Τα 12 ανεξήγητα μυστήρια του Σύμπαντος

Είναι αναφισβήτητο ότι στο Σύμπαν τα πράγματα δεν είναι πάντα δεδομένα, συχνά εμφανίζονται ιδιομορφίες που βάζουν τους επιστήμονες να αναθεωρήσουν τα μέχρι σήμερα γνωστά συμπεράσματα, παράξενα φαινόμενα που τους προκαλούν να τα εξερευνήσουν και να δώσουν εκ νέου εξήγηση.

Αντίστοιχα είναι τα πράγματα και στον πλανήτη Γη, όπου για παράδειγμα ένας βράχος ποτέ δεν μπορεί να είναι ίδιος με έναν άλλο βράχο,. Ωστόσο, ο δικός μας πλανήτης αντιπροσωπεύει ένα απειροελάχιστο κλάσμα των περίεργων φαινομένων που μπορούν να εντοπιστούν στο Σύμπαν, και κάθε μέρα οι αστρονόμοι παρουσιάζουν νέες εκπλήξεις με φαινόμενα που δεν έχουμε δεει ποτέ ξανά ως σήμερα.

Σε αυτό το πλαίσιο, το Live Science συγκεντρώνει και παρουσιάζει τα 12 πιο παράξενα πράγματα που έχουν παρατηρηθεί ποτέ στο Διάστημα και για τα οποία δεν έχει δοθεί ακόμη επιστημονική εξήγηση.

1. Μυστηριώδη ραδιοσήματα Από το 2007, οι ερευνητές λαμβάνουν εξαιρετικά ισχυρά και φωτεινά ραδιοσήματα που διαρκούν μόλις μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου. Αυτές οι αινιγματικές λάμψεις είναι γνωστοί ως γρήγοροι ραδιοπαλμοί, fast radio bursts (FRBs), οι οποίοι ερευνώνται από την επιστήμη της ραδιοαστρονομίας και φαίνεται να προέρχονται από δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά – και όχι, δεν είναι εξωγήινοι, δεν ήταν ποτέ εξωγήινοι. Πρόσφατα, οι επιστήμονες κατάφεραν να συλλάβουν ένα επαναλαμβανόμενο FRB, το οποίο έλαμψε έξι φορές στη σειρά, είναι το δεύτερο σήμα τέτοιου είδους που έχουν δει μέχρι σήμερα και ένα που θα μπορούσε να τους βοηθήσει να ξετυλίξουν το κουβάρι αυτού του μυστηρίου.

2. Πυρηνικά… ζυμαρικά Η ισχυρότερη ουσία του Σύμπαντος σχηματίζεται από τα υπολείμματα ενός αστεριού που πέθανε. Σύμφωνα με προσομοιώσεις, τα πρωτόνια και τα νετρόνια στο συρρικνωμένο φλοιό ενός άστρου μπορεί να υπόκεινται σε μία ασύλληπτη από τον ανθρώπινο νου βαρυτική πίεση, η οποία τα συμπιέζει σε «κουβάρια» με το υλικό αυτό που μοιάζουν με μακαρόνια λιγκουίνι που θα μπορούσαν να σπάσουν κάνοντας κρότο – αλλά θα έσπαγαν μόνο αν κάποιος μπορούσε να ασκήσει πάνω τους 10 δισεκατομμύρια φορές τη δύναμη που απαιτείται για να σπάσει ο χάλυβας!

3. Ο πλανήτης νάνος Χαουμέια έχει δακτύλιους Ο πλανήτης νάνος Χαουμέια, ο οποίος περιφέρεται στη ζώνη του Κάιπερ παραπέρα από τον Ποσειδώνα, είναι ήδη ασυνήθιστος. Έχει ένα παράξενο μακρόστενο σχήμα, δύο φεγγάρια και η μέρα του διαρκεί μόνο 4 ώρες, καθιστώντας τον ως το πιο γρήγορα περιστρεφόμενο μεγάλο αντικείμενο στο ηλιακό σύστημα. Αλλά το 2017, ο Χαουμέια έγινε ακόμη πιο περίεργος όταν οι αστρονόμοι παρατηρώντας τον, τον είδαν να περνά μπροστά από ένα αστέρι και είδαν εξαιρετικά λεπτούς δακτύλιους να περιφέρονται γύρω από αυτόν – πιθανότατα είναι το αποτέλεσμα μιας σύγκρουσης κάποια στιγμή στο μακρινό παρελθόν.

4. Φεγγάρι-φεγγάρι, αλλιώς «moonmoon» Και τα φεγγάρια τελικά έχουν τα… παράξενά τους. «Τι καλύτερο από ένα φεγγάρι;», θα αναρωτιόταν κανείς: Η απάντηση είναι «δύο φεγγάρια». Ο λόγος γίνεται για ένα φεγγάρι που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα άλλο φεγγάρι, το οποίο οι χρήστες του Διαδικτύου έχουν ονομάσει φεγγάρι-φεγγάρι (moonmoon στα αγγλικά) – ενώ είναι γνωστά και με τους εξής όρους: submoons, moonitos, grandmoons, moonettes και moooons. Η ύπαρξή τους μέχρι στιγμής περιορίζεται σε θεωρητικό επίπεδο, ωστόσο πρόσφατοι υπολογισμοί δείχνουν ότι δεν είναι αδύνατος ο σχηματισμός τους. Ίσως οι αστρονόμοι κάποια μέρα να ανακαλύψουν ένα.

5. «Φωτεινός» γαλαξίας; Η σκοτεινή ύλη -η άγνωστη ουσία που αποτελεί το 85% όλης της ύλης του Σύμπαντος- είναι περίεργη, αλλά οι ερευνητές είναι τουλάχιστον σίγουροι για ένα πράγμα: Η σκοτεινή ύλη βρίσκεται παντού! Τα μέλη της ομάδας όμως «έξυναν τα κεφάλια τους» όταν τον Μάρτιο του 2018 είδαν έναν «φωτεινό» γαλαξία που φαινόταν να μην περιέχει σχεδόν καθόλου σκοτεινή ύλη. Η εργασία που εκπονήθηκε μεταγενέστερα πρότεινε ότι η αυτή η ουράνια ιδιορρυθμία περιείχε στην πραγματικότητα σκοτεινή ύλη, αν και το εύρημα παραδόξως έκανε πιστευτή αυτή την εναλλακτική θεωρία που διαπίστωνε ότι σε αυτό τον γαλαξία δεν υπήρχε καθόλου σκοτεινή ύλη.

6. Το πιο αλλόκοτο αστέρι Όταν η αστρονόμος Tabetha Boyajian του Κρατικού Πανεπιστημίου της Λουιζιάνα και οι συνάδελφοί της είδαν για πρώτη φορά το αστέρι γνωστό ως «KIC 846285», όλοι τους αιφνιδιάστηκαν! Με το παρατσούκλι «Το αστέρι του Τάμπι», χαμήλωνε η φωτεινότητά του σε ακανόνιστα χρονικά διαστήματα, μεμείωση μερικές φορές έως και 22%. Υπήρξαν διάφορες θεωρίες για αυτό το φαινόμενο, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας μιας εξωγήινης μεγαδομής, αλλά σήμερα οι περισσότεροι ερευνητές πιστεύουν ότι το αστέρι περιβάλλεται από έναν μη ομαλό δακτύλιο σκόνης που προκαλεί το σκοτάδι.

7. Υψηλά επίπεδα ηλεκτρομαγνητικά στον Υπερίωνα του Κρόνου Ο τίτλος του πιο παράξενου φεγγαριού στο ηλιακό σύστημα θα μπορούσε να ταιράξει σε πολλά ουράνια αντικείμενα – όπως την ηφαιστειογενή Ιώ του Δία και τον Τρίτωνα που εκτοξεύει θερμοπίδακες του Ποσειδώνα. Αλλά ένα από τα πιο περίεργα στην όψη είναι ο Υπερίωνας του Κρόνου, ένας ακανόνιστος βράχος που μοιάζει με ελαφρόπετρα με πολυάριθμους κρατήρες. Το διαστημόπλοιο Cassini της NASA, το οποίο επισκέφτηκε το σύστημα του Κρόνου μεταξύ 2004 και 2017, διαπίστωσε επίσης ότι ο Υπερίων ήταν φορτισμένος με μια «δέσμη σωματιδίων» στατικού ηλεκτρισμού που ρέει προς το Διάστημα.

8. Ένα νετρίνο «καθοδηγητής» Το νετρίνο είναι ένα αφόρτιστο και πολύ ελαφρύ σωματίδιο. Το μοναδικό υψηλής ενέργειας νετρίνο που χτύπησε τη Γη στις 22 Σεπτεμβρίου του 2017, δεν ήταν από μόνο του τόσο ασυνήθιστο. Οι φυσικοί στο Παρατηρητήριο Νετρίνων IceCube στην Ανταρκτική βλέπουν νετρίνα με παρόμοια ενεργειακά επίπεδα τουλάχιστον μία φορά το μήνα. Αλλά εκείνο το συγκεκριμένο ήταν «ιδιαίτερο» γιατί ήταν το πρώτο που έφτασε με αρκετές πληροφορίες σχετικά με την προέλευσή του, ώστε οι αστρονόμοι να στρέψουν τα τηλεσκόπια τους προς την κατεύθυνση από την οποία ήρθε. Ανακάλυψαν ότι είχε εκτοξευθεί στη Γη πριν από 4 δισεκατομμύρια χρόνια από ένα φλεγόμενο μπλέιζαρ, δηλαδή μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο ενός γαλαξία που καταβρίχθιζε υλικό που υπήρχε στον περιβάλλοντα χώρο όπου κινούνταν.

9. Ο γαλαξίας ζωντανών απολιθωμάτων Ο «DGSAT I» είναι ένας διάχυτος γαλαξίας (UDG ή Σκοτεινός Γαλαξίας γιατί έχει εξαιρετικά χαμηλή φωτεινότητα), τόσο μεγάλος όσο ο γαλαξίας Milky Way, αλλά τα αστέρια του είναι απλωμένα σε τόσο λεπτές επιφάνειες που είναι σχεδόν αόρατα. Όταν όμως οι επιστήμονες είδαν τον απόκοσμο «DGSAT 1» το 2016, παρατήρησαν ότι ήταν ολομόναχος, σε αντίθεση με άλλους γαλαξίες UDG, που βρίσκονται συνήθως σε συστάδες. Τα χαρακτηριστικά του υποδηλώνουν ότι το αχνό αντικείμενο σχηματίστηκε κατά τη διάρκεια μιας πολύ διαφορετικής εποχής στο Σύμπαν, μόλις 1 δισεκατομμύριο περίπου χρόνια μετά το Big Bang, καθιστώντας το DGSAT 1 ζωντανό απολίθωμα.

10. Εικόνα διπλού κβάζαρ Ως κβάζαρ στην αστρονομία εννοείται κάθε εξαιρετικά λαμπερός και μακρινός ενεργός γαλαξιακός πυρήνας, που εμφανίζεται στο ορατό φως ως σημειακή πηγή, παρά ως εκτεταμένο σώμα. Έτσι, όταν οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το τηλεσκόπιο Hubble για να εντοπίσουν ένα κβάζαρ από το πρώιμο Σύμπαν, το χρησιμοποίησαν για να υπολογίσουν τον ρυθμό διαστολής του Σύμπαντος και διαπίστωσαν ότι διαστέλλεται γρηγορότερα σήμερα από ό,τι τότε – ένα εύρημα που διαφωνεί με άλλες μετρήσεις. Τώρα οι φυσικοί πρέπει να καταλάβουν αν οι θεωρίες τους είναι λανθασμένες ή αν συμβαίνει κάτι άλλο πιο περίεργο.

11. Υπέρυθρα κύματα από το Διάστημα Τα αστέρια νετρονίων είναι εξαιρετικά πυκνά αντικείμενα που σχηματίζονται μετά το θάνατο ενός κανονικού αστέρα. Κανονικά, εκπέμπουν ραδιοκύματα ή ακτινοβολία υψηλότερης ενέργειας, όπως ακτίνες Χ, αλλά τον Σεπτέμβριο του 2018, οι αστρονόμοι βρήκαν ένα μακρύ ρεύμα υπέρυθρου φωτός που έρχεται από ένα αστέρι νετρονίων 800 έτη φωτός μακριά από τη Γη – κάτι που δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ πριν. Οι ερευνητές πρότειναν ότι ένας δίσκος σκόνης που περιβάλλει το αστέρι νετρονίων θα μπορούσε να παράγει το σήμα, αλλά η τελική εξήγηση δεν έχει βρεθεί ακόμη.

12. Ορφανός πλανήτης με Σέλας Μέσα στον γαλαξία παρασύρονται ορφανοί πλανήτες, οι οποίοι έχουν εκοτεξευθεί μακριά από το μητρικό τους άστρο λόγω των βαρυτικών δυνάμεων. Μια ξεχωριστή ιδιομορφία αυτής της κατηγορίας είναι γνωστή ως «SIMP J01365663+0933473», που πρόκειται για έναν πλανήτη 200 έτη φωτός μακριά, το μαγνητικό πεδίο του οποίου είναι περισσότερο από 200 φορές ισχυρότερο από εκείνο του Δία. Αυτό είναι αρκετά ισχυρό για να δημιουργήσει λαμπερά σέλας στην ατμόσφαιρά του, τα οποία μπορούν να φανούν με ραδιοτηλεσκόπια. Προς εξήγηση, σημειώνεται ότι τα σέλας δημιουργούν δυναμικά μοτίβα λαμπερού φωτός που εμφανίζονται ως ακτίνες που τρεμοπαίζουν.