Το διακύβευμα της επιστολικής ψήφου

Στις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου η Ελλάδα θα ευθυγραμμιστεί με δεκάδες χώρες του εξωτερικού, επιτρέποντας τη συμμετοχή των ψηφοφόρων στην εκλογική διαδικασία και δια μέσου της επιστολικής ψήφου. Το νομοσχέδιο της κυβέρνησης πήρε την έγκριση από τη Βουλή, με τις ψήφους της κυβερνητικής, χωρίς να «πορευτεί» το δρόμο της συναίνεσης μέχρι τέλους, μετά την αιφνιδιαστική κίνηση της κυβέρνησης να προσθέσει την τροπολογία, που επέκτεινε την εφαρμογή της επιστολικής ψήφου και για τις εθνικές εκλογές.

Η κίνηση αυτή προκάλεσε αντιδράσεις από τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, που έκαναν λόγο για τακτικισμούς και επικοινωνιακά τεχνάσματα και άλλαξαν στάση απέναντι στο νομοσχέδιο, το οποίο αρχικά είχαν υποστηρίξει. Ήταν ένα ακόμη εγχείρημα που απέδειξε ότι η συναίνεση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων δεν μπορεί να έχει διασταυρωτικό χαρακτήρα, ότι δεν είναι εγγυημένο πως θα γίνει το επόμενο βήμα και ότι, τελικά, χρειάζεται πολύς χρόνος και προσπάθεια για να διατηρηθεί το κλίμα συναίνεσης.

Θα υπάρχει λίαν συντόμως και δεύτερη ευκαιρία για το ίδιο θέμα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης προανήγγειλε, μιλώντας στο υπουργικό συμβούλιο, ότι η ρύθμιση, που θα δίνει το δικαίωμα στους Έλληνες του εξωτερικού, να συμμετέχουν στις εθνικές κάλπες με επιστολική ψήφο, θα επανακατατεθεί μετά τις ευρωεκλογές. Η κυβέρνηση εμφανίζεται αποφασισμένη να επιμείνει στο θέμα, θεωρώντας ότι αυτό επιτάσσει ακόμη και το Σύνταγμα.

Αυτό που εναπόκειται στο πεδίο των κομμάτων της αντιπολίτευσης είναι η απόφαση για το αν θα υποστηρίξει ή όχι την επέκταση της ρύθμισης σε αυτό το σημείο. Αν το πράξει, δεν θα υπάρχει το στοιχείο του αιφνιδιασμού, όπως προβάλλουν σήμερα άλλα κόμματα, και δεν θα υπάρχουν κατηγορίες για πολιτικές σκοπιμότητες, για τις οποίες κατηγορούν την κυβέρνηση, καθώς η θεσμική τετραετία δεν έχει ακόμη τελειώσει.

Ήταν χαρακτηριστική η αναφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη στο υπουργικό συμβούλιο, όταν επεσήμανε ότι τότε «θα φανεί πραγματικά ποιος θέλει να δοθεί τελικά η δυνατότητα στους συμπολίτες μας που κατοικούν στο εξωτερικό να ψηφίζουν με επιστολική ψήφο και ποιος βρίσκει δικαιολογίες και προσχήματα», παραπέμποντας μάλιστα στην κρίση των πολιτών που, όπως είπε, «μάς βλέπουν, μας ακούν και ευτυχώς μπορούν να κρίνουν και να συγκρίνουν».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε την επιστολική ψήφο “ιστορική τομή”. Οι κυβερνητικοί παράγοντες έχουν ταχθεί εδώ και καιρό υπέρ της ρύθμισης, λέγοντας ότι θα αλλάξει όχι μόνο την κατάσταση της επιστολικής ψήφου, αλλά και την κατάσταση των Ελλήνων ψηφοφόρων, καθώς όλοι εντός και εκτός συνόρων θα μπορούν να ψηφίζουν με αυτόν τον τρόπο στις ευρωεκλογές.

Ωστόσο, εκτός από το δικαίωμα ψήφου, προωθείται και η επιστολική ψήφος ως απάντηση στα αυξανόμενα ποσοστά αποχής που καταγράφονται σε κάθε εκλογική αναμέτρηση. Όπως επισημαίνουν κυβερνητικοί παράγοντες, πρόκειται για μια ουσιαστική κίνηση για την ενθάρρυνση της μεγαλύτερης συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία και η ίδια η Επιτροπή αναζητά τρόπους για την “ενίσχυση” της συμμετοχής.

Συγκεκριμένα, μετά τις ευρωεκλογές του 2014, στις οποίες παρατηρήθηκε ιστορικά χαμηλή συμμετοχή, η ΕΕ ενθάρρυνε τα κράτη μέλη να εισαγάγουν, μεταξύ άλλων, την επιστολική ψήφο για να αυξήσουν τη συμμετοχή.

Κυβερνητικά στελέχη σημείωναν ότι με την καθιέρωση της επιστολικής ψήφου, το Κράτος εκσυγχρονίζεται, συμπορεύεται με πιο σύγχρονες θεσμικές διαδικασίες, ανταποκρίνεται στις ευρωπαϊκές συστάσεις, υιοθετεί καλές πρακτικές δημόσιας διοίκησης και αξιοποιεί τη διεθνή εμπειρία, φέρνοντας τη χώρα πιο κοντά στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα.