Γιατί το Βρετανικό Μουσείο “δάνεισε” και δεν επέστρεψε στην Γκάνα τον αρχαιολογικό θησαυρό της

Το Βρετανικό Μουσείο και το Μουσείο Βικτώριας και Αλβέρτου (V&A) ανακοίνωσαν την Πέμπτη ότι 32 χρυσά και ασημένια αντικείμενα από τη Γκάνα, τα οποία λαφυραγωγήθηκαν κατά τη διάρκεια των Πολέμων Αγγλο-Ασάντι τον 19ο αιώνα, θα επιστρέψουν στην αφρικανική χώρα ύστερα από 150 χρόνια, για περιορισμένο όμως χρονικό διάστημα.

Στα αντικείμενα, 17 εκ των οποίων προέρχονται από το Μουσείο Βικτώριας και Αλβέρτου και 15 από το Βρετανικό Μουσείο, περιλαμβάνονται χρυσές αρχαιότητες οι οποίες ελήφθησαν ως λάφυρα κατά την επιδρομή του Βρετανικού Στρατού στο βασιλικό Παλάτι των Ασάντι. Τα δυο μουσεία τα απέκτησαν μέσω δημοπρασιών τον Απρίλιο του 1874.

Τα αντικείμενα θα εκτεθούν στο πλαίσιο του εορτασμού του Αργυρού Ιωβηλαίου του Asantehene Otumfuo Osei Tutu II, του βασιλιά των Ασάντι.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη British Museum (@britishmuseum)

Η έκθεση, πάντως, δεν θα μείνει μόνιμα στην Γκάνα –τα αντικείμενα αποτελούν ένα “δάνειο” για τρία χρόνια, οπότε και θα επιστρέψουν στο Ηνωμένο Βασίλειο και συγκεκριμένα το 2027 όπως ανέφερε μέσω e-mail στο Forbes το Βρετανικό Μουσείο.

Οι βρετανικοί νόμοι δεν επιτρέπουν στα μουσεία την οριστική επιστροφή των συγκεκριμένων αντικειμένων στην Γκάνα: η νομοθεσία του 1963 απαγορεύει στο Βρετανικό Μουσείο να εκχωρήσει αντικείμενα από τις συλλογές του εκτός κι αν είναι αντίγραφο, κατεστραμμένο ή θεωρείται “ακατάλληλο”. Ομοίως, η νομοθεσία του 1983 για την Εθνική Κληρονομιά εμποδίζει το Μουσείο Βικτώριας και Αλβέρτου να επιστρέψει νόμιμα τα συγκεκριμένα αντικείμενα, όπως δήλωσε το Μουσείο στο Forbes, τονίζοντας παράλληλα πως σε κάθε περίπτωση δεν έχει λάβει κάποιο επίσημο αίτημα για επαναπατρισμό των αντικειμένων που δάνεισε.

Από την πλευρά του το Βρετανικό Μουσείο δεν διευκρίνισε αν υπάρχουν σχέδια για μόνιμη επιστροφή των αρχαιοτήτων, αλλά επιδοκίμασε τη συμφωνία για δανεισμό των αντικειμένων λέγοντας ότι “είναι ένας τρόπος να συνεργαστούμε με χώρες και κοινότητες με βάση το γράμμα του νόμου.”

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη British Museum (@britishmuseum)

Το background 

Τόσο το Βρετανικό Μουσείο όσο και άλλα μουσεία στην Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική έχουν βρεθεί στο στόχαστρο επικρίσεων τελευταία, ενώ δέχονται σωρεία αιτημάτων για την επιστροφή έργων τέχνης, αρχαιοτήτων ακόμη και λειψάνων τα οποία λαφυραγωγήθηκαν κατά τη διάρκεια πολέμων ή αποκτήθηκαν με άλλους τρόπους κατά τις περιόδους που τα συγκεκριμένα κράτη είχαν αποικίες σε όλο τον κόσμο.

Μεταξύ αυτών των αντικειμένων περιλαμβάνονται τα διάσημα “Μπρούτζινα του Μπενίν”, μια συλλογή χάλκινων αγαλμάτων τα οποία λεηλατήθηκαν από το πρώην Βασίλειο του Μπενίν, τη σημερινή Νιγηρία. Ακόμη μια “διεκδικούμενη” συλλογή είναι ο “Θησαυρός της Μαγκντάλα”,  που αποσπάστηκε από την Αιθιοπία τον 19ο αιώνα, μαζί με περίπου 6.000 λείψανα, ανάμεσά τους και αιγυπτιακές μούμιες.

Τα Γλυπτά του Παρθενώνα 

Από τα πλέον διαφιλονικουμενα έργα που εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο είναι τα Γλυπτά του Παρθενώνα, ηλικίας 2.500 ετών, τα οποία αφαιρέθηκαν από Βρετανό διπλωμάτη (σ.σ. τον Ελγιν) από την Ακρόπολη το 1806. Τα γλυπτά είναι αντικείμενο μιας συνεχιζόμενης διπλωματικής διαμάχης μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ελλάδας η οποία υποστηρίζει ότι εκλάπησαν.

Σε συνέχεια της ανακοίνωσης του Βρετανικού Μουσείου την Πέμπτη για την επιστροφή -υπό καθεστώς δανεισμού- των αρχαιοτήτων στην Γκάνα, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε εκ νέου έκκληση για επιστροφή των ελληνικών γλυπτών. “Μόνο αν τα δούμε μαζί, in situ, στη σκιά της Ακρόπολης, μπορούμε να εκτιμήσουμε πραγματικά την τεράστια πολιτιστική τους σημασία” δήλωσε ο Κ. Μητσοτάκης.

Πηγή: forbesgreece.gr//Του Zachary Folk