Αναβάθμιση της Ελλάδας σε περιόδους κρίσης

Για τις επόμενες 15 ημέρες, στην ατζέντα του Κυριάκου Μητσοτάκη βρίσκονται τρία σημαντικά ταξίδια στο εξωτερικό. Το Κάιρο, όπου θα βρεθεί μαζί με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον Βέλγο πρωθυπουργό, με επίκεντρο των συζητήσεων το μεταναστευτικό και το πακέτο βοήθειας, ύψους 7,4 δισεκατομμυρίων ευρώ, που ετοιμάζει η Ευρώπη για την οικονομική στήριξη της Αιγύπτου, οι Βρυξέλλες για τη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αλλά και το Μόντρεαλ του Καναδά, όπου θα έχει την ευκαιρία να παραστεί μαζί με τον Καναδό ομόλογό του Τζάστιν Τριντό στην παρέλαση της ελληνικής κοινότητας για την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου.

Η ατζέντα των διεθνών επαφών είναι κενή για τις πρώτες ημέρες του Απριλίου. Σύμφωνα με τον πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζορτζ Τσούνη, ο Έλληνας πρωθυπουργός θα μεταβεί στην Ουάσιγκτον στις 4 Απριλίου για να συναντηθεί με τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο.

Αν και είναι γνωστό ότι επίκειται η επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ, κυβερνητικές πηγές δεν επιβεβαιώνουν τις ακριβείς ημερομηνίες, δηλώνοντας ότι βρίσκονται σε συζητήσεις και δεν έχουν λάβει ακόμη επιβεβαίωση για κάποια ημερομηνία.

Στόχος της ελληνικής κυβέρνησης είναι μια διμερής συνάντηση Μητσοτάκη-Μπάιντεν, με τον Έλληνα πρωθυπουργό να επιστρέφει σύντομα στην Αθήνα.

Σε κάθε περίπτωση, αξιωματούχοι και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού σπεύδουν να επισημάνουν το επίπεδο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Οι θετικές δηλώσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Μπλίνκεν στην Κρήτη, τη δεύτερη μέσα σε ένα χρόνο, ενώ βρίσκεται σε περιοδεία σε χώρες της Μέσης Ανατολής, και η επίσκεψη Μητσοτάκη στην Οδησσό πριν από λίγες ημέρες, δείχνουν ότι η Ελλάδα περιλαμβάνεται στο κλειστό κλαμπ των χωρών που διαθέτουν αεροσκάφος πέμπτης γενιάς, το F35, Η σημασία του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, η συμμετοχή της Ελλάδας στις συνεχιζόμενες επιχειρήσεις στην Ερυθρά Θάλασσα και η υποστήριξή της στον πόλεμο στην Ουκρανία, συμπληρώνουν τις πρακτικές αποδείξεις για το επίπεδο των σχέσεων μεταξύ Ουάσιγκτον και Αθήνας. Οι ΗΠΑ βρίσκονται σε μια κρίσιμη καμπή, με τις προεδρικές εκλογές και τη νέα “μονομαχία” μεταξύ Μπάιντεν και Τραμπ να απέχουν οκτώ μήνες. Η ελληνική διασπορά παίζει επίσης το ρόλο της σε αυτές τις εκλογές.

Όταν τίθεται το ερώτημα στον Κυριάκο Μητσοτάκη για το τι θέλει να κάνει η Αθήνα με τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ, η απάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού είναι πολιτικά ορθή: “ό,τι επιλέξει ο αμερικανικός λαός”.

Ωστόσο, η απάντηση προσθέτει πως “οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ είναι σήμερα πολύ ισχυρές και δεν θα εκτροχιαστούν από τις σημερινές ράγες, ανεξάρτητα από το ποιος θα εκλεγεί πρόεδρος”. Ίσως είναι απαραίτητο να θυμηθούμε την “προνομιακή” σχέση που είχε ο Ντόναλντ Τραμπ με τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν στο παρελθόν, όταν βρισκόταν στον Λευκό Οίκο. Σε κάθε περίπτωση, ούτε η σχέση Ελλάδας-ΗΠΑ το 2024 ούτε η σχέση Ελλάδας-Τουρκίας μπορεί να συγκριθεί με εκείνη των πρόσφατων χρόνων.

Το σημείο καμπής για την ενίσχυση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, τουλάχιστον όσον αφορά τα μηνύματα που στέλνουν οι δύο πλευρές, ήταν η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον τον Μάιο του 2022.

Η ομιλία του Έλληνα πρωθυπουργού στον Λευκό Οίκο και ειδικότερα στο αμερικανικό Κογκρέσο, στην οποία υπενθύμισε την ελληνική ιστορία, τη δημοκρατία και το διεθνές δίκαιο ενώπιον εκπροσώπων της αμερικανικής κοινής γνώμης, εισπράττοντας μάλιστα ενθουσιώδη χειροκροτήματα, ερμηνεύτηκε από κυβερνητικές πηγές ως δυναμική της Ελλάδας “ως μεγάλης δύναμης στα Βαλκάνια και τη νοτιοανατολική Ευρώπη” και ως επάνοδο της χώρας στην περιφερειακή και παγκόσμια σκηνή.

Έκτοτε, για την Αθήνα αποτελεί κεντρικό στόχο της εξωτερικής της πολιτικής, η διατήρησή της σε πόλο σταθερότητας και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή, ως μια χώρα, που μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στην ενεργειακή ασφάλεια, τον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και την ειρηνική επίλυση διαφορών. Ένα ρόλο, που εν μέσω δύο πολεμικών συγκρούσεων, στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, είναι κρίσιμο να διατηρήσει και να αναδείξει περαιτέρω.