Σε κρίση οι Πράσινοι στην Ευρώπη

Αν δούμε τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, τα πράγματα δεν πάνε πολύ καλά για τους Ευρωπαίους Πράσινους. Θα μπορούσαν να χάσουν περίπου το ένα τρίτο των εδρών τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις ευρωεκλογές του Ιουνίου. Σήμερα εκπροσωπούνται εκεί με 72 βουλευτές, γεγονός που τους καθιστά την τέταρτη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα.

Τα κόμματα των Πρασίνων όμως δεν είναι εξίσου επιτυχημένα σε όλα τα κράτη της ΕΕ. Είναι παραδοσιακά ισχυρά σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης, όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Αυστρία, λέει ο Tobias Γκέρχαρντ Σμίνκε, ιδρυτής του εκλογικού συστήματος συγκέντρωσης δεδομένων «Europe Elects». Εκεί συνήθως φτάνουν γύρω στα δέκα και μερικές φορές ακόμη και μέχρι τα 20 τοις εκατό στις εκλογές. «Αλλά σε πολλά μέρη της Νότιας Ευρώπης και ακόμη περισσότερο στην Ανατολική Ευρώπη είναι πολύ πιο αδύναμα. Στη Σλοβακία, για παράδειγμα, δεν υπάρχουν καν», εξηγεί ο πολιτικός επιστήμονας.

Σύμφωνα με τους Ευρωπαίους Πράσινους, τα πράσινα κόμματα βρίσκονται επί του παρόντος στην κυβέρνηση σε περισσότερες χώρες. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, οι Πράσινοι έχουν συνολικά πέντε υπουργούς, συμπεριλαμβανομένης της υπουργού Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ και του αντικαγκελάριου και υπουργού Οικονομικών Ρόμπερτ Χάμπερκ.Τα κόμματα των Πρασίνων συμμετέχουν επίσης στην κυβέρνηση ως μικρότεροι εταίροι στην Ιρλανδία, την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Λετονία και την Ισπανία. Στην Πολωνία διορίζουν υφυπουργό. Η Αυστρία έχει έναν πράσινο ομοσπονδιακό πρόεδρο στον Αλεξάντερ φαν ντερ Μπέλεν.

Η προστασία του κλίματος στην πολιτική της ΕΕ

Κατά την τελευταία νομοθετική περίοδο, η προστασία του κλίματος αποτέλεσε σημαντικό επίκεντρο του έργου τους. Με το λεγόμενο Ευρωπαϊκό Green Deal, η Ε.Ε. θέλει να γίνει κλιματικά ουδέτερη μέχρι το 2050. Ένα πρώτο ορόσημο είναι η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 τοις εκατό σε σύγκριση με το 1990 έως το 2030.

Οι Πράσινοι ήταν σημαντικοί για τις ψήφους και στη διαδικασία σύνταξης του νόμου, λέει η Κάριν Τάλμπεργκ, ερευνήτρια για την ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική στο Ινστιτούτο Jacques Delors. Τώρα μπαίνουμε στη σημαντική φάση εφαρμογής στα κράτη μέλη, τονίζει η Τάλμπερκ.

Αλλά στο μεταξύ η αποδοχή των νόμων για την προστασία έχει ανατραπεί. Σε πολλές χώρες της ΕΕ έχουν γίνει διαδηλώσεις από αγρότες τις τελευταίες εβδομάδες. Η οργή τους στρέφεται και προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αντίσταση υπάρχει όμως και στο αντίπαλο πολιτικό στρατόπεδο. Για παράδειγμα, ο Μάνφρεντ Βέμπερ Weber, αρχηγός της κοινοβουλευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, είχε ήδη ανακοινώσει τον Νοέμβριο ότι θέλει να «ξανασκεφτεί» το τέλος του κινητήρα εσωτερικής καύσης, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε το πρακτορείο AFP.

Ενόψει ευρωεκλογών η Τάλμπερκ αναγνωρίζει μια «ανησυχητική τάση» όχι μόνο στο στρατόπεδο της ακροδεξιάς, αλλά και στους κεντρώους. Για παράδειγμα, ο φιλελεύθερος Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν μίλησε για «νομοθετική παύση» και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) τάχθηκε υπέρ του «μορατόριουμ στους περιβαλλοντικούς νόμους».

Οι Πράσινοι ψάχνουν το «θάρρος»

Στο συνέδριο του κόμματος των Ευρωπαίων Πρασίνων το πρώτο Σαββατοκύριακο του Φεβρουαρίου στη Λυών της ο Ολλανδός Μπας Άικχουτ, έκανε λόγο για μια «σκληρή προεκλογική εκστρατεία». Μαζί με την Γερμανίδα συνάδελφό του Τέρι Ράιντκε, θα ηγηθεί των Πρασίνων, όπως αποφάσισαν οι εκπρόσωποι από τις επιμέρους χώρες.

Καθόλου τυχαία το σύνθημα του συνεδρίου του κόμματός ήταν η λέξη «Θάρρος». Αυτό το θάρρος θα χρειαστεί για την πράσινη μεταμόρφωση, τονίζει η Τέρι Ράιντκε μετά την εκλογή της. «Το ΕΛΚ και οι Φιλελεύθεροι δεν έχουν δίκιο όταν λένε ότι το Green Deal βλάπτει την οικονομία μας». Αντίθετα, η Ράιντκε, η οποία είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από το 2014, είναι πεπεισμένη ότι η Συμφωνία θα γίνει η βάση μιας μελλοντικής οικονομίας που θα κινείται εντός των ορίων του πλανήτη και θα βασίζεται στην κοινωνική δικαιοσύνη.

Μπορούν οι Πράσινοι να ανατρέψουν την κατάσταση;

Η Τάλμπεργκ πιστεύει ότι αυτή τη στιγμή είναι μια δύσκολη πράξη εξισορρόπησης για τους Πράσινους – μεταξύ της τρέχουσας διάθεσης και αυτού που είναι απαραίτητο για την προστασία του κλίματος. «Αυτό που βρίσκω θετικό στο προεκλογικό πρόγραμμα, σε σύγκριση με άλλα προεκλογικά προγράμματα, είναι ότι έχουν πολύ συγκεκριμένες προτάσεις», όσον αφορά την ενεργειακά αποδοτική ανακαίνιση κτιρίων και κατοικιών, τη βιώσιμη κινητικότητα ή τον πράσινο μετασχηματισμό της βιομηχανίας και της γεωργίας», λέει.

Ο Σμίνκε αντίθετα λέει ότι υπάρχουν ενδείξεις, ότι οι Πράσινοι θα μπορούσαν να είναι οι χαμένοι των εκλογών αυτή τη φορά. Ο λόγος είναι πρωτίστως η συμμετοχή πράσινων κομμάτων στην κυβέρνηση. Ο πολιτικός επιστήμονας εξήγησε πως οι ευρωεκλογές χρησιμοποιούνται πάντα για να τιμωρούν τις εθνικές κυβερνήσεις. Παρόλα αυτά, υπάρχει ακόμη πολύς χρόνος μέχρι τις επερχόμενες εκλογές. Άλλωστε και την τελευταία φορά, τον Φεβρουάριο, οι Πράσινοι είχαν χαμηλότερες προβλέψεις από το τελικό αποτέλεσμα.