Αποκαλυπτήρια του νέου ΚΟΚ μέσα στο πρώτο τρίμηνο της χρονιάς

Η ενίσχυση της οδικής ασφάλειας είναι μία από τις προτεραιότητες του σχεδίου δράσης για το 2024 του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, που ετοιμάζεται να κάνει τα αποκαλυπτήρια του νέου ΚΟΚ μέσα στο πρώτο τρίμηνο της χρονιάς. Οι ποινές που θα προβλέπονται θα είναι ανάλογες με τη σοβαρότητα και επικινδυνότητα της παράβασης.

Μέσα στο εξάμηνο, έρχεται και νομοθετική ρύθμιση για να μπει φρένο στα ανασφάλιστα οχήματα, εκείνα που δεν έχουν πληρωμένα τέλη κυκλοφορίας και δεν έχουν περάσει ΚΤΕΟ. Δεν πρόκειται μόνο για ηλεκτρονική διασταύρωση των στοιχείων, αλλά για μία συνολική μεταρρύθμιση για την τεχνική επάρκεια των οχημάτων, η οποία βρίσκεται ήδη σε φάση προετοιμασίας από το αρμόδιο Υπουργείο. Είναι ενδεικτικό ότι σήμερα πάνω από 2,5 εκατ. οχήματα δεν έχουν περάσει από τεχνικό έλεγχο.

Όπως είπε, η υφυπουργός Μεταφορών, Χριστίνα Αλεξοπούλου, κατά την πρόσφατη ενημέρωση δημοσιογράφων, το υπουργείο προσανατολίζεται στη διασύνδεση των τελών, των ασφαλειών και των ΚΤΕΟ μέσω του gov.gr. Σε έναν βαθμό, αυτό γίνεται ήδη από τις ασφαλιστικές, που δεν πληρώνουν ένα όχημα που ενεπλάκη σε ατύχημα εάν δεν έχει περάσει ΚΤΕΟ.

Έξυπνες εφαρμογές και τεχνητή νοημοσύνη μπαίνουν στη φαρέτρα των αρχών για συχνότερους και πιο αποτελεσματικούς ελέγχους, διασταυρώσεις στοιχείων και είσπραξη των προστίμων. Συγχρόνως, προετοιμάζεται η δημιουργία δύο Μητροπολιτικών Φορέων, που θα λειτουργήσουν το 2025 σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, για την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας και των βιώσιμων μετακινήσεων.

Η μάστιγα των δυστυχημάτων

Παρότι ο ρυθμός μείωσης των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα στην Ελλάδα για την περίοδο 2001-2016 ανήλθε σε 58%, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ήταν 53%, βρίσκεται συγχρόνως ανάμεσα στις χώρες με τους περισσότερους θανάτους ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Σύμφωνα με τη Eurostat, η Πελοπόννησος, το Νότιο Αιγαίο και η Στερεά Ελλάδα είναι μεταξύ των περιφερειών με τα πιο θανατηφόρα δυστυχήματα στην Ευρώπη. Στόχος του εθνικού σχεδίου δράσης είναι η μείωση κατά 50% των θανατηφόρων και βαρέων ατυχημάτων ως το 2030.

Πρώτος πυλώνας του νέου θεσμικού πλαισίου για τη οδική ασφάλεια, είναι η αλλαγή του ΚΟΚ που παραμένει ο ίδιος από το 2008. Ο νέος ΚΟΚ θα στηρίζεται το δίπτυχο «χαμηλά πρόστιμα – συχνοί έλεγχοι» και, όπως υπογράμμισε η κ. Αλεξοπούλου, δεν θα έχει τιμωρητικό χαρακτήρα, κάνοντας λόγο για δίκαιες ποινές.

Η εκτελεστική επιτροπή για την οδική ασφάλεια έχει ολοκληρώσει αυτή τη δύσκολη άσκηση και εκτιμάται ότι μέσα στο επόμενο τρίμηνο το σχέδιο το νέου ΚΟΚ θα παρουσιαστεί. Εντωμεταξύ, μέσα στο 2024 θα ξεκινήσει η επαναξιολόγηση κι επικαιροποίηση του εκπαιδευτικού υλικού για την εξέταση υποψηφίων οδηγών, ενώ θα θεσμοθετηθεί και το Στρατηγικό Σχέδιο Οδικής Ασφάλειας.

Ψηφιακός κόμβος

Μέσα στη χρονιά, σχεδιάζεται ακόμη η ανάπτυξη ενός ενιαίου συστήματος ψηφιακής καταγραφής και διαχείρισης των οδικών παραβάσεων. Αυτό βεβαίως δεν μπορεί να γίνει με τις κλήσεις να «κόβονται» όπως σήμερα στο γνωστό ροζ διπλότυπο χαρτί, αλλά θα πρέπει να γράφονται και αυτές ηλεκτρονικά, ώστε να ενημερώνονται αυτόματα οι αρχές, αλλά και ο πολίτης μέσω της προσωπικής του ηλεκτρονικής θυρίδας στο gov.gr.

Παράλληλα, χρειάζεται ένα πλήρως αυτοματοποιημένο Κέντρο Διαχείρισης Παραβάσεων, που θα επικοινωνεί με όλες τις σχετικές βάσεις δεδομένων, καθώς και η αυτοματοποίηση του Συστήματος Ελέγχου Συμπεριφοράς Οδηγών (ΣΕΣΟ), ευρύτερα γνωστού ως point system. Ειδικότερα, το τελευταίο παραμένει σήμερα ένα στατικό σύστημα, από το οποίο ο οδηγός δεν μπορεί να έχει ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο, γεγονός που θα λειτουργούσε αποτρεπτικά για νέες παραβάσεις. Αυτό μπορεί να αλλάξει με μία έξυπνη εφαρμογή στο κινητό.

Με σύμμαχο την τεχνητή νοημοσύνη

Ένα από τα «κλειδιά» για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας είναι η προβλεψιμότητα των τροχαίων ατυχημάτων, που μέχρι πριν την εμφάνιση της τεχνητής νοημοσύνης φάνταζε αδύνατη. Τα τεχνολογικά άλματα όμως δίνουν πια τεράστιες δυνατότητες. Για παράδειγμα, όπως περιέγραψε πρόσφατα ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, στην Επιτροπή Οδικής Ασφάλειας της Βουλής, τον δρόμο δείχνει η Σουηδία με την πρωτοβουλία Drive Sweden, η οποία συλλέγει και συνδυάζει δεδομένα για τα προβλήματα στο οδικό δίκτυο, τις καιρικές συνθήκες, τις οδηγικές συμπεριφορές, από αισθητήρες και κάμερες κυκλοφορίας, καθώς και από τα νέα smart αυτοκίνητα.

Στην Ιταλία, αντίστοιχα, οι αρχές αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να ελέγχουν μέσω των καμερών παραβάσεις, επικίνδυνες συμπεριφορές, χωρίς να απαιτείται ένας άνθρωπος – χειριστής να παρακολουθεί ταυτόχρονα δεκάδες κάμερες. Εντοπίζοντας, λοιπόν, ένα όχημα που κινείται με πολύ υψηλή ή με πολύ χαμηλή ταχύτητα, πηγαίνει ανάποδα, χρησιμοποιεί τη ΛΕΑ, μέσω ενός συστήματος ειδοποιήσεων στέλνεται alert προς τις αρμόδιες αρχές, για άμεσο εντοπισμό και αποτροπή πιθανών ατυχημάτων.

Το μεγάλο εμπόδιο, σήμερα, στη χώρα μας είναι η έλλειψη δεδομένων, καθώς οι αρμόδιες αρχές δεν κρατούν παρά γενικά στοιχεία σχετικά με την επικινδυνότητα οδών, διασταυρώσεων κλπ. Το πιο ευαίσθητο, όμως, ζήτημα ως προς την αξιοποίηση εφαρμογών της τεχνητής νοημοσύνης, αποτελούν τα προσωπικά δεδομένα. Ο έλεγχος της χρήσης κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση, για παράδειγμα, είναι τεχνολογικά εφικτός μέσω των smart phones, θα πρέπει όμως να σταθμιστεί βάσει του σεβασμού στα προσωπικά δεδομένα.

Δεδομένου, δε, ότι οι έξυπνες κινητές συσκευές δίνουν τη δυνατότητα αυτόματης ειδοποίησης των αρχών όταν «αντιληφθούν» απότομες εναλλαγές ταχύτητας ή μία σύγκρουση, μπορούν να αναπτυχθούν και εφαρμογές για άμεση ειδοποίηση των αρχών και του ΕΚΑΒ.