Φινλανδία: Διαφωνούν για τα πυρηνικά του ΝΑΤΟ οι δύο υποψήφιοι πρόεδροι

Oι δύο υποψήφιοι για τη φινλανδική προεδρία διαφωνούν για το αν η χώρα θα μπορούσε να φιλοξενήσει πυρηνικά όπλα του ΝΑΤΟ. Ο Πέκα Χααβίστο, υποψήφιος για την προεδρία, δήλωσε στους Times ότι η χώρα προχωρά σε αλλαγές, καθώς πλέον είναι μέλος μίας συμμαχίας που έχει τη δυνατότητα «να χτυπήσει τη Μόσχα», αν δεχθεί ρωσική επίθεση. Την Κυριακή, οι Φινλανδοί καλούνται να εκλέξουν πρόεδρο στον δεύτερο γύρο των εκλογών, σε μια από τις πιο κρίσιμες εκλογές για τη χώρα. Ο επόμενος πρόεδρος της Φινλανδίας θα έρθει αντιμέτωπος με μια σειρά από ακανθώδη ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας, όπως το πώς θα αντιμετωπίσει την προοπτική μιας κυβέρνησης Τραμπ στον Λευκό Οίκο, αν θα φιλοξενήσει μια μόνιμη βάση του ΝΑΤΟ και ποια θέση θα λάβει στον πυρηνικό σχεδιασμό της συμμαχίας. 

Υπό τον πρόεδρο Σάουλι Νιινίστο, ο οποίος βρίσκεται στη θέση του τα τελευταία 12 χρόνια, η Φινλανδία έχει περάσει από μια θέση ισορροπίας μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης στην ένταξή της στο ΝΑΤΟ. Η χώρα, της οποίας οι ένοπλες δυνάμεις είναι παραδοσιακά προετοιμασμένες για να αποκρούσουν μια ρωσική εισβολή στο φινλανδικό έδαφος, εξακολουθεί να επεξεργάζεται τι θα σημαίνει ο ρόλος της στη συμμαχία.

Η πιο σημαντική αλλαγή είναι ότι αν η Ρωσία επιτεθεί σήμερα στη Φινλανδία, θα σήμαινε ότι θα έμπλεκε με ένα στρατιωτικό μπλοκ που έχει αρκετή δύναμη για να αντεπιτεθεί στη Μόσχα, δήλωσε στους Times ο Πέκα Χααβίστο, υποψήφιος πρόεδρος που, ως υπουργός Εξωτερικών, οδήγησε τη χώρα στο ΝΑΤΟ, το 2023. «Αν μιλάμε για το φινλανδικό αμυντικό σύστημα, το προηγούμενο αμυντικό μας σύστημα χτίστηκε πάνω στην ιδέα ότι αν κάποιος μας επιτεθεί μπορούμε να αποκρούσουμε την ισχύ του επιτιθέμενου βήμα προς βήμα, ώστε ο επιτιθέμενος να υποφέρει και να μην μπορεί να περάσει τα σύνορα», δήλωσε ο Χααβίστο. Οπως είπε ο ίδιος, το ΝΑΤΟ έχει τις δυνατότητες να αντεπιτεθεί στη Ρωσία, σε περίπτωση πλήγματος στο Ελσίνκι και να χτυπήσει τη Μόσχα. «Και αυτό φυσικά αλλάζει τον τρόπο σκέψης μας. Ισως δεν το έχουν καταλάβει ακόμη όλοι. Αλλά αυτό σίγουρα αλλάζει με την ένταξή μας στο ΝΑΤΟ», επισήμανε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της χώρας.

Η Φινλανδία έχει να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στο «τείχος αποτροπής» του ΝΑΤΟ από την Αρκτική έως τη νότια Βαλτική, με τη δυνατότητα να ασκήσει πίεση στα σύνορα 1.340 χιλιομέτρων με τη Ρωσία και να λειτουργήσει ως κόμβος για την ενίσχυση και τον ανεφοδιασμό των κρατών της Βαλτικής από αέρος και θαλάσσης. Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα υπέγραψε επίσης συμφωνία που παραχωρεί στις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ το δικαίωμα να χρησιμοποιούν 15 από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές βάσεις της. Επιπλέον, η Φινλανδία είναι πλέον πρόθυμη να στείλει τα μαχητικά της αεροσκάφη για να συμμετάσχουν στις περιπολίες του ΝΑΤΟ στον εναέριο χώρο της Ρουμανίας. Σύμφωνα με τον Χααβίστο, η χώρα θα μπορούσε επίσης να συμμετέχει στις πολυεθνικές ομάδες μάχης της συμμαχίας στις χώρες της Βαλτικής σε εκ περιτροπής βάση, αν και δήλωσε ότι θα πρέπει να κρατήσει το μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεών της στο εσωτερικό της χώρας για να διασφαλίσει τα σύνορα με τη Ρωσία.

Ο Χααβίστο είναι αντίπαλος του κεντροδεξιού πρώην πρωθυπουργού Αλεξάντερ Στουμπ, στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, με τον Στουμπ να είναι το φαβορί. Οι δυο πολιτικοί συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό στα μεγαλύτερα γεωπολιτικά ζητήματα, αλλά διαφωνούν στο κατά πόσον το ΝΑΤΟ θα πρέπει να μπορεί να χρησιμοποιεί το φινλανδικό έδαφος για τη μεταφορά ή την αποθήκευση πυρηνικών όπλων. Και οι δύο επιλογές αποκλείονται από τη φινλανδική νομοθεσία, ενώ συντριπτικά αντίθετοι δηλώνουν και οι πολίτες. Μια δημοσκόπηση έδειξε ότι το 77% των Φινλανδών αντιτίθεται στη στάθμευση πυρηνικών πυραύλων στη χώρα τους. Ωστόσο, όπως σημειώνουν οι Times, ο Στουμπ υποστηρίζει ότι ο νόμος πρέπει να αλλάξει και η Φινλανδία δεν πρέπει να αποκλείσει οποιεσδήποτε επιλογές ως σύμμαχος του ΝΑΤΟ, αν και δεν πιστεύει ότι οι πυρηνικές κεφαλές θα φθάσουν στη χώρα κάποια στιγμή στο άμεσο μέλλον. «Μερικές φορές ένα πυρηνικό όπλο αποτελεί εγγύηση για την ειρήνη», δήλωσε.

Ο 65χρονος Χααβίστο έχει διαφορετική άποψη, υποστηρίζοντας ότι η Φινλανδία θα πρέπει να συμμετέχει «ενεργά» στον πυρηνικό σχεδιασμό και τις ασκήσεις του ΝΑΤΟ, αλλά να μην φιλοξενεί πυρηνικά όπλα, κάτι με το οποίο συμφωνεί και ο Νιινίστο. Αν εκλεγεί, ο βετεράνος πολιτικός του κόμματος των Πρασίνων, θα είναι ο πρώτος ανοιχτά ομοφυλόφιλος πρόεδρος της Φινλανδίας. Αυτή η προοπτική φαίνεται να προβληματίζει έναν στους τρεις ψηφοφόρους, που δήλωσε σε έρευνα ότι ο μακροχρόνιος σύντροφος του Χααβίστο, ένας πολίτης του Εκουαδόρ που ονομάζεται Αντόνιο Φλόρες, ήταν λόγος για να μην τον ψηφίσει. Υπάρχει όμως και η αντίθετη άποψη, την οποία επισήμανε φινλανδός αξιωματούχος, λέγοντας ότι η αμεροληψία του Χααβίστο και η γοητεία που ασκεί στους ψηφοφόρους, δεν περιορίζεται  μόνο στους αριστερούς και στους οικολόγους. Πάντως, ο 55χρονος Στουμπ είναι το φαβορί, αν και η διαφορά με τον αντίπαλό του έχει μειωθεί στο 6%-8% την τελευταία εβδομάδα.