ΝΔ: Τα “αγκάθια” της δεύτερης τετραετίας

Σχεδόν με την επανεκλογή του το καλοκαίρι του 2023 ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλησε να δείξει ότι δεν θα συμβούν στον ίδιο όσα, κατά δήλωσή του, έχει μελετήσει και διαπιστώσει.

«Οι κυβερνήσεις στη δεύτερη τετραετία τους επαναπαύονται, εμείς δεν εφησυχάζουμε», έχει πει. Και με κάθε πιθανή διατύπωση περί αποφασιστικότητας, τόλμης και σχεδίου επιχειρεί να πείσει ότι η δική του διακυβέρνηση δεν θα μοιάζει με τις δεύτερες θητείες της μεταπολιτευτικής περιόδου,  αυτές του Κωνσταντίνου Καραμανλή, του Ανδρέα Παπανδρέου, του Κώστα Σημίτη και του Κώστα Καραμανλή.

Η πολιτική πίεση και ο κίνδυνος επιτάχυνσης της φθοράς, είτε μέσω κυβερνητικών χειρισμών είτε μέσω απροσδόκητων ή ασυνήθιστων γεγονότων, ήρθαν νωρίς, αναγκάζοντας την κυβέρνηση να αντιμετωπίσει δύσκολες πραγματικότητες και αποδεικνύοντας γρήγορα ότι η δεύτερη τετραετία θα ήταν διαφορετική.

Έχοντας ξεκινήσει με μια αποδυναμωμένη αντιπολίτευση και μια ακλόνητη πολιτική ηγεμονία της ΝΔ, η δεύτερη κυβερνητική θητεία του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι αντιμέτωπη με “δίκοπα μαχαίρια” και το αν ο Κ. Μητσοτάκης και η κυβέρνηση θα μπορέσουν να τρέξουν πιο γρήγορα από τη φθορά θα εξαρτηθεί από το πώς θα το αντιμετωπίσει το νέο κοινωνικό και πολιτικό ανάγλυφο ο πρωθυπουργός και πρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος.

Η απουσία ισχυρής αντιπολίτευσης εξυπηρετεί την ατζέντα της κυβέρνησης, αλλά, ταυτόχρονα, ενισχύει την απαίτηση της κοινωνίας για πραγματικές λύσεις στα προβλήματά της. Και ενώ οι επερχόμενες εκλογές θεωρούνται ως μια ευκαιρία για την εδραίωση της πλήρους εξουσίας στη ΝΔ, υπάρχουν ήδη ορισμένα δυσάρεστα πολιτικά μηνύματα. 

Η είσοδος του Κυριάκου Μητσοτάκη στη δεύτερη θητεία του θύμιζε σε πολλά σημεία την αφετηρία της πρώτης τετραετίας: ευρεία νομιμοποίηση και κοινοβουλευτική δύναμη (158 έδρες), ισχυρό «διευθυντήριο» στο Μαξίμου, τεχνοκρατισμός με «μπλε φακέλους», η οικονομία στο πρώτο πλάνο, όπως και νομοσχέδια που κάλεσαν σε ευρύτερες συναινέσεις κ.λπ.

Από το αφήγημα «κανονικότητας» του 2019, ο Πρωθυπουργός πέρασε σε εκείνο της «σταθερότητας» και των «αλμάτων» για τον στόχο σύγκλισης της Ελλάδας με τα ευρωπαϊκά στάνταρ σε όλα τα επίπεδα.

Η άνετη εκλογική νίκη της ΝΔ με 41% επέτρεψε στην κυβέρνηση να καθορίζει την καθημερινή ατζέντα, να εφαρμόζει τις επιθυμητές πολιτικές και να “μπλοκάρει” ακόμη και την κριτική της αντιπολίτευσης σε τομείς που ενοχλούσαν την κεντροδεξιά. Ταυτόχρονα, η γαλάζια ηγεμονία απελευθέρωσε διαμαρτυρίες εκ των έσω, όπως τα νεοδημοκρατικά παράπονα και η δυσαρέσκεια, που παρέμεναν στο προσκήνιο τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια.

Τα σημάδια αυτά ήταν παρόντα από την αρχή της νέας κυβέρνησης, ενώ η… αντίσταση στην αλαζονεία της εξουσίας και η διαχείριση των ρωγμών της γαλάζιας οργάνωσης εξακολουθούν να αποτελούν ανοιχτό στοίχημα για τον Μητσοτάκη. Η ένταση και το περιεχόμενο των παρεμβάσεων από τον άμβωνα (εκτός από την ομιλία του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά) μένει να φανεί. Την ίδια στιγμή, στη δημόσια σφαίρα έχουν γίνει πιο αισθητές οι αιχμές βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας κατά υψηλόβαθμων κυβερνητικών στελεχών.

Η κινητικότητα των απογοητευμένων στο εσωτερικό της δεξιάς πτέρυγας της ΝΔ δεν έχει περάσει απαρατήρητη από το Μαξίμου. Στελέχη που αισθάνθηκαν περιθωριοποιημένα κατά την πρώτη τετραετία του κόμματος κατηγορούν υπουργούς και υφυπουργούς για την έλλειψη επικοινωνίας, ενώ άλλοι διαμαρτύρονται ότι αγνοείται η δεξιά πτέρυγα, παρότι τη θεωρούν ως την κύρια βάση στήριξης της ΝΔ. Όσον αφορά την κατεύθυνση του κόμματος, η στάση του Μητσοτάκη φαίνεται να είναι αμετάβλητη.

Μετά από τρεις εκλογικές νίκες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης πρέπει να εδραιώσει την πολιτική του δύναμη στη ΝΔ μέσα από τον τελευταίο γύρο των εκλογών μέχρι το 2027 και να “καθαρίσει” τις γραμμές της κυβέρνησης για το υπόλοιπο της θητείας του.

Παράλληλα, ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ πρέπει να εδραιώσουν τη νέα τους πολιτική δυναμική και να ανοίξουν το δρόμο για μεγαλύτερους στόχους στις επόμενες εθνικές εκλογές.

Οι επερχόμενες ευρωεκλογές αποτελούν επομένως ένα γεγονός ορόσημο για το εθνικό πολιτικό σκηνικό, όχι μόνο ως προς τη διαμόρφωση ενός συσχετισμού, αλλά κυρίως ως προς το αν και κατά πόσο αυτός ο συσχετισμός θα επηρεάσει και τις μετεκλογικές εξελίξεις.