Τα οφέλη από την επίσκεψη Μπλίνκεν στην Ελλάδα

Μέσα σε λίγες ώρες, δύο επισκέψεις και τρεις συναντήσεις αποκάλυψαν δύο πολύ διαφορετικές εικόνες των σχέσεων των ΗΠΑ με την Τουρκία και την Ελλάδα. Δύο εικόνες που θα έπρεπε επιτέλους να αποτυπωθούν στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, η οποία πολύ συχνά, στην προσπάθειά της να διατηρήσει τις ισορροπίες, απλώς “καλοπιάνει” την Άγκυρα και φρενάρει τις σχέσεις με την Ελλάδα.

Η επίσκεψη του Άντονι Μπλίνκεν στα Χανιά έδειξε σημάδια ότι η πώληση των F-35 στην Ελλάδα δεν θα μπλοκαριστεί πλέον, ενώ ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ εξέφρασε το ενδιαφέρον του για τη συνέχιση της διαδικασίας προσέγγισης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Λίγο πριν αναχωρήσει από τα Χανιά, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ αποκάλυψε ότι συζήτησε με την ελληνική και τουρκική ηγεσία τρόπους για να “φέρουν τις δύο χώρες πιο κοντά”. Η αμερικανική πλευρά χαιρέτισε την επίσκεψη του Προέδρου Ερντογάν στην Αθήνα και την υπογραφή της Διακήρυξης των Αθηνών, την οποία θεώρησε σημαντικό βήμα προς την εξομάλυνση των σχέσεων και την αποφυγή εντάσεων μεταξύ των δύο σημαντικών νοτιοανατολικών συμμάχων στο ΝΑΤΟ.

Ο Α. Μπλίνκεν δεν έδωσε λεπτομέρειες για το περιεχόμενο της συνάντησης, αλλά κυβερνητικές πηγές ανέφεραν ότι κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους, ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης επανέλαβε κατά τη διάρκεια της συνάντησης τη “σταθερή και μακροχρόνια θέση της Ελλάδας υπέρ της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών και των αρχών των σχέσεων καλής γειτονίας με βάση το διεθνές δίκαιο και τη διασφάλιση της περιφερειακής σταθερότητας και ασφάλειας” σε σχέση με την Ανατολική Μεσόγειο.

Επισήμως, δεν έγινε καμία αναφορά στο αν οι ΗΠΑ έχουν αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις για το θέμα της προώθησης από το Κογκρέσο της σύμβασης για την πώληση των F-35 στην Ελλάδα, η οποία συνδέεται με το πακέτο των F-16 στην Τουρκία.

Οι κυβερνητικές πηγές ανέφεραν ότι «επιβεβαιώθηκε ότι στο πλαίσιο του εξαιρετικού επιπέδου των ελληνοαμερικανικών σχέσεων θα υπάρξουν κατά το επόμενο χρονικό διάστημα περαιτέρω θετικά βήματα στον τομέα της αμυντικής συνεργασίας» και διευκρίνιζαν ότι «η Ελλάδα, ως συνεπής και αξιόπιστος εταίρος και σύμμαχος, θα λάβει αυτά που έχουν συμφωνηθεί».

Η επίσκεψη Μπλίνκεν δείχνει ότι η πρόοδος στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις πρέπει να θεωρείται δεδομένη και οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών μπορούν να ενισχύσουν αυτή τη στρατηγική συνεργασία και να λειτουργήσουν ως πυλώνας σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή. Όχι μόνο στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις, αλλά και στις συγκρούσεις στην Ουκρανία, την Ανατολική Μεσόγειο και τη Γάζα, καθώς και σε περιφερειακές πρωτοβουλίες όπως ο μελλοντικός διάδρομος IMEC (Ινδία-Μέση Ανατολή-Ευρώπη), το σχέδιο ενεργειακής αποσύνδεσης για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και η επιχείρηση Prosperity Guardian για τη διασφάλιση της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα. Μέσω της συμμετοχής της, η Ελλάδα έχει αναδειχθεί σε αξιόπιστο σύμμαχο σε μεγάλες περιφερειακές κρίσεις.

Ωστόσο, αυτή η σχέση δεν μπορεί να είναι μονόπλευρη ούτε να συνδέεται τριγωνικά με τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Είναι εκτός λογικής να καλείται η Ελλάδα να πληρώνει κάθε φορά το τίμημα για την όποια επιδείνωση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, είτε με προσκόμματα στην πώληση αμυντικού υλικού (όπως συμβαίνει με την κωλυσιεργία στην έγκριση πώλησης των F-35) είτε με ασκήσεις ισορροπιών για θέματα που αφορούν την ασφάλεια και σταθερότητα στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.