Στρεπτόκοκκος: Τα συμπτώματα που πρέπει να θορυβήσουν γονείς και ασθενείς

Αύξηση των απλών αλλά και των διεισδυτικών λοιμώξεων στρεπτόκοκκου παρατηρείται αυτήν την εποχή στη χώρα μας σύμφωνα με τους ειδικούς.

Κι ενώ παραδοσιακά το βακτήριο κυκλοφορεί στην κοινότητα αυτήν την περίοδο, η αγωνία έχει αυξηθεί μετά την ανακοίνωση δύο θανατηφόρων περιστατικών στρεπτόκοκκου.

Ειδικότερα τους δύο πρώτους μήνες του 2024 έχουν γίνει γνωστοί δύο θάνατοι, ενός παιδιού και ενός ενήλικα και οι δύο θετικοί σε στρεπτόκοκκο. Στον δεύτερο, μάλιστα, ταυτοποιήθηκε ένα εξαιρετικά σπάνιο στέλεχος, το οποίο ανευρίσκεται δύσκολα ακόμη και στις εργαστηριακές εξετάσεις.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ στην Ελλάδα από την αρχή του έτους 2023 και μέχρι τις 11/1/2024 έχουν δηλωθεί 89 περιστατικά iGAS (διεισδυτικού στρεπτόκοκκου), 40 σε ενήλικες και 49 σε παιδιά ηλικίας στην πλειονότητά τους κάτω των δέκα ετών. Μεταξύ των περιστατικών περιλαμβάνονται 22 θάνατοι, 10 σε παιδιά ηλικίας δώδεκα μηνών έως οκτώ ετών και 12 σε ενήλικες στην πλειονότητά τους με υποκείμενα νοσήματα.

Την ίδια ώρα, πολλοί γονείς εκφράζουν ανησυχία καθώς τα παιδιά τους εξακολουθούν να βγαίνουν θετικά για μήνες μετά τη νόσηση και λήψη αντιβιοτικών. Είναι δηλαδή φορείς στρεπτόκοκκου.

Μιλώντας στην «Κ» η κ. Αθανασία Λουρίδα, παιδίατρος – λοιμωξιολόγος, τέως διευθύντρια ΕΣΥ στην Α’ Παιδιατρική Κλινική του «Αγία Σοφία», εξηγεί τις διαφορές μεταξύ των φορέων και των συμπτωματικών ασθενών, ενώ αναλύει πότε μία λοίμωξη μπορεί να χαρακτηριστεί επικίνδυνη για την υγεία.

-Τι συμβαίνει όταν κάποιος είναι φορέας στρεπτόκοκκου της ομάδας Α; Ο ρινοφάρυγγάς μας δεν είναι μία στειρωμένη περιοχή αλλά «φιλοξενεί» ιούς και μικρόβια. Επομένως ένα από αυτά τα παθογόνα που μπορεί να υπάρχει στον ρινοφάρυγγα είναι ο πυογόνος στρεπτόκοκκος.

Φορείς στρεπτόκοκκου για αρκετούς μήνες ή και για χρόνια –χρόνιος φορέας– μπορεί να είναι τα παιδιά και οι ενήλικες. Ειδικά τους χειμερινούς μήνες που οι λοιμώξεις από στρεπτόκοκκο βρίσκονται σε έξαρση, ένα στα τέσσερα παιδιά μπορεί να φέρει τον βιογόνο στρεπτόκοκκο στον ρινοφάρυγγα.

Στους ενήλικες είναι λίγο πιο σπάνιο, καθώς το ποσοστό των ενήλικων χρόνιων φορέων κυμαίνεται σε 1-10%.

Οι φορείς του στρεπτόκοκκου δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα και ούτε κινδυνεύουν από το βακτήριο, ενώ είναι εξαιρετικά σπάνια και η μετάδοσή του. Εκείνοι που εμφανίζουν σύμπτωματα, νοσούν και μεταδίδουν το βακτήριο είναι οι συμπτωματικοί ασθενείς.

-Υπάρχει περίπτωση ένα παιδί να είναι φορέας στρεπτόκοκκου αλλά να εμφανίζει και συμπτώματα; Η μετάδοση είναι μεγάλη και αυξημένη όταν υπάρχει οξεία λοίμωξη με συμπτωματολογία.

Οταν ένα παιδί είναι φορέας στρεπτόκοκκου, τότε το τεστ βγαίνει συνεχώς θετικό, ωστόσο όπως ανέφερα είναι εξαιρετικά σπάνια να εμφανίζει συμπτώματα καθώς ο οργανισμός του έχει παραγάγει τα αντισώματα που χρειάζεται.

Αν ωστόσο ένας φορέας έχει συμπτώματα όπως βήχα, μπούκωμα, πυρετό, τότε αυτό οφείλεται σε ιογενείς λοιμώξεις και όχι σε βακτηριακή.

-Ενας φορέας στρεπτόκοκκου μπορεί να λαμβάνει αντιβίωση; Στην περίπτωση που ένας φορέας προσβληθεί από έναν ιό τότε συνήθως δεν χρειάζεται να του χορηγηθεί αντιβίωση, ωστόσο ο παιδίατρος είναι εκείνος που έχει την πλήρη εικόνα του ασθενούς. Σε κάθε περίπτωση ένα παιδί που είναι φορέας παρακολουθείται στενά από τον παιδίατρο και αν το βακτήριο παραμείνει στον φάρυγγα για αρκετό χρονικό διάστημα, τότε θα χρειαστεί να κάνει εξετάσεις σε ειδικά ερευνητικά εργαστήρια ώστε να γίνει γνωστός ο τύπος στρεπτόκοκκου.

-Οι συμπτωματικοί ασθενείς πότε παίρνουν αγωγή; Σε περίπτωση που οι συμπτωματικοί ασθενείς εμφανίσουν στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα, τότε συνιστάται να κάνουν τεστ στρεπτόκοκκου, ειδικά αν δεν εμφανίζουν όλα τα συνήθη συμπτώματα. Αν το τεστ βγει θετικό, τότε μπορούν να ξεκινήσουν αγωγή με τις οδηγίες του παιδιάτρου.

Πότε ο στρεπτόκοκκος είναι επικίνδυνος; Το πιο συχνό αίτιο που προκαλεί την αμυγδαλίτιδα στα παιδιά κυρίως δημοτικού είναι ο στρεπτόκοκκος και κάθε χρόνο έχουμε χιλιάδες περιπτώσεις.

Αυτό που έχει αυξηθεί μετά την πανδημία και το διαπιστώσαμε ειδικά από τον Σεπτέμβριο του 2022 μέχρι τον Απρίλιο του 2023 είναι οι διεισδυτικές λοιμώξεις από τον στρεπτόκοκκο.

Διεισδυτικές λοιμώξεις, όπως είναι η μικροβιαιμία, η πνευμονία μαζί με μικροβιαιμία, κ.λπ., είναι λοιμώξεις ιδιαίτερα απειλητικές για τη ζωή, καθώς το μικρόβιο κάνει σοβαρή λοίμωξη. Δηλαδή κυκλοφορεί στο αίμα και προκαλεί πνευμονία, σηψαιμία, λοιμώξεις οστών και αρθρώσεων και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στον θάνατο.

Στο παρελθόν ήταν ελάχιστα τα περιστατικά των διεισδυτικών λοιμώξεων, αλλά πλέον είναι αρκετά και στη χώρα μας και σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη.

-Πού οφείλεται η αύξηση των διεισδυτικών λοιμώξεων; Η αύξηση οφείλεται σε πολυπαραγοντικά αίτια, αλλά τα περιοριστικά μέτρα σαφώς συνετέλεσαν στην αύξηση των ευάλωτων ατόμων. Αλλωστε μετά το τέλος των περιοριστικών μέτρων είδαμε πως έγιναν πιο επιθετικές και οι ιώσεις του αναπνευστικού.

-Γιατί δεν υπάρχει ακόμη εμβόλιο για τον στρεπτόκοκκο; Η ανάπτυξη εμβολίου δεν είναι εύκολη, αν και γίνονται προσπάθειες καθώς θα μπορούσε να βοηθήσει στην αντιμετώπισή του. Δυστυχώς όμως αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάποια έρευνα που να έχει προχωρήσει σε μεγάλο βαθμό.

Κλινικές μελέτες γίνονται για το εμβόλιο στρεπτόκοκκου της ομάδας Β’, όπου είναι στην ίδια ομάδα, ωστόσο πρόκειται για εντελώς διαφορετική λοίμωξη καθώς με αυτό το βακτήριο μολύνονται κυρίως παιδιά κατά τη διάρκεια της γέννησής τους.