Η Γαλλία επιδιώκει να διαφυλάξει τις εταιρίες που ανήκουν σε στρατηγικούς τομείς για την οικονομία

Στο κτίριο του υπουργείου Οικονομικών της Γαλλίας, στεγάζεται μια ειδική υπηρεσία τα στελέχη της οποίας παρατηρούν τη διαρκή αύξηση του φόρτου εργασίας τους τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για τη Service de l’ Information et de la Securite Economiques (SISSE) με περιοχή δραστηριότητας της άμεσες ξένες επενδύσεις και αποστολή της να «εντοπίσει, να κατηγοριοποιήσει και να χειριστεί» οποιαδήποτε απειλή για τα στρατηγικά περιουσιακά στοιχεία της χώρας.

Η αποστολή των στελεχών της SISSE «εμπνέεται» από τους μηχανισμούς που χρησιμοποιούν και άλλα κράτη , όπως οι Ηνωμένες Πολιτειες , για την προστασία των οικονομικών τους συμφερόντων αλλά λειτουργεί επίσης εναντίον τους, επιδεινώνοντας ένα κλίμα οικονομικού προστατευτισμού που τελικά υποχρεώνει τις χώρες να εμπορεύονται λαμβάνοντας υπόψη τα γεωπολιτικά συμφέροντα.

Η Γαλλία επιδιώκει εδω και καιρό να διαφυλάξει τις εταιρίες που ανήκουν σε στρατηγικούς τομείς για την οικονομία. Η δύσκολη άσκηση της πανδημίας αλλά και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία , που έθεσαν σε δοκιμασία την προμηθεια πρώτων υλών και αγαθών αλλά και τις αλυσίδες εφοδιασμού , απέδειξαν -εκ του αποτελέσματος- την αξία της πολιτικής που ακολουθεί η κυβέρνηση Μακρόν.

Πέρυσι, η Flowserve Corp. , μια εταιρεία με έδρα το Τέξας, η οποία κατασκευάζει ανταλλακτικά για βιομηχανικά μηχανήματα, εξεπλάγη όταν βρήκε τα επενδυτικά της σχέδια μπλοκαρισμένα από το ίδιο το γαλλικό κράτος, αναφέρει το Bloomberg.

French President Emmanuel Macron attends a meeting with the leaders of the French Employers’ association (MEDEF), the CPME and the Union of local businesses, after he signed into law the pension reform raising the retirement age, at the Elysee Palace in Paris, France, April 18, 2023. REUTERS/Stephanie Lecocq/Pool

Εθνική ασφάλεια και κρίσιμοι τομείς Η αμερικανική εταιρία προσπαθούσε να αγοράσει έναν καναδικό όμιλο με θυγατρική στη Γαλλία. Την ίδια στιγμή και η SISSE παρακολούθουσε τις διαπραγματεύσεις στο όνομα της εθνικής ασφάλειας.

Τελικά, η υπηρεσία του γαλλικού υπουργείου Οικονομικών συνέστησε στο κράτος να αναζητήσει εναλλακτικούς, ντόπιους αγοραστές για τα εργοστάσια που κατασκευάζουν εξοπλισμό ο οποίος, σημειωτέον, χρησιμοποιείται σε υποβρύχια και πυρηνικούς αντιδραστήρες.

Αργότερα, ο υπουργός Οικονομικών Μπρούνο Λεμέρ εμπόδισε την εξαγορά με το σκεπτικό ότι η μεταβίβαση της ιδιοκτησίας από μια εταιρεία που ανήκει στη Βόρεια Αμερική σε άλλη ήταν πολύ μεγάλος κίνδυνος για τη γαλλική οικονομική κυριαρχία.

Η παρέμβαση της Sisse στη συμφωνία της Flowserve δείχνει αυτές τις ανησυχίες στην πράξη, καθώς η χώρα αγωνίζεται να επισκευάσει τους γηρασμένους πυρηνικούς σταθμούς της με νέα εξαρτήματα.

Ωστόσο, ο τομέας του οργανισμού είναι ακόμη ευρύτερος, καλύπτοντας τομείς όπως οι μεταφορές, η βιοτεχνολογία, η τεχνητή νοημοσύνη και η άμυνα και οι περισσότερες από αυτες τις απειλές προέρχονται από τις ΗΠΑ και την Κίνα.

Η πανδημία και οι κίνδυνοι Η πανδημία ήταν ένα σημείο καμπής για την οικονομία της Γαλλίας , όπως και για τις περισσότερες χώρες. Ομως, μετα το lockdown της οικονομίας οι συνθήκες ήταν αρκετά δύσκολες καθώς ξένοι επενδυτές με «βαθιές τσέπες» άρχισαν να κοιτάζουν τις ταλαιπωρημένες γαλλικές εταιρείες.

Ο Μακρόν απάντησε με μια προσωρινή αυστηροποίηση των κανόνων για τον έλεγχο των επενδύσεων, η οποία έκτοτε έχει μονιμοποιηθεί. Όταν επανεξελέγη το 2022, ο πρόεδρος υπογράμμισε τη μετατόπιση των προτεραιοτήτων αλλάζοντας τις αρμοδιότητες του υπουργού Οικονομικών για να προσθέσει σ΄αυτές τη «βιομηχανική και ψηφιακή κυριαρχία».

Η αυξημένη επαγρύπνηση του γαλλικού υπουργείου Οικονομικών και ιδιατέρως της υπηρεσίας που παρακολουθεί τις ξένες επενδύσεις φαίνεται ξεκάθαρα απο τον αριθμό των φακέλων που φτάνουν στη Sisse και ο οποίος έχει σχεδόν τριπλασιαστεί τα τελευταια χρόνια (2020-2023) .

Η αύξηση των επιτόκιων έχει αποδυναμώσει τις υπερχρεωμένες εταιρείες, γεγονός που -μάλλον- αποκλείει το ενδεχόμενο να αναζητήσουν παραδοσιακή τραπεζική χρηματοδότηση και τις «υποχρεώνει» να στραφούν σε ξένους επενδυτές.

Πολλοί αξιωματούχοι στο Παρίσι, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Οικονομικών Bruno Le Maire, λένε ότι η ευρύτερη πρόκληση είναι ότι η Ευρώπη γίνεται παράπλευρο θύμα του αγώνα για τεχνολογικό πλεονέκτημα μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας.

«Η παγκόσμια γεωπολιτική έχει γίνει πιο σκληρή», δήλωσε στο Bloomberg News ο επικεφαλής της Sisse, Joffrey Celestin-Urbain. «Αυτές οι μακροοικονομικές εντάσεις προκαλούν μικροοικονομικές προειδοποιήσεις».

Σε αυτό το κλίμα, το γραφείο του Joffrey Celestin-Urbain έχει γίνει το πρώτο γραφείο συμψηφισμού για πολλούς ξένους επενδυτές στη Γαλλία , είτε το γνωρίζουν είτε όχι. Η Sisse μπορεί να επισημάνει τις απόπειρες εξαγοράς που πιστεύει ότι ενέχουν υψηλό κίνδυνο να διαλυθούν εάν προχωρήσουν σε μια πιο επίσημη διαδικασία ελέγχου, στην οποία ο υπουργός Οικονομικών ενεργεί ως διαιτητής.

Σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε εταιρεία δεν ακολουθεί τις οδηγίες της Sisse διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο «απογοήτευσης».

«Βιομηχανική και ψηφιακή κυριαρχία» Η τεξανική Flowserve τελικά εγκατέλειψε ολόκληρο το σχέδιο εξαγοράς της Velan, οι γαλλικές επιχειρήσεις της οποίας αντιπροσώπευαν μόλις το ένα τέταρτο μιας συμφωνίας αξίας σχεδόν 250 εκατομμυρίων δολαρίων.

Σε περίπτωση ανεπιθύμητης εξαγοράς ή επένδυσης, τα άμεσα εργαλεία της Sisse είναι περιορισμένα. Συχνά είναι η περίπτωση αναζήτησης εναλλακτικών Γάλλων αγοραστών, όπως η υποστηριζόμενη από το κράτος Fonds France Nucleaire ή η Bpifrance, ή ο καθορισμός όρων για οποιαδήποτε χρηματοδότηση από το γαλλικό κράτος.

Ωστόσο, «δεν είμαστε το Tinder για τη χρηματοδότηση γαλλικών στρατηγικών εταιρειών», δήλωσε ο Celestin-Urbain στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X.

Εκτός από την αναθεώρηση ευαίσθητων επενδύσεων και εξαγορών, τα 50 στελέχη της Sisse έχουν την ευθύνη να παρακολουθούν τις νομικές ενέργειες στη Γαλλία και στο εξωτερικό και να παρακολουθούν πιθανή ακαδημαϊκή κατασκοπεία, όπου ψεύτικοι διδακτορικοί φοιτητές εντάσσονται σε πανεπιστημιακά προγράμματα για να κερδίσουν πρόσβαση σε ευαίσθητη έρευνα.

«Σήμερα, κανείς δεν μπορεί να συνεχίσει να αγνοεί την παράμετρο της κυριαρχίας όταν αγοράζει εταιρείες σε στρατηγικούς τομείς», υποστηρίζει ο επικεφαλής της Service de l’ Information et de la Securite Economiques , της υπηρεσίας που ενίσχυσε θεσμικά ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.

Πάντως, η αποστολή της δεν είναι πάντα εύκολη και τις περισσότερες φορές αποδεικνυεται μια άσκηση λεπτής ισορροπίας όπως παραδέχεται ο κ. Celestin-Urbain.: «Στοχεύουμε όσο το δυνατόν περισσότερο να διασφαλίσουμε την οικονομική ασφάλεια χωρίς να καταστρέφουμε την αξία ή να περιορίζουμε την ελευθερία της επιχειρηματικής δραστηριότητας».