Κυπριακό: Αγεφύρωτη η απόσταση των δύο πλευρών

Την ανάγκη να υπάρξει μία άμεση συζήτηση για το Κυπριακό και να δημιουργηθεί μία ευκαιρία επανεκκίνησης των συνομιλιών με στόχο το σπάσιμο του αδιεξόδου, ή έστω μίας προσπάθειας, βλέπει η Αθήνα, παρά τις εμπρηστικές δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Η συγκυρία των δύο πολέμων στην Ουκρανία, αλλά και στη Γάζα, που απειλεί να αποσταθεροποιήσει την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, δημιουργεί την ανάγκη για σταθερότητα που, σύμφωνα με εκτιμήσεις, θα μπορούσαν να δώσουν την αφορμή για άσκηση πιέσεων και στην τουρκική πλευρά να αποδεχθεί ότι θα πρέπει να ανοίξουν οι δίαυλοι για επανέναρξη του διαλόγου.

Ο διορισμός της ειδικής, προσωπικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ έχει χαρακτηριστεί ως μια πολύ “θετική εξέλιξη” για την Αθήνα.

Το πιο σημαντικό για την ελληνική διπλωματία αυτή τη στιγμή είναι να βρεθούν τα αρμόδια μέρη στο ίδιο τραπέζι και να συζητήσουν για το μέλλον της Κύπρου. Πρόκειται για μια συζήτηση που πρέπει να διεξαχθεί εντός του υφιστάμενου δομημένου πλαισίου των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Παρά τις πιέσεις της Αθήνας προς αυτή την κατεύθυνση σε μια προσπάθεια ενεργοποίησης των μηχανισμών διαλόγου, η τουρκική πλευρά έχει επιδείξει έκδηλη και σθεναρή αντίσταση.

Μια πρόσφατη επιστολή του μόνιμου αντιπροσώπου της Τουρκίας, Σεντάτ Ονάρ, υπέρ της λύσης των δύο κρατών καταδεικνύει αυτό το γεγονός.

Σύμφωνα με την επιστολή του Ονάρ του 1963, “υπάρχουν δύο ανεξάρτητα και αυτόνομα κράτη, καθένα από τα οποία ασκεί κυριαρχία και δικαιοδοσία στο έδαφός του”, και “η τουρκοκυπριακή πλευρά είναι της άποψης ότι τα εγγενή δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων που αποκτήθηκαν το 1960, δηλαδή η κυρίαρχη ισότητα και το ισότιμο διεθνές καθεστώς, πρέπει να επαναβεβαιωθούν”.

Η Τουρκία επιμένει στη λύση των δύο κρατών και αυτό δεν κουράζεται να το επαναλαμβάνει ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ.

Με βάση τον ηγέτη στα κατεχόμενα εδάφη και τα όσα δήλωσε στην Αττάλεια όπου βρέθηκε για το ετήσιο διπλωματικό φόρουμ, «μετά από τόσα χρόνια και όλες αυτές τις μοιραίες διαπραγματεύσεις που δεν κατάφεραν τίποτα, μπορούμε να ξαναρχίσουμε τις διαπραγματεύσεις μόνο εάν επιβεβαιωθεί ή αναγνωριστεί η κυρίαρχη ισότητα και το ισότιμο διεθνές μας καθεστώς».

Σύμφωνα με τον Τατάρ, αν δεν τεθεί στο τραπέζι του διαλόγου η λύση δύο κρατών «δεν πρόκειται να καθίσουμε ξανά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων γιατί δεν έχει νόημα» και εάν δεν αναγνωριστεί η κυριαρχία του ψευδοκράτους «δεν θα εμπλακούμε σε καμία διαπραγμάτευση».

Η απόσταση που χωρίζει την ελληνοκυπριακή πλευρά από την ηγεσία του ψευδοκράτους διευρύνεται συνεχώς και φαίνεται να έχει δημιουργηθεί ένα αγεφύρωτο χάσμα χωρίς προοπτική.

Η Κυπριακή Δημοκρατία προσπαθεί να στείλει ένα μήνυμα στη διεθνή κοινότητα μέσω της συμμετοχής της στην πρωτοβουλία για τη δημιουργία ενός θαλάσσιου ανθρωπιστικού διαδρόμου προς τη Γάζα.

Με την ηγεσία της πρωτοβουλίας για το σχέδιο Αμάλθεια, η Κύπρος έχει δηλώσει τη “συμμετοχή” της στην ανάπτυξη ως μέρος της διαδικασίας οικοδόμησης λύσης και ζητεί βοήθεια για να βγει από το αδιέξοδο.

Ωστόσο, στο σημερινό πλαίσιο αυτό φαίνεται μάλλον αδύνατο.