Πάολο Μπενάντι: Ο 50χρονος μοναχός της τεχνητής νοημοσύνης

Είναι ο άνθρωπος που γνωρίζει τόσο την τεχνητή νοημοσύνη όσο και τον θεό.

Ο φραγκισκανός μοναχός, Πάολο Μπενάντι, ψιθυρίζει στο αυτί του Πάπα Φραγκίσκου καθώς και της ιταλίδας πρωθυπουργού, Τζόρτζια Μελόνι, ζητώντας «ανθρωποκεντρική» τεχνητή νοημοσύνη που δεν πρέπει να αφεθεί ελεύθερη και να οργιάσει. Και επισημαίνει το πώς η τεχνολογία θα μπορούσε να μας αλλάξει, με τους ανθρώπους να παραχωρούν τη δύναμη της επιλογής σε έναν αλγόριθμο που μας γνωρίζει πολύ καλά.

«Μερικοί αντιμετωπίζουν τις εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης σαν είδωλα, σαν χρησμούς, σαν ημίθεους», δήλωσε ο Μπενάντι στο «Politico». Ο κίνδυνος, σύμφωνα με τον ίδιο, «είναι ότι αναθέτουν την κριτική σκέψη και τη δύναμη λήψης αποφάσεων σε αυτές τις μηχανές».

Ο πάτερ Μπενάντι είναι μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την Τεχνητή Νοημοσύνη, καθώς και επικεφαλής μιας ιταλικής κυβερνητικής επιτροπής που έχει αναλάβει το έργο της παροχής συστάσεων για τον τρόπο προστασίας της δημοσιογραφίας από τα ψεύδη, τις πλαστές ειδήσεις και την παραπληροφόρηση. Είναι επίσης σύμβουλος της Ποντιφικής Ακαδημίας του Βατικανού.

Ο 50χρονος πάτερ έχει αφήσει το στίγμα του στη διπλωματία της τεχνητής νοημοσύνης μέσω στρατηγικών εγγράφων, όπως η Πρόσκληση της Ρώμης για την ηθική της τεχνητής νοημοσύνης, η προσπάθεια της Αγίας Έδρας να καθορίσει τους ηθικούς κανόνες για την αναδυόμενη τεχνολογία.

Αυτό το σύνολο βασικών αρχών -διαφάνεια, ένταξη, λογοδοσία, αμεροληψία, αξιοπιστία, ασφάλεια και προστασία της ιδιωτικής ζωής- για τον σχεδιασμό της τεχνητής νοημοσύνης έχει εξασφαλίσει την υποστήριξη των τεχνολογικών κολοσσών Microsoft και IBM, θρησκευτικών ηγετών σε όλο τον κόσμο, της κυβέρνησης της Ιταλίας και του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών με έδρα τη Ρώμη.

«Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα λαμβάνει ή θα χρησιμοποιείται για να λαμβάνει αποφάσεις σχετικά με τη ζωή των ανθρώπων με κρυφό, μη δημοκρατικό τρόπο», δήλωσε ο Μπενάντι. «Γι’ αυτό χρειαζόμαστε μια διαδικασία διακυβέρνησης από τη βάση, που να κατευθύνει την καινοτομία προς την πρόοδο».

Ως ο επικεφαλής αρχιτέκτονας του Rome Call, ο Μπενάντι έχει οικειότητα με τα μεγαλοστελέχη της τεχνολογίας. Για παράδειγμα, ο πρόεδρος της Microsoft, Μπραντ Σμιθ, τον φιλοξένησε στο podcast του πέρυσι.

Ο Μπενάντι είναι επίσης στρατηγικός σύμβουλος της ιταλικής κυβέρνησης, με τη Μελόνι να αναφέρει συχνά τον όρο «algor-ethics», μια φράση που επινόησε ο ίδιος, ενώ συνόδευσε την πρωθυπουργό σε συνάντηση με τον ιδρυτή της Microsoft, Μπιλ Γκέιτς, τον περασμένο μήνα.

Η επιρροή του θεολόγου στην πολιτική της τεχνητής νοημοσύνης στο υψηλότερο παγκόσμιο -ακόμη και ουράνιο- επίπεδο δείχνει πώς η Εκκλησία, όπως και οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, παλεύει με την τεχνολογία. Η συζήτηση γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη είναι γεμάτη με προειδοποιήσεις ότι θα εξελιχθεί σε μια μορφή νοήμονος ζωής, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τον σχεδιασμό νέων όπλων ή να εξαλείψει εντελώς την ανθρωπότητα.

Καθώς η δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη όπως το ChatGPT της OpenAI κατακτά τον κόσμο, ο μοναχός ανησυχεί κυρίως για δύο πιθανές συνέπειες.

Πρώτον: ο αντίκτυπος που μπορεί να έχει η τεχνητή νοημοσύνη, ιδίως όταν ελέγχεται από μονοπώλια των Big Tech, στις θέσεις εργασίας.  Το θέμα αυτό συμπεριλήφθηκε επίσης στις προτεραιότητες της Ιταλίας για τη φετινή προεδρία της G7.

Και δεύτερον: ο Μπενάντι ανησυχεί από την προοπτική ότι ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να εξαρτηθούν υπερβολικά από τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για βασικές επιλογές. «Πρέπει να δώσουμε πίσω στους ανθρώπους τη δυνατότητα να αποφασίζουν κατά συνείδηση», είπε.

Αυτό δεν σημαίνει ότι πιστεύει ότι δεν υπάρχουν πλεονεκτήματα από τη συγκεκριμένη τεχνολογία. Ο Μπενάντι αναφέρει, για παράδειγμα, στο «Politico» ότι τα συστήματα δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσαν να εκπαιδευτούν στον τεράστιο θησαυρό των γραφών και των θρησκευτικών κειμένων και εικόνων της εκκλησίας για να τα καταστήσουν πιο προσιτά.

Οι ανησυχίες του Πάπα και ο ρόλος του μέντορα μοναχού

Ο πάτερ Μπενάντι, ως σύμβουλος της Ποντιφικής Ακαδημίας του Βατικανού, βοηθά να «διευκρινιστούν καλύτερα οι πιο τεχνικοί όροι για τον Πάπα», κατά τη διάρκεια των συναντήσεών τους. Η γνώση του φάνηκε ιδιαιτέρως χρήσιμη σε μια συνάντηση πέρυσι στο Βατικανό ανάμεσα στον Φραγκίσκο και τον πρόεδρο της Microsoft, Μπραντ Σμιθ, η οποία επικεντρώθηκε στο πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει ή να βλάψει την ανθρωπότητα.

Σύμφωνα με το Βατικανό, ο Φραγκίσκος και ο Σμιθ είχαν συζητήσει επίσης για την τεχνητή νοημοσύνη «προς όφελος του κοινού καλού» σε μία συνάντηση πριν από μερικά χρόνια. «Ο Πάπας ανησυχεί κυρίως για την επίδραση που μπορεί να έχει η τεχνητή νοημοσύνη στους ηλικιωμένους και στους πιο ευάλωτους μεταξύ μας», δήλωσε ο Μπενάντι.

«Φοβάται ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να γίνει πολλαπλασιαστής της αδικίας και της ανισότητας».