Η Ελλάδα δύναμη σταθερότητας στην Αν. Μεσόγειο

Ο Άντονι Μπλίνκεν επισκέφθηκε την Τουρκία και την Ελλάδα το Σάββατο και δύο εικόνες κυριάρχησαν.

Η μία ήταν στο παλάτι Βαχντενίν στην Κωνσταντινούπολη, όπου ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ στάθηκε σε απόσταση τριών μέτρων από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η άλλη ήταν στο μπαλκόνι της κατοικίας του Κυριάκου Μητσοτάκη στα Χανιά, όπου ο Μπλίνκεν στάθηκε δίπλα στον Έλληνα πρωθυπουργό με φόντο τον Κόλπο της Σούδας. Η διαφορά μεταξύ των συναντήσεων ήταν μια πραγματική ένδειξη της γεωπολιτικής απόστασης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο Άντονι Μπλίνκεν έκανε τις δηλώσεις του στον αμερικανικό Τύπο για την επίσκεψή του στην Τουρκία στη Σούδα και όχι στην Κωνσταντινούπολη. Όπως είπε ο ίδιος ο Αμερικανός αξιωματούχος, η Ελλάδα είναι ένας “απαραίτητος” σύμμαχος και η Τουρκία ένας “αναγκαίος” εταίρος διαλόγου. Έτσι, η Αθήνα διεκδικεί τα αυτονόητα προνόμιά της ως αναντικατάστατος σύμμαχος, ενώ η Άγκυρα απειλεί να πάρει κάτι ως αντάλλαγμα για να είναι απαραίτητος εταίρος διαλόγου για τη Δύση, τόσο στο ουκρανικό όσο και στο παλαιστινιακό ζήτημα.

Σύμφωνα με ιδιωτικές συνομιλίες μεταξύ του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Άντονι Μπλίνκεν, φαίνεται ότι σε λίγες εβδομάδες η Ελλάδα θα αποκτήσει και το προνόμιο της παραλαβής των μαχητικών αεροσκαφών F-35, τα οποία βρίσκονται σε αναμονή εδώ και σχεδόν ένα χρόνο, επειδή Αμερικανοί διπλωματικοί αξιωματούχοι πίστευαν ότι ένα φρένο στην πώληση των F-35 θα αποτελούσε ατού απέναντι στους εκβιασμούς του Ερντογάν. Η συμφωνία τέθηκε σε αναμονή για σχεδόν ένα χρόνο. Ανεξάρτητα από το αν η Τουρκία δώσει τελικά το πράσινο φως για την προμήθεια των F-16 Vipers, η υπόθεση των F-35 θα εξισορροπηθεί από ένα θετικό αποτέλεσμα. Μέχρι το τέλος του μήνα θα έχει βρεθεί κάποιος συμβιβασμός, η τουρκική Εθνοσυνέλευση θα έχει ολοκληρώσει την επικύρωση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και ο Λευκός Οίκος θα στείλει το τελικό αίτημα για τα F-16 στη Γερουσία. Θα πρέπει να ξεκαθαρίσει το λεπτό και πολύ ευαίσθητο ζήτημα αν θα παραμείνει ο όρος που προώθησε το ελληνικό λόμπι μέσω του Ρόμπερτ Μενέντεζ, να μην χρησιμοποιηθούν τα τουρκικά F-16 σε επιθετικές ενέργειες εναντίον της Ελλάδας.

Πάντως, πέρα από αυτές τις τριμερείς διαπραγματεύσεις για τα όπλα, η συνολική εικόνα που προκύπτει από τις εξελίξεις των τελευταίων μηνών είναι ότι η Ελλάδα έχει καταφέρει να καταστεί πυλώνας γεωπολιτικής σταθερότητας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και κρίσιμος παράγοντας ασφάλειας για τα δυτικά συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή, ιδιαίτερα μετά το μορατόριουμ με την Τουρκία και την κοινή υπογραφή της Διακήρυξης των Αθηνών Αυτό σημαίνει ότι έχει καταφέρει να το κάνει αυτό.

Πράγματι, εξετάζοντας την πολιτική και οικονομική εσωτερική λειτουργία των χωρών της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, θα ήταν δύσκολο να βρει κανείς άλλη χώρα με πολιτική και οικονομική σταθερότητα και συνέπεια στην εξωτερική της πολιτική. Ακόμη και η υπερδύναμη ΗΠΑ αντιμετωπίζει πολύ σοβαρές εσωτερικές πολιτικές αντιφάσεις που επεκτείνονται σε εθνικά θέματα, όπως η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του Κολοράντο να αποκλείσει τον Ντόναλντ Τραμπ από τις εκλογές του Νοεμβρίου. Υπάρχει επίσης το πολύ σοβαρό θέμα της επείγουσας εισαγωγής του υπουργού Άμυνας Λόιντ Όστιν στην Εντατική, η οποία συγκαλύφθηκε και δεν ενημερώθηκε ούτε ο Λευκός Οίκος επί τρεις ημέρες.

Αν και η γεωπολιτική αναβάθμιση της Ελλάδας δεν μπορεί και δεν πρέπει να οδηγήσει κυβερνήσεις, κόμματα και δημόσια πρόσωπα σε αλαζονική θεώρηση, είναι μια πολύ μεγάλη ευκαιρία να ενισχυθούν οι θεσμοί ασφαλείας της χώρας και να προωθηθούν οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις για τις οποίες η κυβέρνηση έχει πάψει να μιλάει μετά το 2020: η αναδιάρθρωση και ο εκσυγχρονισμός των Ενόπλων Δυνάμεων.

Επιπλέον, η γεωπολιτική άνοδος της χώρας είναι επίσης αποτέλεσμα των διεθνών εξελίξεων και των εσωτερικών πολιτικών και εκλογικών ανισορροπιών σε άλλες χώρες, οι οποίες μπορεί να έχουν αλλάξει μέχρι το 2024. Και δεν γνωρίζουμε και δεν μπορούμε να προβλέψουμε πόσο θα διαρκέσει το μορατόριουμ με την Τουρκία. Γι’ αυτό πρέπει να εντοπίσουμε και να αξιοποιήσουμε αυτή τη μοναδική συγκυρία.