Τι σηματοδοτεί η εμβάθυνση της ελληνο-ινδικής συνεργασίας

“Σύμμαχο” και “στρατηγικό εταίρο” ονόμασε την Ινδία ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τόσο κατά την υποδοχή του από τον ομόλογό του Ναρέντρα Μόντι όσο και κατά την ομιλία του στην ετήσια διάσκεψη “Raisina Dialogue”. Πρόκειται για εκφράσεις που σηματοδοτούν ραγδαία αναβάθμιση των σχέσεων της Ελλάδας με μία χώρα που μέχρι πρότινος δεν βρισκόταν εμφανώς στο “ραντάρ” της.

Η Αθήνα (ο Πειραιάς για την ακρίβεια) και το Δελχί (και η οικονομική πρωτεύουσα της Ινδίας, η Βομβάη) είναι τα δύο άκρα μιας αλυσίδας με τον Περσικό Κόλπο και το Ισραήλ ως μεσαία σημεία. Η σχέση αυτή είναι απαραίτητη για να ενθαρρυνθεί η συμφιλίωση μεταξύ της Ινδίας και της Ελλάδας και να λειτουργήσει αποτελεσματικότερα.

Η πολυπληθής επιχειρηματική ομάδα. που συνόδευσε τον Κυριάκο Μητσοτάκη, υπογράμμισε τη σημασία της Ινδίας ως μιας τεράστιας και ταχέως αναπτυσσόμενης αγοράς. Ωστόσο, καθώς αυξάνονται οι οικονομικές φιλοδοξίες, ξεδιπλώνονται οι πολιτικές και γεωπολιτικές διαστάσεις των διμερών σχέσεων. Η αμοιβαία υποστήριξη της υποψηφιότητας της Ελλάδας και της Ινδίας για το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ είναι ένας μόνο δείκτης.

Το γεγονός ότι η Ινδία είναι η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο από άποψη πληθυσμού (και η μεγαλύτερη κοινοβουλευτική δημοκρατία στον κόσμο) και η μόνη χώρα που θα καταγράψει ρυθμό ανάπτυξης σχεδόν 8% το 2023, είναι αρκετό για να καταδείξει τη σημασία της στη διεθνή ισορροπία. Και αυτό, διότι ο ρόλος της Ινδίας στη διαφύλαξη της στρατηγικής της αυτονομίας είναι καθοριστικός για τη διαμόρφωση της διεθνούς ισορροπίας σε μια εποχή θεαματικών γεωπολιτικών αλλαγών.

Ιδρυτικό μέλος των Αδεσμεύτων, πυρηνική δύναμη από τη δεκαετία του ’90, μέλος στις μέρες μας της Ομάδας Brics, παραδοσιακή φίλη και εισαγωγέας οπλισμού της Ρωσίας (την οποία διευκόλυνε τα μάλα στις πετρελαϊκές της εξαγωγές κατά παράκαμψη των κυρώσεων της Δύσεως), εκ γενετής εχθρός του Πακιστάν (γεγονός το οποίο καλλιεργεί αντι-ισλαμικά αντανακλαστικά και διάθεση προσεγγίσεως του Ισραήλ), ανταγωνίστρια της Κίνας, με την οποία πάντως αναζητεί ένα modus vivendi, παρά τις ενίοτε εκρηκτικές μεθοριακές τους διαφορές, η Ινδία αποτελεί επίσης αντικείμενο εντατικού “φλερτ” από πλευράς των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες προσβλέπουν στην οικοδόμηση ενός μετώπου ανάσχεσης του Πεκίνου, με τη συμμετοχή του Δελχί, του Τόκιο και της Καμπέρας, αλλά και στην φιλελευθεροποίησης της αχανούς ινδικής εσωτερικής αγοράς.

Αυτή η ιδιαιτερότητα επέτρεψε στην Ινδία να προεδρεύσει με επιτυχία στο πλαίσιο της G20 τον περασμένο Σεπτέμβριο, εν μέσω εντάσεων που καθιστούσαν αδιανόητη ακόμη και μια τελική δήλωση, και να ανακοινώσει ένα φιλόδοξο σχέδιο διαδρόμου IMEC, που εναλλάσσεται μεταξύ θαλάσσιων και χερσαίων οδών, συνδέοντας τον ασιατικό γίγαντα με τα λιμάνια του Περσικού Κόλπου, από τα οποία η Χάιφα (το λιμάνι εξαγοράστηκε πέρυσι από τον ινδικό όμιλο Adani) και τον Πειραιά ως πύλες εισόδου στην Ευρώπη. Πρόκειται, βέβαια, για μια εναλλακτική διαδρομή προς τον νέο “Δρόμο του Μεταξιού” της Κίνας, που με την επένδυση της Cosco στο αθηναϊκό επίνειο έχουν ήδη αποκτήσει προβάδισμα, προς ανησυχία των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η περίπτωση του Κατάρ (το οποίο απελευθέρωσε οκτώ Ινδούς αξιωματικούς του ναυτικού που κατηγορούνταν για κατασκοπεία υπέρ του Ισραήλ και προετοίμασε την επίσκεψη) έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το Δελχί, όχι μόνο ως βάση διαπραγμάτευσης με τη Χαμάς στη Γάζα, αλλά και με τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν. Τα εγκαίνια ενός ινδουιστικού ναού από τον Μόντι στο Άμπου Ντάμπι υπενθύμισαν επίσης στα κράτη του Περσικού Κόλπου τον σημαντικό ρόλο του ινδικού εργατικού δυναμικού που έχει εγκατασταθεί στην περιοχή.

Σε κάθε περίπτωση, οι γειτονικές χώρες βλέπουν την Ινδία όχι μόνο ως οικονομικό εταίρο, αλλά και άτυπο συνοδοιπόρο από πλευράς ασφάλειας. Η χώρα του Μόντι δεν είναι πλέον μόνο εισαγωγέας πετρελαίου ή αποδέκτης μεταναστευτικών εμβασμάτων, αλλά και στρατιωτική δύναμη που παίζει ρόλο στη θαλάσσια ασφάλεια.

Είναι δε δραστήρια και στον εξοπλιστικό τομέα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η (διακριτική, για προφανείς λόγους) συνεργασία του ομίλου Adani με την ισραηλινή Elbit για τη συμπαραγωγή σε ινδικά εργοστάσια τυφεκίων Tavor X95 και Galil, αυτόματων όπλων Negev καθώς και drones Hermes 900 (20 εκ των οποίων προμηθεύθηκε το Ισραήλ για την ενίσχυση των επιχειρήσεών του στη Γάζα).