Τα κίνητρα των ΗΠΑ για τα F-35 και τα F-16

Ήταν εδώ και καιρό σαφές στους προσεκτικούς αναλυτές πως η πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-35 από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα συνδέεται κατά περίεργο τρόπο με την αναβάθμιση των νέων (και παλαιότερων) μαχητικών αεροσκαφών F-16 από την Τουρκία.

Μόλις η τουρκική εθνοσυνέλευση ενέκρινε την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και ο Ταγίπ Ερντογάν επικύρωσε την απόφαση με την υπογραφή του, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Τζο Μπάιντεν ζήτησε από το αμερικανικό Κογκρέσο να δοθεί το πράσινο φως ώστε να προχωρήσει ένα κολοσσιαίο πρόγραμμα ύψους 23 δισ. δολαρίων για να πουληθούν 40 καινούρια F-16 Viper πακέτο με τον εκσυγχρονισμό ακόμη 79 τουρκικών μαχητικών F-16 στην ίδια διαμόρφωση.

Πριν από τρεις ημέρες, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν ανακοίνωσε με επιστολή του προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη πως η Ουάσιγκτον αποφάσισε να προβεί στην πώληση έως και 40 μαχητικών αεροσκαφών F-35 και στην προμήθεια άλλων οπλικών συστημάτων στον ελληνικό στρατό από πλεονάζοντα αμερικανικά στρατιωτικά κονδύλια. Μόνο η πώληση 40 μαχητικών αεροσκαφών F-35 θα μπορούσε να κοστίσει 8,6 δολάρια δισεκατομμύρια δολάρια, κόστος στο οποίο συμπεριλαμβάνονται 42 κινητήρες, ανταλλακτικά όργανα, όπλα για τα νέα μαχητικά, συστήματα πλοήγησης και εκπαίδευση πιλότων και μηχανικών.

Ο τρόπος που έγινε το παζάρι δεν ήταν τυχαίος: Η Ουάσιγκτον έστειλε το μήνυμα ότι επιβραβεύει τα μέλη του ΝΑΤΟ που ακολουθούν τα κελεύσματά της και είναι πιστοί σύμμαχοι. Το πρόγραμμα των F-16 ξεκλείδωσε για την Τουρκία όταν ο Ταγίπ Ερντογάν ήρε τις επιφυλάξεις του και συναίνεσε στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Μόνο όταν απελευθέρωσε τα πολυπόθητα F-16 για την Άγκυρα, η Ουάσιγκτον έδωσε τυπικά την έγκριση για έναρξη των διαδικασιών πώλησης των F-35 στην Αθήνα. 

Με απλές λέξεις, η καθυστέρηση στην έναρξη των επίσημων διαπραγματεύσεων για την πώληση των F-35 στην Ελλάδα, την οποία η Πολεμική Αεροπορία επιδιώκει εδώ και χρόνια, φαίνεται ότι οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην Τουρκία. Μέχρι το τέλος στο τουρκικό “παζάρι”, φάνηκε πως η αμερικανική κυβέρνηση είχε πει στην πλευρά του Ταγίπ Ερντογάν ότι ο αντίπαλος της Πολεμικής Αεροπορίας δεν θα πάρει τα F-35 μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για την απόκτηση των F-16.

Με την παράλληλη έναρξη των διαδικασιών για αγορά αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών από Αθήνα και Άγκυρα, αποκαλύπτεται στην πράξη η αμερικανική απόφαση να έχει η Ελλάδα το τεχνολογικό προβάδισμα. Σήμερα η Ελλάδα έχει 14 (από τα συνολικά 83 που θα αναβαθμιστούν) εκσυγχρονισμένα F-16 Viper, ενώ η καλύτερη έκδοση αμερικανικών μαχητικών της Τουρκίας είναι τα F-16 Block50, η αμέσως προηγούμενη έκδοση των F-16. Τα επόμενα χρόνια η Τουρκία θα πάρει F-16 Viper και η Ελλάδα θα ενισχυθεί με F-35, ένα πιο προηγμένο μαχητικό αεροσκάφος, 5^ης γενιάς, το οποίο οι Αμερικανοί διαθέτουν στους πιο πιστούς από τους συμμάχους τους και στην γεωγραφική μας περιοχή έχουν μόνο οι Ισραηλινοί και οι Ιταλοί.   

Από την πλευρά της, η Άγκυρα έδειξε στην τουρκική κοινή γνώμη ότι το “ναι” του Ερντογάν στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ συνεπάγεται συγκεκριμένα ανταλλάγματα για την ενίσχυση της δικής της πολεμικής μηχανής. Και μετά από χρόνια αναζήτησης και διαπραγματεύσεων, η τουρκική πλευρά κατάφερε να υπογράψει αγορές για τον εκσυγχρονισμό των F-16 και κυρίως, την προμήθεια ανταλλακτικών για τον στόλο των μαχητικών, τα οποία οι ΗΠΑ είχαν σταματήσει να παρέχουν μετά την κρίση της αγοράς του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400.

Η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένη από τις εξελίξεις. Η Πολεμική Αεροπορία θα ενισχυθεί με το πιο σύγχρονο διαθέσιμο μαχητικό αεροσκάφος και θα μπει στο κλειστό club των πιο προηγμένων αεροποριών του πλανήτη. Μετά το 7 προς 10 στις δεκαετίες του ’80 και του ’90, με το νέο αμερικανικό δόγμα στο Αιγαίο αποδεικνύεται η απόφαση της Ουάσιγκτον η Ελλάδα να είναι τεχνολογικά ένα βήμα πιο μπροστά από την Τουρκία. Σε συνδυασμό με την κατοχή των 18 (σήμερα, καθώς μέχρι τέλος του έτους αναμένεται να παραδοθούν ακόμη έξι μαχητικά) γαλλικών αεροσκαφών Rafale, η Ελλάδα όταν θα έχει διαθέσιμα και τα 83 αναβαθμισμένα F-16 Viper και θα αρχίσει να παραλαμβάνει τα F-35 θα έχει την ξεκάθαρη αεροπορική υπεροχή στο Αιγαίο.