Αν το 2023 ήταν η χρονιά των μεγάλων διαγωνισμών το 2024 θα είναι εκείνο των μεγάλων έργων

Αν το 2023 ήταν χρονιά μεγάλων διαγωνισμών, διογκώνοντας το ανεκτέλεστο των κατασκευαστικών ομίλων κοντά στα 11 δισ. ευρώ, το 2024 αναμένεται να είναι έτος εμβληματικών υπογραφών συμβάσεων και αναδιάταξης του χρηματοδοτικού χάρτη των έργων υποδομών. Η άνθηση του κατασκευαστικού κλάδου δημιουργεί προσδοκίες, δεν είναι όμως ανέφελη. Μέσα στη χρονιά που έρχεται αναμένονται οι αποφάσεις που θα ανοίξουν τον δρόμο, ώστε οι μεγάλες προσδοκίες να μην διαψευστούν τα επόμενα χρόνια, δίνοντας λύση στο κρίσιμο ζήτημα του ανθρώπινου δυναμικού.

Οι πολλές υπογραφές του 2023 φέρνουν μπουλντόζες μέσα στη νέα χρονιά, ακόμα και σε έργα που έχουν κάνει «μαύρα μάτια» για να τις δουν. Οι απαλλοτριώσεις και τα κενά στην κτηματογράφηση φρέναραν τα έργα στο τμήμα Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος του ΒΟΑΚ, μήκους 14,5 χλμ. Παρότι το πρώτο εργοτάξιο εγκαινιάστηκε τον περασμένο Ιανουάριο παρουσία του Πρωθυπουργού, δεν έχει ζωντανέψει. Το έργο, προϋπολογισμού 169 εκατ. ευρώ, θα κατασκευαστεί από την ΑΚΤΩΡ. Αντίστοιχα, οι εργασίες για το ΣΔΙΤ «Χερσόνησος-Νεάπολη», μήκους 22,5 χλμ., αναμένεται να ξεκινήσουν την ερχόμενη άνοιξη, από το σχήμα ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Intrakat – AKΤΩΡ Παραχωρήσεις. Το ύψος της σύμβασης ανέρχεται σε 276,8 εκατ. ευρώ.

Η έναρξη των εργοταξίων αναμένεται μες τους επόμενους μήνες και για το οδικό ΣΔΙΤ «Καλαμάτα-Ριζόμυλος-Πύλος-Μεθώνη», ύψους 312,23 εκατ. ευρώ, που υπεγράφη τον Απρίλιο με την κοινοπραξία Intrakat – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις. Ο Νοέμβριος έφερε κυκλοφοριακές ρυθμίσεις -και γκρίνια- στη Θεσσαλονίκη για τα εργοτάξια του Flyover. Επί του παρόντος, βρίσκεται σε εξέλιξη η φάση των μελετών. Το έργο έχει αναλάβει η κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Intrakat. Εντωμεταξύ, νέα προσφυγή κατατέθηκε στο ΣτΕ κατά του έργου, με αίτημα αναστολής εργασιών μέχρι την απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου.

Αναμετρήσεις με παρασκήνιο

Βεβαίως στις μεγάλες μάχες που θα δοθούν μέσα στο 2024 πρωταγωνιστεί και πάλι ο ΒΟΑΚ με το περιζήτητο έργο παραχώρησης του τμήματος «Χανιά-Ηράκλειο», μήκους 157 χλμ. Το άνοιγμα των τεχνικών προσφορών στα τέλη Δεκεμβρίου ήταν ένα βήμα μετά από εξάμηνη αναμονή. Η αναμέτρηση που θα κρίνει τον νικητή θα γίνει στο οικονομικό πεδίο ητή. Η αυτόματη δίμηνη παράταση που έδωσε το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών στις οικονομικές προσφορές, ζητώντας από τους συμμετέχοντες να παρατείνουν και τις εγγυητικές τους ως τις 7 Μαρτίου2024, δείχνει ότι έχουμε μπροστά μας δρόμο.

Το παρασκήνιο πάντως γύρω από τον διαγωνισμό και το ποιος ή ποιοι θα εκτελέσουν τελικά το τεράστιο αυτό έργο είναι θερμό. Το έργο διεκδικούν τα σχήματα: ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Μυτιληναίος, Άβαξ – Egis Project – Meridiam και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.

Οι παραχωρήσεις εξάλλου είναι ένα προσφιλές πεδίο σύγκρουσης μεταξύ των κατασκευαστικών ομίλων, καθώς εξασφαλίζουν καλές και σταθερές αποδόσεις στη διάρκεια της λειτουργίας τους. Για αυτό και δεν εντυπωσιάζει όταν οι διεκδικητές φτάνουν τη σύγκρουση μέχρις εσχάτων. Έτσι, ο διαγωνισμός για τη νέα παραχώρηση της Αττικής Οδού, με προτιμητέο επενδυτή τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑέναντι 3,27 δισ. ευρώ, οδηγείται στο ΣτΕ.

Η επιλαχούσα κοινοπραξία Vinci – Μυτιληναίος – Mobility Partner προσέφυγε κατά της απόφασης του διοικητικού συμβουλίου του ΤΑΙΠΕΔ. Παρότι οι διαδικασίες ωρίμανσης του διαγωνισμού συνεχίζονται, η εξέλιξη προμηνύει μεγάλη καθυστέρηση, δυσχεραίνοντας την αλλαγή σκυτάλης με τη λήξη της υφιστάμενης παραχώρησης στις 6 Οκτωβρίου 2024.

Μέσα στο πρώτο τρίμηνο της χρονιάς, εκτιμάται ότι μπορεί να κλείσει και το σήριαλ της παραχώρησης της Εγνατίας Οδού, που κρατά πια σχεδόν δυόμισι χρόνια. Τα διεθνή γεγονότα που μεσολάβησαν από την ανακήρυξη του σχήματος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ- Egis Projects ως προτιμητέου επενδυτή, με προσφερόμενο τίμημα 1,496 δισ. ευρώ, έφεραν καθυστερήσεις αλλάζοντας το οικονομικό περιβάλλον. Επί του παρόντος, εκκρεμεί η έγκριση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που αναμένεται εντός του πρώτου διμήνου, ώστε εν συνεχεία η σύμβαση να περάσει από τη Βουλή και να φτάσει η ώρα των υπογραφών.

Στο ΣτΕ βρίσκεται και ο διαγωνισμός για την επέκταση της λεωφόρου Κύμης ως την εθνική οδό, μήκους 3,8 χλμ. και προϋπολογισμού 352 εκατ. ευρώ. Η εκδίκαση της προσφυγής του Δήμου Ηρακλείου έχει ορισθεί για τις 22 Φεβρουαρίου 2024 και η απόφαση αναμένεται ένα μήνα αργότερα. Παράλληλα, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών βρίσκεται σε διαδικασία αναζήτησης ευρωπαϊκών πόρων για τη χρηματοδότηση του έργου, που είναι ενταγμένο στο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης. Παρά τις διαβεβαιώσεις, οι ψίθυροι για τη δυνατότητα χρηματοδότησης του έργου έχουν φουντώσει.

Η ολοκλήρωση ενός… αιώνιου έργου

Το έργο πάντως που θα κλέψει την παράσταση το 2024 δεν είναι άλλο από το… αιώνιο έργο του μετρό της Θεσσαλονίκης, που τόσο χρόνια έχει γίνει αστικός μύθος αλλά και αιτία μεγάλης ταλαιπωρίας για την πόλη και τους κατοίκους της. Μετά από 17 χρόνια, στις αρχές του νέου έτους το κατασκευαστικό κομμάτι του έργου, που θα δώσει λύση στο τεράστιο κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης, θα έχει επιτέλους ολοκληρωθεί. Πρόκειται για τη βασική γραμμή μήκους 9,6 χλμ. με 13 σταθμούς.

Οι Θεσσαλονικείς θα χρειαστεί όμως να κάνουν υπομονή ως το τέλος του 2024 με αρχές του 2025 για την εμπορική λειτουργία, καθώς η σύμβαση ΣΔΙΤ για τον ιδιωτικό φορέα λειτουργίας υπεγράφη μόλις τον περασμένο Οκτώβριο. Η ιταλο-γαλλική κοινοπραξία ATM – Egis Rail, με την ονομασία THEMA, ανέλαβε το έργο της εμπορικής λειτουργίας, προϋπολογισμού 292 εκατ. ευρώ.

Εντωμεταξύ, με τις εργασίες για την κατασκευή της νέας Γραμμής 4 του μετρό της Αθήνας σε εξέλιξη μεν, με ιδιαίτερα αργούς ρυθμούς δε, μέσα στο 2023 ξεκίνησε και ο διαγωνισμός για την πρώτη επέκταση του μετρό της πόλης μετά από πάνω από μία δεκαετία. Η επέκταση της Γραμμής 2προς Ίλιον, προϋπολογισμού 682 εκατ. ευρώ, συγκέντρωσε ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον. Τα ενδιαφερόμενα σχήματα είναι: ΤΕΡΝΑ, Intrakat, Άβαξ-Ghella-Alstom και ΑΚΤΩΡ-Μυτιληναίος. Σε αναμονή της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, αναμένεται η εκκίνηση της επόμενης φάσης, ώστε οι οικονομικές προσφορές να κατατεθούν εντός 2024.

Μέσα στο 2023 ξεκίνησε και ολοκληρώθηκε από τον ΟΣΕ ο διαγωνισμός για την επέκταση του Προαστιακού στη Δυτική Αττική. Τη σύμβαση, ύψους 132,61 εκατ. ευρώ, για την αναβάθμιση της υφιστάμενης σιδηροδρομικής γραμμής που θα ενώνει τα Άνω Λιόσια με τα Μέγαρα ανέλαβε η ΜΕΤΚΑ ΑΤΕ.