Πράσινη μετάβαση και αγροτικές κινητοποιήσεις

Ο Ιανουάριος είναι ο μήνας των αγροτικών κινητοποιήσεων. Μόνο που οι κινητοποιήσεις φέτος είναι διαφορετικές. Τείνουν να λάβουν πανευρωπαϊκό χαρακτήρα κι έχουν έναν κοινό παρονομαστή σε όλες τις χώρες: το αυξημένο κόστος παραγωγής για τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους, ως αποτέλεσμα αφενός των πληθωριστικών πιέσεων, της ακρίβειας, αφετέρου ως συνέπεια των νέων «προδιαγραφών» παραγωγής, που βάζει «στο τραπέζι» η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική.

Η αναταραχή που καταγράφεται σε μια σειρά ευρωπαϊκών χωρών φέρνει τις αγροτικές κινητοποιήσεις στο επίκεντρο της Συνόδου Κορυφής των 27 σήμερα στις Βρυξέλλες. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έστειλε μήνυμα ότι η Επιτροπή είναι ανοιχτή στην παρέκκλιση των αγροτών από συγκεκριμένες προβλέψεις της ΚΑΠ για το 2024, χαρακτηρίζοντας τους αγρότες «ραχοκοκαλιά της επισιτιστικής ασφάλειας της ΕΕ», λίγο πριν συναντήσει τον Εμάνουελ Μακρόν, ο οποίος βρίσκεται σε «αγροτικό κλοιό» ακόμη και μέσα στη γαλλική πρωτεύουσα.

Εντός συνόρων, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας με αγρότες σε μπλόκο, κατά την επίσκεψή του στη Βόνιτσα, έδωσε το στίγμα της ελληνικής θέσης, που θα διατυπωθεί στο σημερινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, λέγοντας ότι «δεν γίνεται εμείς να επιβάλουμε στους αγρότες και στους κτηνοτρόφους μας να έχουν ένα κόστος για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και ταυτόχρονα να εισάγουμε στην ΕΕ προϊόντα από χώρες που δεν έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις και δεν βάζουν τα ίδια υψηλά στάνταρ στα προϊόντα τους».

Ωστόσο, το πρόβλημα είναι το κόστος παραγωγής και όχι η ΚΑΠ, ζήτημα το οποίο επηρεάζει όλους τους γεωργούς και τους κτηνοτρόφους, και ένα νέο πρόσθετο γεγονός είναι ότι για να λάβουν σημαντικό μέρος της ενίσχυσης, οι παραγωγοί καλούνται να χρησιμοποιούν πιο φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα μη χημικά λιπάσματα.

Σύμφωνα με τις διατάξεις της νέας ΚΑΠ, κάθε αγρότης θα επιλέγει ένα από τα δέκα οικολογικά προγράμματα που αναπτύχθηκαν στην Ελλάδα με τη συμμετοχή όλων, μετά από σχεδόν τρία χρόνια διαπραγματεύσεων, και θα λαμβάνει επιδότηση για το πρόσθετο κόστος που θα επωμίζεται ο παραγωγός για την εφαρμογή της νέας τεχνολογίας.

Επισημαίνεται ότι, κατά την περίοδο 2014-2020, οι παραγωγοί λάμβαναν αυτόματα μαζί με την επιδότηση και ένα μπόνους εφαρμόζοντας απλές προϋποθέσεις, αλλά τώρα η επιδότηση των 430 εκατ. ευρώ για τα οικολογικά προγράμματα δεν καταβάλλεται ταυτόχρονα, αλλά μετά από έλεγχο εφαρμογής των διατάξεων του κάθε προγράμματος, Πρόκειται για ποσά που θα καταβληθούν τον Μάρτιο. Είναι σαφές ότι το κόστος εφαρμογής των προγραμμάτων αυτών δεν καλύπτεται πλήρως, παρόλο που η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που έχει εξασφαλίσει σχεδόν 2 δισ. ευρώ από την ΚΑΠ, το ίδιο ποσό με το προηγούμενο έτος.