Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς: Η διαφθορά ζει και βασιλεύει – Τι αποκαλύπτει ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς 2023

Ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς του 2023, που δημοσιεύτηκε από τη Διεθνή Διαφάνεια, δείχνει ότι οι περισσότερες χώρες δεν έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο στον δημόσιο τομέα αναφορικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς.

Ο παγκόσμιος μέσος όρος του Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς παραμένει αμετάβλητος στους 43 βαθμούς για δωδέκατη συνεχόμενη χρονιά, με περισσότερα από τα δύο τρίτα των χωρών να σημειώνουν κάτω από τους 50 βαθμούς.

Αυτό καταδεικνύει σοβαρά ζητήματα διαφθοράς.

Σύμφωνα με τον Δείκτη για το Κράτους Δικαίου, ο κόσμος βιώνει μια παρακμή στη λειτουργία των δικαιοδοτικών συστημάτων.

Οι χώρες που παρουσιάζουν τη χαμηλότερη βαθμολογία σε αυτόν τον Δείκτη σημειώνουν επίσης πολύ χαμηλή βαθμολογία στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς, καταδεικνύοντας μια σαφή σύνδεση μεταξύ της πρόσβασης στη δικαιοσύνη και της διαφθοράς.

Τόσο τα αυταρχικά καθεστώτα όσο και οι δημοκρατικοί ηγέτες που υπονομεύουν τη δικαιοσύνη, συμβάλλουν στην αύξηση της ατιμωρησίας σε υποθέσεις διαφθοράς και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και την ενθαρρύνουν, εξαλείφοντας τις συνέπειες για τους παραβάτες.

Ο αντίκτυπος των ενεργειών τους είναι εμφανής σε χώρες παντού, από τη Βενεζουέλα (13 βαθμοί) έως το Τατζικιστάν (20 βαθμοί).

Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας, François Valérian, δήλωσε:

“Η διαφθορά θα συνεχίσει να ευδοκιμεί έως ότου τα δικαιοδοτικά συστήματα μπορέσουν να τιμωρήσουν τις αδικοπραγίες και να θέσουν τις κυβερνήσεις υπό έλεγχο. Όταν η δικαιοσύνη εξαγοράζεται ή δέχεται πολιτική παρέμβαση, οι άνθρωποι είναι αυτοί που υποφέρουν. Οι ηγέτες πρέπει να επενδύσουν πλήρως και να εγγυηθούν την ανεξαρτησία των θεσμών που διαφυλάσσουν τον νόμο και αντιμετωπίζουν τη διαφθορά. Είναι καιρός να τερματιστεί η ατιμωρησία που σχετίζεται με τη διαφθορά. “

Η Δανία (90 βαθμοί) καταλαμβάνει την πρώτη θέση στον δείκτη για έκτη συνεχόμενη χρονιά, με τη Φινλανδία και τη Νέα Ζηλανδία να ακολουθούν με βαθμολογία 87 και 85, αντίστοιχα.

Λόγω της εύρυθμης λειτουργίας των δικαιοδοτικών συστημάτων τους, αυτές οι χώρες βρίσκονται επίσης μεταξύ των κορυφαίων της βαθμολογίας του Δείκτη για το Κράτος Δικαίου.

Η Σομαλία (11 βαθμοί), η Βενεζουέλα (13 βαθμοί), η Συρία (13 βαθμοί), το Νότιο Σουδάν (13 βαθμοί) και η Υεμένη (16 βαθμοί) καταλαμβάνουν τις τελευταίες θέσεις του Δείκτη.

Όλες επηρεάζονται από μακροχρόνιες κρίσεις, κυρίως ένοπλες συγκρούσεις.

Είκοσι τρεις χώρες -μεταξύ των οποίων κάποιες δημοκρατίες με υψηλή κατάταξη, όπως η Ισλανδία (72 βαθμοί), η Ολλανδία (79 βαθμοί), η Σουηδία (82 βαθμοί) και το Ηνωμένο Βασίλειο (71 βαθμοί), καθώς και ορισμένα αυταρχικά καθεστώτα όπως το Ιράν (24 βαθμοί), η Ρωσία (26 βαθμοί), το Τατζικιστάν (20 βαθμοί) και η Βενεζουέλα (13 βαθμοί) βρίσκονται όλες σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα φέτος.

Από το 2018, δώδεκα χώρες κατέγραψαν σημαντική πτώση στη βαθμολογία τους στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς. Η λίστα περιλαμβάνει χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, όπως το Ελ Σαλβαδόρ (31 βαθμοί), η Ονδούρα (23 βαθμοί), η Λιβερία (25 βαθμοί), η Μιανμάρ (20 βαθμοί), η Νικαράγουα (17 βαθμοί), η Σρι Λάνκα (34 βαθμοί) και η Βενεζουέλα (13 βαθμοί), καθώς και οικονομίες άνω/μεσαίου και υψηλού εισοδήματος, όπως η Αργεντινή (37 βαθμοί), η Αυστρία (71 βαθμοί), η Πολωνία (54 βαθμοί), η Τουρκία (34 βαθμοί) και το Ηνωμένο Βασίλειο (71 βαθμοί).

Οχτώ χώρες βελτίωσαν τη θέση τους στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς κατά την ίδια περίοδο: η Ιρλανδία (77 βαθμοί), η Νότια Κορέα (63 βαθμοί), η Αρμενία (47 βαθμοί), το Βιετνάμ (41 βαθμοί), οι Μαλδίβες (39 βαθμοί), η Μολδαβία (42 βαθμοί), η Αγκόλα (33 βαθμοί) και το Ουζμπεκιστάν (33 βαθμοί).

ΔΙΑΦΘΟΡΑ ΚΑΙ ΑΔΙΚΙΑ

Ανεξάρτητα, διαφανή και επαρκώς χρηματοδοτούμενα δικαιοδοτικά  και εποπτικά θεσμικά όργανα αποτελούν τον πυρήνα για τον περιορισμό της διαφθοράς.

Αντίστοιχα, η πρόληψη της κατάχρησης της πολιτικής εξουσίας, της δωροδοκίας και άλλων μορφών διαφθοράς που επηρεάζουν τα δικαιοδοτικά συστήματα είναι καίρια για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητάς τους.

• Ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας (36 βαθμοί) δημιούργησε τεράστιες προκλήσεις για τη διακυβέρνηση και τις υποδομές της, αυξάνοντας τους κινδύνους διαφθοράς.

Ωστόσο, η Ουκρανία συνέχισε την άνοδο στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς (για έντεκα συναπτά έτη επικεντρώνοντας τις προσπάθειές της στις μεταρρυθμίσεις του δικαιοδοτικού της συστήματος, περιλαμβανομένης της αναδιάρθρωσης των οργάνων αυτορρύθμισης της δικαιοσύνης, της ενίσχυσης της δικαστικής ανεξαρτησίας και της ενδυνάμωσης της της Εισαγγελίας Καταπολέμησης της Διαφθοράς.

Παρά τις βελτιώσεις αυτές, η ύπαρξη σημαντικού αριθμού υποθέσεων διαφθοράς υψηλής στάθμης παραμένει μια σημαντική ανησυχία.

• Η πτώση της Γουατεμάλας (23 βαθμοί) είναι αποτέλεσμα της συνεχόμενης υιοθέτησης διεφθαρμένων πρακτικών τριών διαδοχικών κυβερνήσεων.

Το Γραφείο της Εισαγγελίας και το δικαστικό σώμα χρησιμοποιήθηκαν για να παραχωρήσουν ατιμωρησία στην ελίτ για τις διεφθαρμένες πρακτικές της και για να στοχοποιήσουν όσους αντιτίθενται στη διαφθορά.