Για το απαγορευτικό σε Φιντάν στο Άτυπο Συμβούλιο της Ε.Ε.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έστειλε το μήνυμα στην Άγκυρα ότι οι ευρωτουρκικές σχέσεις περνάνε μέσα από το Κυπριακό και καθώς η Τουρκία επιμένει στην σκληρή και άκαμπτη στάση ο Τούρκος υπουργός εξωτερικών, Χ.Φιντάν, δεν προσκλήθηκε τελικά στην Άτυπη Σύνοδο ΥΠΕΞ (Gymnih) που έγινε το Σάββατο στις Βρυξέλλες.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τύπου, ορισμένοι προσπάθησαν να πιέσουν τη Λευκωσία να αποδεχθεί την πρόσκληση αυτή, υποστηρίζοντας ότι η Τουρκία θα πρέπει να ανταμειφθεί για την επιτέλους αποδοχή της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Βέβαια, καθώς πρόκειται για έναν άλλο οργανισμό στον οποίο η Κύπρος δεν είναι μέλος, η Λευκωσία υποστήριξε πως η πρόσκληση είναι απίθανη αν η Τουρκία δεν λάβει συγκεκριμένα μέτρα σύμφωνα με την απόφαση της ΕΕ. Πράγματι, η Λευκωσία παρουσίασε έγκαιρα μια σειρά από δέκα αντιπροτάσεις, όχι ως πακέτο αλλά βήμα προς βήμα, τις οποίες η Τουρκία αγνόησε, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένας μονόδρομος που “έκοψε” την πρόσκληση του Φιντάν στο Gymnih, με κύριο θέμα της ατζέντας τις σχέσεις με την Τουρκία.

Η παρουσία του κ. Φιντάν χωρίς καμιά προϋπόθεση στο Άτυπο Συμβούλιο θα έδινε εντελώς διαφορετικό και λανθασμένο μήνυμα στην ΄Αγκυρα οτι οι σχέσεις της με την Ε.Ε. μπορούν να αναπτύσσονται παράλληλα με το αδιέξοδο το οποίο συντηρεί στο κυπριακό αλλά και με την προσπάθεια της επιβολής τετελεσμένων επι του πεδίου. Και πρακτικά θα ακύρωνε και ένα ολόκληρο πλαίσιο θέσεων και προϋποθέσεων που έχουν τεθεί από τα Ευρωπαϊκά Συμβούλια σε ότι αφορά τις υποχρεώσεις που έχει η Τουρκία έναντι όλων των κρατών μελών αλλά και συγκεκριμένα της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και οι προσπάθειες μείωσης των εντάσεων στο Αιγαίο πέλαγος έχουν δημιουργήσει στις Βρυξέλλες και σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες τον πειρασμό να υπερβούν τις ευρωτουρκικές σχέσεις και να δώσουν ώθηση σε αυτές υποβαθμίζοντας τις δεσμεύσεις και τις υποχρεώσεις της Κύπρου. Ωστόσο, αυτό αποτελεί κόκκινη γραμμή για την Κυπριακή Δημοκρατία. Ο κ. Γιώργος Γεραπετρίτης τάχθηκε υπέρ της συνέχισης των ευρωτουρκικών σχέσεων, αλλά τόνισε ότι στο Κυπριακό θα πρέπει να υπάρξουν απτές αποδείξεις της βούλησης για συνέχιση του διαλόγου για το Κυπριακό σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών Κ. Κόμπος δήλωσε ότι η Κύπρος είναι πρόθυμη να ενθαρρύνει την πρόοδο στις σχέσεις Ε.Ε. – Τουρκίας όμως εντός του καθιερωμένου πλαισίου που βασίζεται σε «αναλογική, σταδιακή και αναστρέψιμη πρόοδο».

Οι πληροφορίες αναφέρουν πάντως ότι και άλλοι υπουργοί εξωτερικών που έλαβαν τον λόγο επεσήμαναν τη διασύνδεση του Κυπριακού με την πρόοδο στις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίαςενώ η επόμενη έκθεση του Ύπατου Εκπροσώπου της Ε.Ε. Ζ. Μπορέλ προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα κρίνει την Τουρκία επί συγκεκριμένων ζητημάτων.

Στο Κυπριακό, η Τουρκία και τα ψευδοκράτη αντέδρασαν στην έγκριση της ανανέωσης της εντολής της UNFICYP επαναβεβαιώνοντας τη θέση τους για λύση δύο κρατών, με την αποδοχή της κυριαρχικής ισότητας και του ίσου διεθνούς καθεστώτος των δύο “λαών” ως προϋπόθεση για την επανέναρξη των συνομιλιών.

Τη θέση αυτή μετέφερε στη συνέχεια ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ στην προσωπική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ, η οποία πραγματοποίησε τις πρώτες επαφές στο νησί την περασμένη εβδομάδα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τουρκική πλευρά (όπως αποκάλυψε η εφημερίδα “Φιλελεύθερος”) υποστηρίζει ότι αφετηρία ήταν οι άτυπες πενταμερείς συνομιλίες που διεξήχθησαν στη Γενεύη από τις 27-29 Απριλίου 2021, ακολουθώντας τη θέση της για συνέχιση των συνομιλιών από τη στιγμή που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά το 2017. Στη Γενεύη, η Ερσίν Τατάρ παρουσίασε ένα έγγραφο έξι σημείων, στο οποίο υποστήριξε ότι οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει να επικεντρωθούν στη “μελλοντική σχέση μεταξύ των δύο ανεξάρτητων κρατών”, το περιουσιακό, την ασφάλεια, την αναπροσαρμογή των συνόρων και τις σχέσεις με την ΕΕ”. Παράλληλα, ζήτησε την “αμοιβαία αναγνώριση των δύο κρατών με την υποστήριξη των τριών εγγυητριών χωρών”.

Στόχευση της προσωπικής απεσταλμένης τους ΟΗΕ για το Κυπριακό, η οποία θα έχει αύριο συνάντηση στην Αθήνα με τον Γ. Γεραπετρίτη) είναι η εξεύρεση «κοινού εδάφους» μια διατύπωση που είναι προβληματική καθώς παραπέμπει στην αναζήτηση μιας συμβιβαστικής λύσης μεταξύ των θέσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας για λύση εντός του συμφωνημένου πλαισίου του ΟΗΕ και της τουρκικής θέσης για λύση των δυο κρατών. Και αυτό το πλαίσιο φυσικά περιορίζει σημαντικά τη δυνατότητα ευελιξίας της κ. Κουεγιάρ καθώς θα οδηγούσε την αποστολή της εκτός πλαισίου των αποφάσεων του ΣΑ του ΟΗΕ που θέτει και τα όρια εντολής της.