Άδωνις: Κορυφαία προτεραιότητά μας η καταπολέμηση του καρκίνου

Στην τεράστια πρόοδο που έχει σημειωθεί, τα τελευταία δέκα χρόνια, στην καταπολέμηση του καρκίνου αναφέρθηκε σήμερα ο Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος υπογράμμισε πως η μάχη εναντίον της εν λόγω ασθένειας αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα του υπουργείου Υγείας.

Μιλώντας στο 4^ο Ετήσιο Συνέδριο του Economist με θέμα «Η Αποφασιστικότητα της Ελλάδας στην Καταπολέμηση του Καρκίνου -Τα επιτεύγματα, τα εμπόδια και η ευρωπαϊκή πραγματικότητα», ο υπουργός Υγείας επέμεινε ιδιαίτερα στα θαυμαστά επιστημονικά επιτεύγματα των τελευταίων ετών, καθώς επίσης και στο δημοσιονομικό βάρος που συνεπάγεται η σύγχρονη επιστημονική θεραπεία των καρκινογενέσεων.

 «Οι νέες θεραπείες έρχονται με ταχύτητα αλλά συνοδεύονται από υψηλό κόστος και οι κρατικοί προϋπολογισμοί είναι πάντα μέσα σε συγκεκριμένα όρια», ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός Υγείας.

 Σύμφωνα με τον Άδωνι Γεωργιάδη, «εάν οι υπερβάσεις του προϋπολογισμού μας λόγω αλόγιστης χρήσης καινοτόμων φαρμάκων κατά βάση ξεπερνούν κατά πολύ ένα μέτρο, είναι πάρα πολύ λογικό οι μεγάλες εταιρίες να αποφεύγουν να δίνουν τέτοια φάρμακα στην Ελλάδα».

 Πιο αναλυτικά, στο πλαίσιο της παρέμβασής του, ο υπουργός Υγείας είχε τη δυνατότητα να υποστηρίξει, απευθυνόμενος στους συνέδρους:

«Ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση. Δεν είμαι τόσο νέος στο Υπουργείο. Είναι η δεύτερή μου θητεία στο Υπουργείο Υγείας. Θυμάμαι αρκετά πράγματα. Όμως, ένα εξ αυτών που με έχει εκπλήξει, είναι η πρόοδος που έχει καταγράψει η επιστήμη στην αντιμετώπιση του καρκίνου τα τελευταία 10 χρόνια. Πριν από 10 χρόνια οι ασθενείς ήταν καταδικασμένοι να καταλήξουν. Τώρα με τα νέα φάρμακα από κορυφαίες εταιρείες οι οποίες κατάφεραν να παράξουν θεραπείες οι οποίες είναι πραγματικά καινοτόμες, καταφέρνουν να δώσουν όχι μόνο ελπίδα στους ασθενείς, αλλά και μια πολύ καλή ποιότητα ζωής για μία σειρά ετών. Αυτό είναι κάτι εκπληκτικό, διότι για πρώτη φορά η ανθρωπότητα μπορεί να πει ότι αντιμετωπίζουμε και καταπολεμούμε τον καρκίνο κι αυτό είναι κάτι υπέροχο. Όμως ως Υπουργός Υγείας έχω να αντιμετωπίσω την πρόκληση που συνοδεύει αυτές τις πολύ καλές ειδήσεις. Όπως έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες, δεν υπάρχει το απόλυτο καλό ή το απόλυτο κακό. Το καλό και το κακό ενυπάρχει στα πάντα, κάτι σαν το γιν και το γιανκ θα λέγαμε. Στην περίπτωση αυτή, οι δημοσιονομικές προκλήσεις είναι αυτές που συνοδεύουν τις καινοτόμες θεραπείες και η πρόκληση αυτή δεν αφορά μόνο τον προϋπολογισμό της Ελλάδος, αλλά θα είναι μεγαλύτερη πρόκληση για το σύνολο των συστημάτων δημόσιας υγείας σε όλο τον κόσμο.

Πρέπει να αντιμετωπίσουμε λοιπόν την πραγματικότητα, η οποία λέει ότι ο πληθυσμός γηράσκει, άρα η ανάγκη για θεραπεία είναι πιο μεγάλη. Οι νέες θεραπείες έρχονται με ταχύτητα αλλά συνοδεύονται από υψηλό κόστος και οι κρατικοί προϋπολογισμοί είναι πάντα μέσα σε συγκεκριμένα όρια. Αυτή λοιπόν είναι η πρόκληση που αντιμετωπίζουμε σήμερα επί της θητείας μου και προσπαθούμε να τα καταφέρουμε. Θέλω να συγχαρώ την Ένωση των Ογκολόγων, την κα Σαριδάκη-Ζώρα αλλά και όλους τους συνεργάτες της Ενωσης, διότι από τη στιγμή που πήγα στο Υπουργείο δεν μου μίλησαν μόνον για την ανάγκη των νέων θεραπειών που τις υποστηρίζουν πάρα πολύ και τις παρέχουν στους ασθενείς τους κατά τον τρόπο που πρέπει, αλλά μας παρουσίασαν και συγκεκριμένες προτάσεις για το πώς η χρήση αυτών των νέων φαρμάκων θα γίνεται με υπεύθυνο τρόπο. Διότι όταν ένας ασθενής που παίρνει ένα φάρμακο που δεν το χρειάζεται, δεν είναι καλό για τον ασθενή είναι κακό. Αλλά μιλήσαμε και για την ανάγκη να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του προϋπολογισμού πάνω στις θεραπείες αυτές. Είναι πολύ κρίσιμο για να εξασφαλίσουμε την καλή υγεία περισσοτέρων ανθρώπων να πετύχουμε και το δεύτερο. Και άρα όταν κάποιος πράγματι χρειαστεί ένα τέτοιο φάρμακο, δεν θα μπορεί να το βρει. Και αυτό είναι αποτυχία δική μας, 100% δική μας.  Εμάς, η δική μας ευθύνη είναι όταν κάποιος ασθενής πραγματικά χρειάζεται ένα φάρμακο για να του σώσουμε τη ζωή να είμαστε σε θέση να το παρέχουμε. Δεν θα μπορέσει η ελληνική  πολιτεία να λύσει αυτό το γρίφο χωρίς την εργασία των γιατρών. Το λέω διότι, εχθές είχα μια επείγουσα σύσκεψη στο Υπουργείο Υγείας με την Ένωση των Νευρολόγων για την υπόθεση του Relyvrio που δεν είναι ογκολογικό φάρμακο είναι φάρμακο για τη νευρομυοπάθεια. Αυτό το φάρμακο, γραφόταν στην πατρίδα μας ασταμάτητα και σωρηδόν, μια πάρα πολύ ακριβή θεραπεία. Πέρυσι, κόστισε στο σύστημα 15 εκατομμύρια ευρώ. Μόνο φέτος τους πρώτους δύο μήνες του ’24 έχει κοστίσει πάνω από 3 εκατομμύρια ευρώ και προχθές το φάρμακο αυτό το οποίο δεν είχε έγκριση ΕΜΑ, είχε έγκριση μόνο FDA φάση 2, ούτε καν φάση 3, και παρόλα αυτά το έγραφαν, απεσύρθη από την εταιρία ως αποτυχών να περάσει τη φάση 3 και άρα ως φάρμακο τελικά δεν δουλεύει. Αλλά ανακαλύψαμε ότι δεν δουλεύει αφού έχουμε ξοδέψει δεκάδες εκατομμύρια. Αυτό είναι μια αποτυχία όχι των υπουργών, αυτό είναι μια αποτυχία των γιατρών. Μεγάλη αποτυχία μάλιστα, που δεν μπόρεσαν να συγκρατηθούν να βάλουν οι ίδιοι κανόνες, να απομονώσουν τους κακούς συναδέλφους. Δεν το έγραφαν όλοι.  Έχω δει τώρα ποιοι το έγραφαν με ονοματεπώνυμα, οι περισσότεροι δεν το έγραφαν. Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι πρέπει να θεσπίσουμε πολύ αυστηρούς κανόνες από εδώ και μπρος για το πως αυτά τα φάρμακα θα χορηγούνται και θα συνταγογραφούνται. Και ιδιαίτερα, διότι εδώ οι θεραπείες δεν κοστίζουν όπως το Relyvrio, 75.000 ευρώ αλλά κοστίζουν 700.000 ευρώ. Και άρα αν ακολουθήσουμε το ίδιο μοντέλο έχουμε χαιρετίσει όλοι μαζί, δεν θα έχουμε να πάρουμε ούτε ασπιρίνη. Άρα πρέπει να συνεννοηθούμε. Η Ένωση των Ογκολόγων και η κυρία Ζερβιδάκη η ίδια αλλά και οι συνάδελφοί της ήταν εντυπωσιακοί στις συναντήσεις μας, πάρα πολύ υπεύθυνοι και τους ευχαριστώ για αυτό».

Ερωτήσεις:

Συντονιστής: Για εσάς και για το Υπουργείο σας, σε ποιο βαθμό είναι προτεραιότητα ο καρκίνος σε σχέση με όλα τα άλλα που έχετε να αντιμετωπίσετε;

Άδωνις Γεωργιάδης: «Για εμάς ο καρκίνος είναι κορυφαία προτεραιότητα όπως και για όλα τα δημόσια συστήματα υγείας. Είναι η μεγαλύτερη πρόκληση αναμφίβολα.

Για πολλά χρόνια στην Ελλάδα δεν λέγαμε καν τον καρκίνο «καρκίνο», τον λέγαμε διαφορετικά, ο «έξω από εδώ» ή «η παλιοαρρώστια». Πλέον, όλο και λιγότεροι μιλούν για τον καρκίνο με αυτό τον τρόπο. Οι πιο πολλοί μιλάνε για τον καρκίνο ως καρκίνος. Είναι άλλη μία ασθένεια, βαριά ασθένεια αλλά, σας ξαναλέω, για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία υπάρχουν πλέον πολλές ελπίδες ότι ο ασθενής θα μάθει ότι πάσχει αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα πεθάνει. Είναι πολύ σημαντικό».

«Θα ήθελα να ευχαριστήσω και δημοσίως την MSD για την πολύ καλή συνεργασία που έχουμε με την ομάδα τους στην Αθήνα, ως προς την προμήθεια και παροχή κρίσιμων φαρμάκων. Δεν θέλω τώρα να μιλήσω για φάρμακα και φανεί ότι θέλω να κάνω κάποια διαφήμιση, αλλά είναι γνωστό ότι η MSD στον τομέα αυτό έχει τεράστια επιτυχία. Έχει αλλάξει τη ζωή χιλιάδων ασθενών και το ότι καταφέρνουμε να έχουμε μία καλή συνεργασία με αυτή την εταιρεία βοηθά έτσι ώστε να σώσουμε ανθρώπινες ζωές και αυτό είναι μεγάλο πράγμα για εμάς και τους ευχαριστώ».

«Το εθνικό μητρώο για τον καρκίνο το είχα εξαγγείλει ως  Υπουργός Υγείας το 2013. Θέλω να είμαι ειλικρινής. Εντυπωσιάστηκα, ερχόμενος το 2024 αντιλαμβανόμενος ότι δεν είχε γίνει ακόμα. Για αυτό και ξεκινήσαμε αμέσως και ήταν μια από τις πρώτες υπουργικές αποφάσεις που υπέγραψα το 2024. Για να γίνει, χρειάζεται η συνεργασία των γιατρών και νομίζω ότι οι προτάσεις που κάνει η Ογκολογική εταιρεία για κάποιου είδους κίνητρα, θα υιοθετηθούν. Εμάς μας ενδιαφέρει να γίνει το μητρώο, όχι να βγει η υπουργική απόφαση που βγήκε. Μας ενδιαφέρει να γίνει στα αλήθεια, διότι το μητρώο θα είναι τεράστιο εργαλείο στα χέρια της πολιτείας, αλλά και της ιατρικής κοινότητας και πρέπει να το φτιάξουμε. Ασφαλώς στο εθνικό σχέδιο δράσης του καρκίνου είστε παρόντες. Δεν μπορεί να γίνει εθνικό σχέδιο δράσης για τον καρκίνο χωρίς τους γιατρούς. Το εθνικό σχέδιο δράσης για τον καρκίνο δεν θα γίνει για τους Υπουργούς και λέω για τους Υπουργούς, γιατί το εθνικό σχέδιο δράσης για τον καρκίνο δεν είναι του Υπουργείου Υγείας. Το εθνικό σχέδιο δράσης είναι ολιστικό πράγμα, χρειάζεται πολλά συναρμόδια Υπουργεία. Το Υπουργείο Υγείας θα έχει προφανώς την ηγεσία και έχει το ενδιαφέρον να γίνει, αλλά αυτά που χρειάζεται να συμπεριληφθούν σε ένα σχέδιο αφορούν θέματα φορολογικά, αφορούν θέματα άλλου τύπου, τα οποία πρέπει να συμπεριληφθούν. Η Ελλάδα έχει μείνει πίσω σε αυτό. Δεσμεύομαι ότι η θητεία μου θα συνδεθεί με το εθνικό σχέδιο δράσης για τον καρκίνο. Είναι κάτι που το θεωρώ απολύτως απαραίτητο και το ξέρετε ότι όταν λέω κάτι, το εννοώ. Δεν μου αρέσει να καθυστερώ. Σήμερα γίνονται τα πρώτα απογευματινά χειρουργεία, τα οποία πολεμάμε να τα κάνουμε στην Ελλάδα από το 1992. Όταν έφτασα ξανά στο Υπουργείο Υγείας είπα, θέλω να γίνουν αμέσως. Και γίνονται πρακτικά. Δύο μήνες είμαι Υπουργός.  Αμέσως. Διότι δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο και ειδικά στην υγεία ο χρόνος είναι ανθρώπινες ζωές. Δεν είναι κάτι θεωρητικό. Άρα, θα το κάνουμε και θα το κάνουμε και σωστά και μην ανησυχείτε, θα γίνει  όπως πρέπει.  Τέλος, για την πρόληψη. Κοιτάξτε είμαι πολύ ευτυχής ως Υπουργός Υγείας Ελλάδος σήμερα, γιατί λόγω του Ταμείου Ανάκαμψης θα μου επιτρέψετε να πω κάτι που εντάξει στο βρετανικό κοινό μπορεί να μην είναι τόσο ευχάριστο, αλλά εγώ πάντα το λέω, μεγαλύτερη ευλογία για την Ελλάδα από τη συμμετοχή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υπάρχει.

Ένα από τα πολύ μεγάλα δώρα που η συμμετοχή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση μας έχει δώσει, είναι το εξαιρετικό Πρόγραμμα Σπύρος Δοξιάδης, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, που το χειρίζεται η Αναπληρώτρια Υπουργός η κα Αγαπηδάκη και ιδιαιτέρως την ευχαριστώ γι΄ αυτό. Σε αυτό το πρόγραμμα έχουμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τους πόρους για να μπορούμε να κάνουμε screening όλου του πληθυσμού και για τον καρκίνο του μαστού με το Πρόγραμμα Φώφης Γεννηματά και με το πρόγραμμα που ξεκίνησε για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και θέλω να συμπεριλάβουμε και τον καρκίνο του προστάτη, που άλλαξαν τώρα οι οδηγίες και μπορούμε να τον βάλουμε και τον προστάτη.

Και γενικά για πρώτη φορά θα μπορέσουμε χάριν στους πόρους που μας δίνει το Ταμείο Ανάκαμψης να δούμε τη γενική εικόνα του πληθυσμού μας και φυσικά όσο γρηγορότερα εντοπίσεις έναν καρκίνο τόσο μεγαλώνεις την πιθανότητα ή να τον θεραπεύσεις εντελώς όσο είναι δυνατόν ή εν πάση περιπτώσει να παράσχεις στον ασθενή πολλά περισσότερα χρόνια καλής ποιότητας ζωής.

Και ταυτόχρονα να ξοδέψεις και λιγότερα χρήματα, διότι είναι διαφορετικό να ξεκινήσεις τη θεραπεία με τα πρώτα φάρμακα από την αρχή όταν ο ασθενής είναι στο σημείο μηδέν και πολύ διαφορετικό όταν πια θα έχει υποστεί πολλαπλές ζημιές στον οργανισμό του και άρα από κει και πέρα η θεραπεία του θα είναι πολύ πιο ακριβή και πολύ πιο βαριά.

Άρα από όποια σκοπιά κι αν το δει κανείς το Πρόγραμμα Σπύρος Δοξιάδης είναι ίσως ο πιο κρίσιμος κρίκος στην προσπάθεια να πετύχουμε αυτόν το μεγάλο στόχο τον οποίον έχουμε και νομίζω ότι θα είμαστε όπως πρέπει πάνω σε αυτό το πρόγραμμα.

Επαναλαμβάνω όμως, όσο καλή διάθεση και να έχει η πολιτική ηγεσία και όσα χρήματα και να μας δίνει η Ευρώπη και όσο καλή διάθεση να έχει ο Πρωθυπουργός, δεν μπορεί να γίνει χωρίς την συμμαχία των γιατρών.

Στην πραγματικότητα οι πρωταγωνιστές σε αυτή τη μάχη είναι οι γιατροί, αυτοί θα μας υποδεικνύουν τι πρέπει ακριβώς να κάνουμε και πως κι εμείς θα πρέπει να βρίσκουμε τους τρόπους για να μπορεί αυτό να υλοποιείται.

Και με αυτό το καλό πνεύμα συνεργασίας θα κινηθούμε. Ασφαλώς τα ογκολογικά συμβούλια θα ενεργοποιηθούν και θέλω να είμαι ειλικρινής σε αυτό, στα θεραπευτικά πρωτόκολλα πιστεύω πάρα πολύ, και πρέπει να το πούμε καθαρά στον κόσμο ότι η μη σπατάλη των πόρων δε γίνεται για λόγους τσιγκουνιάς.

Συντονιστής: Πώς η εμπειρία της πανδημίας επηρέασε το πεδίο της έρευνας στον καρκίνο και της θεραπείας βεβαίως του καρκίνου;

Άδωνις Γεωργιάδης: «Η πανδημία, άλλαξε τις ζωές μας σε πολύ μεγάλο βαθμό. Άλλαξε πιστεύω σε επίπεδο ευρωπαϊκό αλλά και εθνικό τελείως την εικόνα που είχαμε για την παροχή υπηρεσιών υγείας. Όλο το πρόγραμμα HERA το οποίο δημιούργησε η Ευρωπαϊκή Ένωση έγινε ακριβώς για να αντιμετωπίσουμε μια πραγματικότητα την οποία συνειδητοποιήσαμε εμείς οι Ευρωπαίοι και δεν μας άρεσε καθόλου. Ότι όλες οι γραμμές παραγωγής των φαρμάκων και κυρίως των πρώτων υλών αυτών ήταν πολύ μακριά από το ευρωπαϊκό έδαφος και κινδυνεύσαμε ξαφνικά να μείνουμε χωρίς φάρμακα. Πιστεύω ότι αυτό ήταν ένα σοκ για τις ευρωπαϊκές ηγεσίες. Από εκείνη τη στιγμή και έπειτα άρχισε η συζήτηση για το πως θα κινητροδοτήσουμε τη μεταφορά γραμμών παραγωγής κυρίως πρώτων υλών μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έχουν ξεκινήσει τέτοια προγράμματα με γενναία επιδότηση από τις ευρωπαϊκές αρχές. 

Στην έρευνα όχι μόνο για τον καρκίνο, γενικά στην έρευνα η Ευρώπη έχει μείνει λίγο πίσω. Δεν είναι εκεί που ήταν πριν από μερικά χρόνια. Αισθάνομαι ότι και η συζήτηση για την πατέντα κατά τον τρόπο που εξελίσσεται βλάπτει παρά ωφελεί την πρόοδο της έρευνας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ελλάδα θα συνδράμει εποικοδομητικά σε αυτή τη συζήτηση. Μας ενδιαφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση να συνεχίσει να πρωτοπορεί στις καινοτόμες ανακαλύψεις ιδιαίτερα για τον καρκίνο αλλά όχι μόνο. Και νομίζω ότι τελικά η πανδημία μας έκανε σοφότερους».