φωτιά τον Ιούνιο 2020 στο λιμάνι του Τζάκσονβιλ στη Φλόριντα, με φορτίο 2.500 αυτοκινήτων, εξαιτίας της δυσλειτουργίας που παρατηρήθηκε κατά την αποσύνδεση μιας μπαταρίας σε μεταχειρισμένο αυτοκίνητο. Πριν από έξι χρόνια, την Πρωτοχρονιά του 2018, το Sincerity Ace πήρε φωτιά στον Ειρηνικό Ωκεανό, μεταφέροντας 3.500 αυτοκίνητα, με αποτέλεσμα τον θάνατο πέντε ανθρώπων.

Τον Μάρτιο του 2022 ήταν η σειρά του Felicity Ace, ενός πλοίου που βυθίστηκε μεταφέροντας 4.000 οχήματα του ομίλου VW, μεταξύ των οποίων και πολλές Porsche και Lamborghini και ασφαλώς και πολλά ηλεκτρικά οχήματα. Από τότε η ιαπωνική Mitsui O.S.K. Lines, η πλοιοκτήτρια εταιρεία του Felicity Ace, έχει απαγορεύσει τη μεταφορά μεταχειρισμένων οχημάτων από τα πλοία της. Αντίστοιχα, η νορβηγική πλοιοκτήτρια εταιρεία Havila έχει επίσης σταματήσει πλήρως τη μεταφορά υβριδικών και ηλεκτρικών οχημάτων από τα επιβατηγά-οχηματαγωγά πλοία της. Όπως τονίζει η εταιρεία, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα μπορούν να εξελιχθούν σε θερμική παγίδα, αν πιάσουν φωτιά, διακινδυνεύοντας έτσι τη ζωή των επιβατών.

Σε ανάλυσή της η Allianz ανέφερε ότι οι μπαταρίες λιθίου μπορούν να καίγονται επί μέρες μέσω συνεχών αναφλέξεων και είναι δύσκολο να κατασβεστούν, αν το πλήρωμα δεν επέμβει ακαριαία. Αυτό είναι δύσκολο να συμβεί τις περισσότερες φορές, ενώ ακόμα κι αν γίνει άμεσα αντιληπτό το ξέσπασμα της πυρκαγιάς, τις περισσότερες φορές είναι ιδιαίτερα δύσκολη η προσέγγιση των μελών του πληρώματος στο σημείο, εξαιτίας του γεγονότος ότι τα οχήματα είναι συνήθως στοιβαγμένα το ένα δίπλα στο άλλο, χωρίς κανένα κενό ανάμεσά τους.

Όλα τα παραπάνω καθιστούν επιτακτική την ανάγκη αναθεώρησης και μάλιστα το συντομότερο δυνατόν, των κανόνων μεταφοράς τέτοιων οχημάτων, όπως επίσης και των διαδικασιών φόρτωσης/εκφόρτωσης, αλλά και των μεθόδων κατάσβεσης. Η εκπαίδευση του πληρώματος στη διαχείριση μιας τέτοιας κρίσης χρειάζεται επίσης αναθεώρηση και να είναι εντατικότερη, όπως επίσης και η υιοθέτηση «εξυπνότερων» συστημάτων πυρανίχνευσης και καταστολής.